Domus cum Arbore Exusta
|
|
Qui sciens damnum dederit, quadruplum solvat, qui in-
|
5.5.pr.1
|
scius, simplum.
|
|
Dives pauperem vicinum rogavit, ut sibi arborem
|
|
venderet, quam sibi dicebat obstare. pauper negavit;
|
|
dives incendit platanum, cum qua et domus arsit. pro
|
5
|
arbore pollicetur quadruplum, pro domo simplum.
|
|
Excitatus flammarum sono, vicinorum primo fidem imploravi.
|
1.1
|
arbor ramis excurrentibus totam domum texerat. 'non potest
|
|
exorari; incendatur'. est hoc inpotentiae, sine fine concupiscere, sine
|
|
modo irasci. 'non potest expugnari precibus; expellatur ignibus'.
|
|
nihil inter te et pauperem interest, si iure agamus. liceat et pau-
|
5
|
perem gaudere prospectu. vos possidetis agros, urbium fines ur-
|
|
besque domibus impletis; intra aedificia vestra undas ac nemora
|
|
conprehenditis. nihil lautius occurrit oculis tuis quam ruinae meae.
|
|
domum perdidi, qui carere ne arbuscula quidem poteram. deli-
|
|
ciis tuis, dives, ardebimus? oculis voluptas incendio quaeritur et
|
10
|
prospectus ignibus relaxatur. 'prospectui obstabat'. quid? inam-
|
|
bulantibus nobis non obstant servorum catervae? excitati in im-
|
|
mensam altitudinem parietes lucem non impediunt? infinitis por-
|
|
rectae spatiis ambulationes et urbium solo aedificatae domus non
|
|
nos prope a publico excludunt? sub hac arbuscula imaginabar
|
15
|
divitum silvas. quantum perdidi, quem fatetur iratus inimicus
|
|
plus perdidisse quam voluit? non iniquum postulo: eius damno
|
|
desinat incendium, cuius consilio coepit. scilicet ut domus ad
|
|
caelum omne conversae brumales aestus habeant, aestiva frigora,
|
|
et non suis vicibus intra istorum penates agatur annus, ut sint
|
20
|
in summis culminibus mentita nemora et navigabilium piscinarum
|
|
freta, arata quondam populis rura singulorum nunc ergastulorum
|
|
sunt latiusque vilici quam reges imperant. maria proiectis moli-
|
|
bus submoventur. nesciebas, quanta sit potentia ignium, quam
|
|
inrevocabilis, quemadmodum totas absumat urbes, quam levibus
|
25
|
initiis oriantur incendia? etiamsi partem damni dare noluisti,
|
|
si tamen voluisti partem, in totum, quasi prudens dederis, tenen-
|
|
dus es; ex toto enim noluisse debet, qui inprudentia defenditur.
|
|
si fatereris te scientem ianuam incendisse, si unum tignum, puto,
|
|
tota domus intellegeretur ex parte; nec enim quisquam omnia
|
30
|
incendit, sed unam aliquam rem, ex qua surgat in omnia se spar-
|
|
surus ignis. atqui pars domus est arbor, quae in domo est.
|
|
Pars altera. Pestilentem mihi faciebat domum arbor: caelum
|
|
omne, per quod salubris spiritus venire posset, obduxerat. rogavi
|
|
pauperem et dixi: nihil tibi nocet arbor recisa, mihi plurimum
|
35
|
non recisa. quid ad te illi rami pertinent, qui extra domum sunt?
|
|
quasdam partes domus meae rami premebant; iam etiam quos-
|
|
dam parietes moverant. scitis, quanta vis sit arborum; muros
|
|
discutiunt.
|
|