Sed antiquorum curam diligentiamque quis possit 27.4.1
satis venerari? constat omnium venenorum ocissimum esse
aconitum et tactis quoque genitalibus feminini sexus ani-
malium eodem die inferre mortem. hoc fuit venenum,
quo interemptas dormient<e>s a Calpurnio Bestia uxores 5
M. Caelius accusator obiecit. hinc illa atrox peroratio eius
in digitum. ortum fabulae narravere e spumis Cerberi
canis extrahente ab inferis Hercule ideoque apud Hera-
cleam Ponticam, ubi monstratur is ad inferos aditus, gigni.
hoc quoque tamen in usus humanae salutis vertere scor- 5.1
pionum ictibus adversari experiendo datum in vino calido.
ea est natura, ut hominem occidat, nisi invenerit quod
in homine perimat. cum eo solo conluctatur veluti prae-
sentius invento, [sola haec pugna est, cum venenum in 5
visceribus reperit] mirumque, exitialia per se ambo cum
sint, duo venena in homine conmoriuntur, ut homo supersit.
immo vero etiam ferarum remedia antiqui prodiderunt de- 6.1
monstrando, quomodo venenata quoque ipsa sanarentur.
torpescunt scorpiones aconiti tactu stupentque pallentes et
vinci se confitentur. auxiliatur <i>is helleborum album tactu
resolvente, ceditque aconitum duobus malis, suo et om- 5
nium. quae si quis ulla forte ab homine excogitari po-
tuisse credit, ingrate deorum munera intellegit. tangunt 7.1
carnes aconito necantque gustatu earum pantheras, nisi
hoc fieret, repleturas illos situs. ob id quidam pardalianches
appellavere. at illas statim liberari morte excrementorum
hominis gustu demonstratu<m>. quod certe casu repertum 5
quis dubitet et, quotiens fiat, etiam nunc ut novum nasci,
quoniam feris ratio et usus inter se tradi non possit?
hic ergo casus, hic est ille qui pluruma in vita invenit 8.1
deus—hoc habet nomen per quem intellegitur eadem
et parens rerum omnium et magistra—, utraque con-
iectura pari, sive ista cotidie feras invenire sive semper
scire iudicemus. pudendumque rursus omnia animalia, 5
quae sint salutaria ipsis, nosse praeter hominem. sed 9.1
maiores oculorum quoque medicamentis aconitum misceri
saluberrime promulgavere aperta professione, <ne> malum
quidem ullum esse sine aliquo bono. fas ergo nobis erit,
qui nulla diximus venena, monstrare quale sit aconitum, 5
vel deprehendendi gratia. folia habet cyclamini aut cucu-
meris, non plura IIII, ab radice, leniter hirsuta, radicem
modicam, cammaro similem marino; quare quidam cam-
maron appellavere, alii thelyphonon ex qua diximus causa.
cauda radicis incurvatur paulum scorpionum modo, quare 10
et scorpion aliqui vocavere. nec defuere qui myoctonon
appellare mallent, quoniam procul et e longinquo odore
mures necat. nascitur in nudis cautibus, quas aconas no- 10.1
minant, et ideo aconitum aliqui dixere, nullo iuxta, ne
pulvere quidem, nutriente. hanc aliqui rationem nominis
adtulere; alii, quoniam vis eadem esset in morte, quae
cotibus in ferri acie deterenda, statimque admota velocitas 5
sentiretur.