DIALOGORVM LIBER I
AD LVCILIVM
DE PROVIDENTIA
Quaesisti a me, Lucili, quid ita, si prouidentia mundus 1.1.1.1
ageretur, multa bonis uiris mala acciderent. Hoc com-
modius in contextu operis redderetur, cum praeesse uni-
uersis prouidentiam probaremus et interesse nobis deum;
sed quoniam a toto particulam reuelli placet et unam con- 5
tradictionem manente lite integra soluere, faciam rem non
difficilem, causam deorum agam.
  Superuacuum est in praesentia ostendere non sine ali- 2.1
quo custode tantum opus stare nec hunc siderum coetum
discursumque fortuiti impetus esse, et quae casus incitat
saepe turbari et cito arietare, hanc inoffensam uelocita-
tem procedere aeternae legis imperio tantum rerum terra 5
marique gestantem, tantum clarissimorum luminum et ex
disposito relucentium; non esse materiae errantis hunc
ordinem nec quae temere coierunt tanta arte pendere ut
terrarum grauissimum pondus sedeat inmotum et circa se
properantis caeli fugam spectet, ut infusa uallibus maria 10
molliant terras nec ullum incrementum fluminum sentiant,
ut ex minimis seminibus nascantur ingentia. Ne illa quidem 3.1
quae uidentur confusa et incerta, pluuias dico nubesque
et elisorum fulminum iactus et incendia ruptis montium
uerticibus effusa, tremores labantis soli aliaque quae
tumultuosa pars rerum circa terras mouet, sine ratione, 5
quamuis subita sint, accidunt, sed suas et illa causas
habent non minus quam quae alienis locis conspecta
miraculo sunt, ut in mediis fluctibus calentes aquae
et noua insularum in uasto exilientium mari spatia.
Iam uero si quis obseruauerit nudari litora pelago in 4.1
se recedente eademque intra exiguum tempus operiri,
credet caeca quadam uolutatione modo contrahi undas
et introrsum agi, modo erumpere et magno cursu
repetere sedem suam, cum interim illae portionibus 5
crescunt et ad horam ac diem subeunt ampliores
minoresque, prout illas lunare sidus elicuit, ad cuius
arbitrium oceanus exundat. Suo ista tempori reseruen-
tur, eo quidem magis quod tu non dubitas de proui-
dentia sed quereris. 10