| Sacerdos Prostituta | |
| Sacerdos casta e castis, pura e puris sit. | 1.2.pr.1 |
| Quaedam virgo a piratis capta venit; empta | |
| a lenone et prostituta est. Venientes ad se | |
| exorabat stipem. Militem qui ad se venerat | |
| cum exorare non posset, conluctantem et vim | 5 |
| inferentem occidit. Accusata et absoluta et | |
| remissa ad suos est. Petit sacerdotium. | |
| PORCI LATRONIS Sacerdos vestra adhuc in lupanari | 1.1 |
| viveret nisi hominem occidisset. Inter barbaros quid | |
| passa sit nescio: quid pati potuerit scio. Sacerdoti | |
| ne purus quidem contigit dominus. Absint ex hoc | |
| foro lenones, absint meretrices, ne quid parum | 5 |
| sanctum occurrat dum sacerdos legitur. Si nihil | |
| aliud, certe osculatus est te quisquis puram putavit. | |
| O egregium pudicitiae patrocinium: 'militem | |
| occidi'! At hercule lenonem non occidisti. De- | |
| ducta es in lupanar, accepisti locum, pretium con- | 10 |
| stitutum est, titulus inscriptus est: hactenus in te | |
| inquiri potest; cetera nescio. Quid in cellulam me | |
| et obscenum lectulum vocas? de pudicitia sacerdotis | |
| hic quaeritur. 'Nemo' inquit 'mihi virginitatem | |
| eripuit': sed omnes quasi erepturi venerunt, sed | 15 |
| omnes quasi eripuissent recesserunt. Quo mihi | |
| sacerdotem cuius precaria est castitas? Cum ex illo | |
| lupanari cruenta fugeres, si qua tibi occurrisset . . . | |
| Si mater tua prostitisset, tibi noceret: propter te | |
| liberis tuis sacerdotium non darem. | 20 |
| FULVI SPARSI Quid inclusa feceris nec quaerere | 2.1 |
| debemus nec scire possumus. | |
| CORNELI HISPANI Occidisti hominem. Quid | |
| respondes? 'Vim adferebat mihi.' Etiam, puto. | |
| Sacerdoti pro libertate vota facienda sunt: captivae | 5 |
| mandabitis? pro pudicitia vota facienda sunt: prosti- | |
| tutae mandabitis? pro militibus vota facienda sunt: | |
| isti mandabitis? Id enim deerat, ut templa reciperent | |
| quas aut carcer aut lupanar eiecit. | |
| MARULLI Ut sciamus illam apud lenonem fuisse, | 10 |
| blanda est; ut sciamus apud piratas, cruenta est. | |
| 'Nemo' inquit 'me attigit.' Da mihi lenonis | |
| rationes: captura conveniet. Age, si quis venit per- | |
| tinax? age, si quis hoc ipsum concupit, quod virgo | |
| eras? age si quis, ne negare posses, ferrum attulit? | 15 |
| P. VINICI Eam sacerdotem facite quae aut | 3.1 |
| honesta maneat, qualis semper fuit, aut poenam | |
| sentiat si esse desierit. Cuius audaciae es, puella? | |
| Etiamsi nos nobis non timeremus, tu tibi metuere | |
| deberes. Aliter deorum numini subiecta uniuscuius- | 5 |
| que conscientia est, aliter nostrae aestimationi: nos | |
| tantum quae palam feceras vidimus, illi etiam quae | |
| secreta sunt. Indignam te sacerdotio dicerem si | |
| transisses per lupanar. Praecedens hanc lictor | |
| summovebit? huic praetor via cedet? summum | 10 |
| imperium consules cedent tibi? quaecumque meretrix | |
| prostabit fugiet? Fas sacerdoti non esset ancillam | |
| tibi similem habere: tene fieri sacerdotem fas erit? | |
| Nam quod ad sortem pertinet, ne reliquae virgines | |
| contaminarentur haec segregata est. Castam te | 15 |
| putas quia invita meretrix es? Nuda in litore stetit | |
| ad fastidium emptoris; omnes partes corporis et in- | |
| spectae et contrectatae sunt. Vultis auctionis exit- | |
| um audire? vendit pirata, emit leno, excipit fornix. | |
| Eo deducta es ubi tu aliud nihil honestius facere | 20 |
| potuisti quam mori. Inpensius stipem rogasti quam | |
| sacerdotium rogas. 'Fortuna' inquit 'haec me | |
| coegit pati; misereri debent omnes mei.' Et ego | |
| misereor tui, puella; sed non facimus miserandas sa- | |
| cerdotes. Non est apud nos maximus honor ultimorum | 25 |
| malorum solacium. | |
| MENTONIS Honorem habitum aurium maiestatis- | 4.1 |
| que vestrae velim quod necesse est in hac causa | |
| nominare lupanar, lenonem, meretricios quaestus, | |
| homicidium. Quis credat? inter haec sacerdos | |
| quaeritur. At mehercules futurae sacerdoti nihil | 5 |
| ex his audiendum erat. Sacerdotis vestrae summa | |
| notitia est quod prostitit, summa virtus quod occi- | |
| dit, summa felicitas quod absoluta est. Non potest | |
| in ea sperari sacerdos in qua sperari meretrix po- | |
| test: aliis oculis virginem leno aestimat, aliis ponti- | 10 |
| fex. | |
| BLANDI 'Virgo sum' inquit; 'interroga, si | |
| dubitas, archipiratam, interroga gladiatorem, an | |
| rogatus virginitati pepercerit.' Non refello, dum | |
| scias clausa esse testibus tuis templa. In auctione | 15 |
| nemo voluit liceri ut enotuit servisse piratis: non | |
| videbatur iste virginis vultus, ista constantia et ne | |
| armatum quidem timens audacia. | |
| ARELLI FUSCI patris Ne metue, puella: pudica es; | 5.1 |
| sed sic te viro lauda, non templo. Meretrix vocata | |
| es, in communi loco stetisti, superpositus est cellae | |
| tuae titulus, venientem recepisti: cetera, etiamsi | |
| in communi loco essem, tamen potius silerem. | 5 |
| POMPEI SILONIS Excipitur meretricium osculis, | |
| docetur blanditias et in omnem corporis motum con- | |
| fingitur. Avertite aures petiturae sacerdotium, | |
| dum reliqua narro. Nihil ad vos deferam dubium, | |
| nihil audietis nisi quod vicinitas vidit. Tu sacer- | 10 |
| dos? Quid si tantum capta, quid si <tantum> prosti- | |
| tuta, quid si tantum homicida, quid si tantum rea | |
| fuisses? | |
| ROMANI HISPONIS Numquid hoc negas, conluc- | 6.1 |
| tatam te tamen cum viro, quem in illa volutatione | |
| necesse est prius super te fuisse? Aiebat leno | |
| merito occisum militem, plus ausum quam in pro- | |
| stitutam licebat. Exorasti populum: numquid et | 5 |
| lenonem? numquid et piratam illum, quem non | |
| poteras occidere? | |
| ARGENTARI 'Armatum' inquit 'occidi.' Quid | |
| inermes? Gloriatur homicidio eius quem nescio | |
| an sero occiderit. | 10 |
| CESTI PII narratio Ita domi custodita est ut rapi | 7.1 |
| posset; ita cara fuit suis ut rapta non redimeretur; ita | |
| raptae pepercere piratae ut lenoni venderent; sic emit | |
| leno ut prostitueret; sic venientes deprecata est ut ferro | |
| opus esset. Coniectum in urnam nomen eius non exit | 5 |
| sed eiectum est; tempus erat nunc sortiri: urna pur- | |
| gata est. Stetisti puella in lupanari: iam te ut | |
| nemo violaverit, locus ipse violavit. Stetisti cum | |
| meretricibus, stetisti sic ornata ut populo placere | |
| posses, ea veste quam leno dederat; nomen tuum | 10 |
| pependit in fronte; pretia stupri accepisti, et manus, | |
| quae dis datura erat sacra, capturas tulit; cum | |
| deprecareris intrantis amplexus, ut alia omnia impe- | |
| traris, osculum erogasti. Ancillae ex lupanaribus | |
| sacerdoti non emuntur; coram sacerdote obscenis | 15 |
| homines abstinent. Non sine causa sacerdoti lictor | |
| apparet: occurrenti meretricem summovet. Non | 8.1 |
| est credibile temperasse a libidine piratas omni crude- | |
| litate efferatos, quibus omne fas nefasque lusus est, | |
| simul terras et maria latrocinantes, quibus in aliena | |
| impetus per arma est; iam ipsa fronte crudeles et | 5 |
| humano sanguine adsuetos, praeferentes ante se | |
| vincula et catenas, gravia captis onera, a stupris | |
| removere potuisti, quibus inter tot tanto maiora | |
| scelera virginem stuprare innocentia est? Sed | |
| lupanar excepit. Omnis sordida iniuriosaque turba | 10 |
| huc influit, nec quisquam eo ut iudicet venit. At | |
| omnes favere fabulis tuis? at omnibus persuasum | |
| est? nemo in tanta euntium redeuntiumque turba | |
| inventus est qui fortunae tuae vellet inludere? | |
| Ergo tu, cum tam innocens quam dicis vixeris, ista | 15 |
| passa es <et> credis deos esse? 'Nihil' inquit | |
| 'passa sum.' Hoc satis est nupturae, sacerdoti | |
| parum. Ubi adhuc fuisti? discede, ignota es. | |
| <Ubi adhuc non fuisti?> discede, nimium nota es. | |
| P. ASPRENATIS Contradico non inimicitiis cuius- | 9.1 |
| quam inpulsus; quod enim odium, quae inimicitiae | |
| <cum ea> cuiquam esse possunt quam nemo civium | |
| suorum norat antequam prostitit? Movet me res- | |
| pectus omnium virginum, de quibus gravis hodie fertur | 5 |
| sententia si in civitate nulla inveniri potest neque mere- | |
| trice castior neque homicida purior. Piratae te invio- | |
| latam servaverunt? a sacerdote se non abstinuisset | |
| pirata, leno, mango. De sacerdotis pudicitia his | |
| sponsoribus credendum est? Iacuisti in piratico | 10 |
| myoparone; contrectata es alicuius manu, alicuius | |
| osculo, alicuius amplexu. An melius pirata servavit | |
| quam pater? conversata es cruentis et humano | |
| sanguine delibutis: inde est profecto quod potes | |
| hominem occidere. Proclama ingenuam esse te; | 10.1 |
| quid expectas? cum in lupanar veneris, iam tibi omnia | |
| templa praeclusa sunt. Conservarum osculis in- | |
| quinatur, inter ebriorum convivarum iocos iactatur, | |
| modo in puerilem, modo in muliebrem habitum com- | 5 |
| posita: istinc ne patri quidem redimenda est. Nulla | |
| satis pudica est de qua quaeritur. Non legerem te | |
| sacerdotem etiamsi sacerdoti servisses. Virginem | |
| esse sacerdotem nostram cui credimus? meretrici, | |
| lenoni, piratis: haec enim testium summa est. Casti- | 10 |
| gationem [ex] pontificis maximi meruerat sacerdos, | |
| si te e lupanari redemisset. Convenit omnis libidin- | |
| osorum turba et concurrit ad meretricem novam. | |
| Illud certe fateberis, pudicitia tua precaria est; tot | |
| intraverunt cellam tuam gladiatores, tot iuvenes, | 15 |
| tot ebrii: et omnes ante militem inermes? Ego | |
| illam dico prostitisse: illa se dicit etiam mendicasse. | |
| Pudicitiam sacerdotis meae etiam carnifici debeo. | |
| IUNI GALLIONIS Ambitiosa lex est: ad sacerdo- | 11.1 |
| tium [non] nullas <nisi integrae> non sanctitatis | |
| tantum sed felicitatis admittit; inquirit in maiores, | |
| in corpus, in vitam: videris quemadmodum tam | |
| morosae legi satis facias. Capta es a piratis, inter | 5 |
| servos, inter homicidas in illis myoparonis angustiis | |
| spatiata es. Viderimus quid in te audere po- | |
| tuerit feritas hostium, libido barbarorum, licentia | |
| dominorum. Certum habeo, iudices, cum hanc | |
| feritatem barbarorum audiatis, favetis illi, ut quam- | 10 |
| primum mutet servitutem <sacerdotio>. Sic istam | |
| servaverunt piratae quamadmodum qui lenoni essent | |
| vendituri, <sic istam servavit leno quemadmodum | |
| qui esset coacturus> stare in illo ordine, ex eadem | |
| vesci mensa, in eo loco vivere in quo etiamsi non | 15 |
| patiaris stuprum videas. Aliquis fortasse inventus est | 12.1 |
| quem hoc ipsum inritaret, quod rogabas. Ipse autem | |
| leno pepercit? Ignoramus istos, quibus vel hoc in | |
| eiusmodi quaestu praecipue placet, quod inlibatam | |
| virginitatem decerpunt? Servavit te leno, quam | 5 |
| prostituturus erat in libidinem populi? Ita est? sic | |
| leno <te>, tamquam nos, castam e castis? 'Omnes' | |
| inquit 'exorabam.' Si quis dubitabat an meretrix esset | |
| audiat quam blanda sit. Haesisti in conplexu, osculo | |
| pacta es; ut felicissima fueris, pro pudicitia inpudice | 10 |
| rogasti. Quid faciam mulieri inter crimina sua | |
| delitiscenti? Cum dico: 'vim passa es,' 'occidi' | |
| inquit; cum dico: 'hominem occidisti,' 'inferebat' | |
| inquit 'vim mihi.' Sacerdos nostra stuprum homi- | |
| cidio, homicidium stupro defendit. | 15 |
| {⁴¹Divisio.}⁴¹ Latro in has quaestiones divisit: an | 13.1 |
| per legem fieri sacerdos non possit; etiamsi lex illi | |
| non obstat, an sacerdotio indigna sit. An lege pro- | |
| hibeatur, in haec duo divisit: an casta sit, an pura | |
| sit. An casta sit, in haec divisit: utrum castitas | 5 |
| tantum ad virginitatem referatur an ad omnium | |
| turpium et obscenarum rerum abstinentiam. Puta | |
| enim virginem quidem esse te, sed contrectatam | |
| osculis omnium; etiamsi citra stuprum, cum viris | |
| tamen volutata es: es talis qualis videri potest cui | 10 |
| lex nocere vult matrem quoque incestam? Etiamsi | |
| ad virginitatem tantum refertur castitas, an haec | |
| virgo sit. Aiebat Apollodoreis quidem placere fixa | 14.1 |
| esse themata et tuta, sed hic non repugnare contro- | |
| versiam huic suspicioni; non enim ponitur adhuc | |
| virginem <esse>, et multa sunt propter quae cred- | |
| ibile sit non esse. Illud adiciebat: denique etiamsi | 5 |
| non effecero ut credant iudices non esse virginem, | |
| consequar tamen ut non putent dignam sacerdotio | |
| de qua dubitari potest an virgo sit. An pura sit, in | |
| haec divisit: an, etiamsi merito occidit hominem, | |
| pura tamen non sit homicidio coinquinata; deinde: | 10 |
| an merito occiderit hominem innocentem uti corpore | |
| prostituto volentem. Absoluta est: ostendit non | |
| puram se esse sed tutam. An idonea sit, in tracta- | |
| tiones quas quisque vult dividit: an idonea sit tam | |
| infelix ut caperetur, ut veniret, ut lenoni potissimum, | 15 |
| ut prostitueretur, <ut> occidere hominem cogere- | |
| tur, ut causam diceret. | |
| Cestius etiam altius petit, et obiecit quod tam | 15.1 |
| vilis suis fuisset ut non redimeretur. | |
| Silo Pompeius, dum praeceptum sequitur quo iube- | |
| mur ut, quotiens possumus, de omnibus legis verbis | |
| controversiam faciamus, illam quaestionem movit: | 5 |
| 'casta e castis.' Lex, inquit, 'e castis' cum | |
| dicit, hoc non tantum ad parentes refert sed ad | |
| omnes quibus conversata est virgo; non enim adicit | |
| 'e castis parentibus,' sed 'e castis' cum dicit, | |
| vult illos a quibus venit virgo castos esse. Intellego, | 10 |
| inquit, sub hoc verbo multa. 'Castis' cum dicit, | |
| <intellego castis> penatibus: tu ex incestis venis; | |
| intellego castis disciplinis: tu ex obscenissimis venis. | |
| Quid enim didicisti? et quaecumque hoc loco dici | |
| poterant. Idem et in illa parte fecit 'pura e puris.' | 15 |
| Hispo Romanius accusatoria usus pugnacitate ne- | 16.1 |
| gavit puram esse, non ad animum hoc referens sed | |
| ad corpus: tractavit impuram esse quae osculum | |
| impuris dederit, quae cibum cum impuris ceperit. | |
| Albucius figura divisit controversiam; dixit enim: | 5 |
| putemus tres sacerdotium petere: unam quae capta est, | |
| alteram quae prostitit, tertiam quae hominem occidit: | |
| omnibus nego; et sic causam contra singulas egit. | |
| Fuscus Arellius sic divisit: probabo indignam | |
| sacerdotio primum etiamsi pudica sit; deinde quia | 10 |
| nescimus an pudica sit; novissime quia non sit | |
| pudica. | |
| Fuscus pro puella colorem hunc introduxit: | 17.1 |
| voluerunt di immortales in hac puella vires suas osten- | |
| dere, ut appareret quam nulla vis humana divinae | |
| resisteret maiestati: putaverunt posse miraculo | |
| esse in captiva libertatem, in prostituta pudicitiam, in | 5 |
| accusata innocentiam. | |
| Latro dixit: aliqua capta felicior fuit, nulla fortior. | |
| Marullus cum descripsisset dignationem puellae | |
| magnam fuisse, altius quiddam superbiusque vultu | |
| ipso praeferente, hanc adiecit sententiam quam | 10 |
| solebat mirari Latro, immo, ut ipse aiebat, exosculari: | |
| narrate sane omnes tamquam ad prostitutam venisse, | |
| dum tamquam a sacerdote discesserint. | |
| Albucius dixit: Nescio quis feri et violenti animi | 18.1 |
| venit, ipsis credo dis illum impellentibus ut futurae | |
| sacerdotis non violaret castitatem <sed> ostenderet. | |
| Praedixit illi abstineret a sacro corpore manum: | |
| 'non est quod audeas laedere pudicitiam quam | 5 |
| homines servant, dii expectant'; [cruenti] et in | |
| perniciem ruenti suam 'en' inquit 'arma, quae | |
| nescis <te> tenere pro pudicitia,' et raptum | |
| gladium in pectus piratae sui torsit. Hoc factum | |
| eius ne lateret eisdem dis immortalibus fuit curae: | 10 |
| accusator inventus est qui pudicitiae eius in foro | |
| testimonium redderet. Nemo credebat occisum | |
| virum a femina, iuvenem a puella, armatum ab | |
| inermi: maior res videbatur quam ut posset credi | |
| sine deorum immortalium adiutorio gesta. | 15 |
| Cestius timuit se in narrationem demittere; sic | 19.1 |
| illam transcucurrit: haec dixit in sacerdote futura | |
| maxime debere aestimari: pudicitiam, innocentiam, | |
| felicitatem. Quam pudica sit, miles ostendit; quam in- | |
| nocens, iudex; quam felix, reditus. Etiam habemus | 5 |
| quandam praerogationem sacerdoti ab ipso numine | |
| datam, licet isti obiciant fuisse illam captivam, lenoni | |
| postea servisse, causam novissime dixisse: inter tot | |
| pericula non servassent illam dii nisi sibi. | |
| Argentarius illud in narratione dixit: accusator | 10 |
| in hoc maxime premebat ream: aiebat occisum esse | |
| intra verba, antequam vim adferret. | |
| Silo Pompeius hac figura narravit: eam vobis sacer- | 20.1 |
| dotem promitto quam incestam nulla facere possit | |
| fortuna. Potest aliquam servitus cogere: servit et | |
| barbaris et piratis, inviolata apud illos mansit. | |
| Potest aliquam corrumpere prolapsi in vitia saeculi | 5 |
| prava consuetudo (etiam matronarum multum in | |
| libidine magisterium): pudica permanebit. Licet | |
| illam ponatis in lupanari: et per hoc illi intactam | |
| pudicitiam efferre contigit. Fuit in loco turpi, | |
| probroso; leno illam prostituit, populus adoravit: | 10 |
| nemo non plus ad servandam pudicitiam contulit | |
| quam quod ad violandam attulerat. Multum potest ad | |
| rectum quoque pudici animi propositum hostis | |
| <cum> gladio: non succumbet, immo, si opus fuerit, | |
| pudicitiam vindicabit. Incredibilem videor in puella | 15 |
| rem promittere? iam praestitit: adulescentem | |
| misericordis populi beneficium polluere temptantem | |
| gladio reppulit. Fuit qui illam accusaret caedis: | |
| absoluta est. Ne qua posset esse vobis dubitatio | |
| quae ventura ad sacerdotium erat an pura esset, an | 20 |
| integra: iam iudicatum est. | |
| Triarius dixit: negabat se puella fecisse; negabat | 21.1 |
| illum suis cecidisse manibus: Altior, inquit, humana | |
| visa est circa me species eminere et puellares lacertos | |
| supra virile robur attollere. Quicumque estis, dii | |
| immortales, qui pudicitiam ex illo infami loco cum | 5 |
| miraculo voluistis emergere, non ingratae puellae | |
| opem tulistis: vobis pudicitiam dedicat quibus debet. | |
| Alterius partis color nihil habet difficultatis: ad- | |
| paret <ex sententiis> quas praeposui. Dicendum | |
| est in puellam vehementer, non sordide nec obscene. | 10 |
| Sordide, ut Bassus Iulius, qui dixit: 'extra portam | |
| hanc virginem' et: 'ostende istam aeruginosam | |
| manum,' <vel> Vibius Rufus, qui dixit: 'redolet | |
| adhuc fuliginem fornicis.' Obscene, quemadmodum | |
| Murredius rhetor, qui dixit: 'unde scimus an cum | 15 |
| venientibus pro virginitate alio libidinis genere | |
| deciderit?' Hoc genus sensus memini quendam | 22.1 |
| praetorium dicere, cum declamaret controversiam de | |
| illa quae egit cum viro malae tractationis quod virgo | |
| esset et damnavit: postea petit sacerdotium. No- | |
| vimus, inquit, istam maritorum abstinentiam qui, | 5 |
| etiamsi primam virginibus timidis remisere noctem, | |
| vicinis tamen locis ludunt. Audiebat illum Scaurus, | |
| non tantum disertissimus homo sed venustissimus, | |
| qui nullius umquam inpunitam stultitiam transire | |
| passus est; statim Ovidianum illud: 'inepta loci,' | 10 |
| et ille excidit nec ultra dixit. Hoc autem vitium | |
| aiebat Scaurus a Graecis declamatoribus tractum, | |
| qui nihil non et permiserint sibi et inpetraverint. | |
| Hybreas, inquit, cum diceret controversiam de illo | 23.1 |
| qui tribadas deprehendit et occidit, describere coepit | |
| mariti adfectum, in quo non deberet exigi inhonesta | |
| inquisitio: ἐγὼ δ’ ἐσκόπησα πρότερον τὸν ἄνδρα, | |
| <εἰ> ἐγγεγένηταί τις ἢ προσέρραπται. | 5 |
| Grandaus, Asianus aeque declamator, cum diceret | |
| in eadem controversia: 'non ideo occidi adulteros | |
| [non] paterentur,' dixit: εἰ δὲ φηλάρρενα μοιχὸν | |
| ἔλαβον. | |
| In hac controversia de sacerdote non minus obscene | 10 |
| dixit Murredius: fortasse dum repellit libidinem, | |
| manibus excepit. Longe recedendum est ab omni obs- | |
| cenitate et verborum et sensuum: quaedam satius est | |
| causae detrimento tacere quam verecundiae dicere. | |
| Vibius Rufus videbatur cotidianis verbis usus non | 15 |
| male dixisse: ista sacerdos quantum mihi abstulit! |