| LIBER QVARTVS | |
| Tertius horrentem zephyris laxauerat annum | 4.1 |
| Phoebus et angusto cogebat limite uernum | |
| longius ire diem, cum fracta impulsaque fatis | |
| consilia et tandem miseri data copia belli. | |
| prima manu rutilam de uertice Larisaeo | 5 |
| ostendit Bellona facem dextraque trabalem | |
| hastam intorsit agens, liquido quae stridula caelo | |
| fugit et Aoniae celso stetit aggere Dirces. | |
| mox et castra subit ferroque auroque coruscis | |
| mixta uiris turmale fremit; dat euntibus enses, | 10 |
| plaudit equos, uocat ad portas; hortamina fortes | |
| praeueniunt, timidisque etiam breuis addita uirtus. | |
| dicta dies aderat. cadit ingens rite Tonanti | |
| Gradiuoque pecus, nullisque secundus in extis | |
| pallet et armatis simulat sperare sacerdos. | 15 |
| iamque suos circum pueri nuptaeque patresque | |
| funduntur mixti summisque a postibus obstant. | |
| nec modus est lacrimis: rorant clipeique iubaeque | |
| triste salutantum, et cunctis dependet ab armis | |
| suspiranda domus; galeis iuuat oscula clausis | 20 |
| inserere amplexuque truces deducere conos. | |
| illi, quis ferrum modo, quis mors ipsa placebat, | |
| dant gemitus fractaeque labant singultibus irae. | |
| sic ubi forte uiris longum super aequor ituris, | |
| cum iam ad uela noti et scisso redit ancora fundo, | 25 |
| haeret amica manus: certant innectere collo | |
| bracchia, manantesque oculos hinc oscula turbant, | |
| hinc magni caligo maris, tandemque relicti | |
| stant in rupe tamen; fugientia carbasa uisu | |
| dulce sequi, patriosque dolent crebrescere uentos. | 30 |
| [stant tamen et nota puppim de rupe salutant.] | |
| nunc mihi, Fama prior mundique arcana Vetustas, | |
| cui meminisse ducum uitasque extendere curae, | |
| pande uiros, tuque, o nemoris regina sonori, | |
| Calliope, quas ille manus, quae mouerit arma | 35 |
| Gradiuus, quantas populis solauerit urbes, | |
| sublata molire lyra: neque enim altior ulli | |
| mens hausto de fonte uenit. rex tristis et aeger | |
| pondere curarum propiorque abeuntibus annis | |
| inter adhortantes uix sponte incedit Adrastus, | 40 |
| contentus ferro cingi latus; arma manipli | |
| pone ferunt, uolucres portis auriga sub ipsis | |
| comit equos, et iam inde iugo luctatur Arion. | |
| huic armat Larisa uiros, huic celsa Prosymna, | |
| aptior armentis Midea pecorosaque Phlius, | 45 |
| quaeque pauet longa spumantem ualle Charadron | |
| Neris, et ingenti turritae mole Cleonae | |
| et Lacedaemonium Thyrea lectura cruorem. | |
| iunguntur memores transmissi ab origine regis, | |
| qui Drepani scopulos et oliuiferae Sicyonis | 50 |
| culta serunt, quos pigra uado Langia tacenti | |
| lambit et anfractu riparum incuruus Elisson. | |
| saeuus honos fluuio: Stygias lustrare seueris | |
| Eumenidas perhibetur aquis; huc mergere suetae | |
| ora et anhelantes poto Phlegethonte cerastas, | 55 |
| seu Thracum uertere domos, seu tecta Mycenes | |
| impia Cadmeumue larem; fugit ipse natantes | |
| amnis, et innumeris liuescunt stagna uenenis. | |
| it comes Inoas Ephyre solata querelas | |
| Cenchreaeque manus, uatum qua conscius amnis | 60 |
| Gorgoneo percussus equo, quaque obiacet alto | |
| Isthmos et a terris maria inclinata repellit. | |
| haec manus Adrastum numero ter mille secuti | |
| exultant; pars gaesa manu, pars robora flammis | |
| indurata diu (non unus namque maniplis | 65 |
| mos neque sanguis) habent, teretes pars uertere fundas | |
| adsueti uacuoque diem praecingere gyro. | |
| ipse annis sceptrisque subit uenerabilis aeque: | |
| ut possessa diu taurus meat arduus inter | |
| pascua iam laxa ceruice et inanibus armis, | 70 |
| dux tamen: haud illum bello attemptare iuuencis | |
| sunt animi; nam trunca uident de uulnere multo | |
| cornua et ingentes plagarum in pectore nodos. | |
| proxima longaeuo profert Dircaeus Adrasto | |
| signa gener, cui bella fauent, cui commodat iras | 75 |
| cuncta cohors: huic et patria de sede uolentes | |
| aduenere uiri, seu quos mouet exul (et haesit | |
| tristibus aucta fides), seu quis mutare potentes | |
| praecipuum, multi, melior quos causa querenti | |
| conciliat; dederat nec non socer ipse regendas | 80 |
| Aegion Arenenque, et quas Theseia Troezen | |
| addit opes, ne rara mouens inglorius iret | |
| agmina, neu raptos patriae sentiret honores. | |
| idem habitus, eadem arma uiro, quae debitus hospes | |
| hiberna sub nocte tulit: Teumesius implet | 85 |
| terga leo et gemino lucent hastilia ferro, | |
| aspera uulnifico subter latus ense riget Sphinx. | |
| iam regnum matrisque sinus fidasque sorores | |
| spe uotisque tenet, tamen et de turre suprema | |
| attonitam totoque extantem corpore longe | 90 |
| respicit Argian; haec mentem oculosque reducit | |
| coniugis et dulces auertit pectore Thebas. | |
| ecce inter medios patriae ciet agmina gentis | |
| fulmineus Tydeus, iam laetus et integer artus, | |
| ut primae strepuere tubae: ceu lubricus alta | 95 |
| anguis humo uerni blanda ad spiramina solis | |
| erigitur liber senio et squalentibus annis | |
| exutus laetisque minax interuiret herbis: | |
| a miser, agrestum si quis per gramina hianti | |
| obuius et primo fraudauerit ora ueneno. | 100 |
| huic quoque praesentes Aetolis urbibus adfert | |
| belli fama uiros: sensit scopulosa Pylene | |
| fletaque cognatis auibus Meleagria Pleuron | |
| et praeceps Calydon et quae Ioue prouocat Iden | |
| Olenos Ioniis et fluctibus hospita portu | 105 |
| Chalcis et Herculea turpatus gymnade uultus | |
| amnis; adhuc imis uix truncam attollere frontem | |
| ausus aquis glaucoque caput summersus in antro | |
| maeret, anhelantes aegrescunt puluere ripae. | |
| omnibus aeratae propugnant pectora crates, | 110 |
| pilaque saeua manu; patrius stat casside Mauors. | |
| undique magnanimum pubes delecta coronant | |
| Oeniden, hilarem bello notisque decorum | |
| uulneribus; non ille minis Polynicis et ira | |
| inferior, dubiumque adeo cui bella gerantur. | 115 |
| maior at inde nouis it Doricus ordo sub armis, | |
| qui ripas, Lyrcee, tuas, tua litora multo | |
| uomere suspendunt, fluuiorum ductor Achiuum, | |
| Inache (Persea neque enim uiolentior exit | |
| amnis humo, cum Taurum aut Pliadas hausit aquosas | 120 |
| spumeus et genero tumuit Ioue), quos celer ambit | |
| Asterion Dryopumque trahens Erasinus aristas, | |
| et qui rura domant Epidauria (dexter Iaccho | |
| collis at Hennaeae Cereri negat); auia Dyme | |
| mittit opem densasque Pylos Neleia turmas; | 125 |
| nondum nota pylos iuuenisque aetate secunda | |
| Nestor, et ire tamen peritura in castra negauit. | |
| hos agitat pulchraeque docet uirtutis amorem | |
| arduus Hippomedon; capiti tremit aerea cassis | |
| ter niueum scandente iuba, latus omne sub armis | 130 |
| ferrea suta terunt, umeros ac pectora late | |
| flammeus orbis habet, perfectaque uiuit in auro | |
| nox Danai: sontes Furiarum lampade nigra | |
| quinquaginta ardent thalami; pater ipse cruentis | |
| in foribus laudatque nefas atque inspicit enses. | 135 |
| illum Palladia sonipes Nemeaeus ab arce | |
| deuehit arma pauens umbraque inmane uolanti | |
| implet agros longoque attollit puluere campum. | |
| non aliter siluas umeris et utroque refringens | |
| pectore montano duplex Hylaeus ab antro | 140 |
| praecipitat: pauet Ossa uias, pecudesque feraeque | |
| procubuere metu; non ipsis fratribus horror | |
| afuit, ingenti donec Peneia saltu | |
| stagna subit magnumque obiectus detinet amnem. | |
| quis numerum ferri gentesque et robora dictu | 145 |
| aequarit mortale sonans? suus excit in arma | |
| antiquam Tiryntha deus; non fortibus illa | |
| infecunda uiris famaue inmanis alumni | |
| degenerat, sed lapsa situ fortuna, neque addunt | |
| robur opes; rarus uacuis habitator in aruis | 150 |
| monstrat Cyclopum ductas sudoribus arces. | |
| dat tamen haec iuuenum tercentum pectora, uulgus | |
| innumerum bello, quibus haud ammenta nec enses | |
| triste micant: flauae capiti tergoque leonum | |
| exuuiae, gentilis honos; et pineus armat | 155 |
| stipes, inexhaustis artantur tela pharetris. | |
| Herculeum paeana canunt uastataque monstris | |
| omnia; frondosa longum deus audit ab Oeta. | |
| dat Nemea comites, et quas in proelia uires | |
| sacra Cleonaei cogunt uineta Molorchi. | 160 |
| gloria nota casae, foribus simulata salignis | |
| hospitis arma dei, paruoque ostenditur aruo, | |
| robur ubi et laxos qua reclinauerit arcus | |
| ilice, qua cubiti sedeant uestigia terra. | |
| at pedes et toto despectans uertice bellum | 165 |
| quattuor indomitis Capaneus erepta iuuencis | |
| terga superque rigens iniectu molis aenae | |
| uersat onus; squalet triplici ramosa corona | |
| Hydra recens obitu: pars anguibus aspera uiuis | |
| argento caelata micat, pars arte reperta | 170 |
| conditur et fuluo moriens nigrescit in auro; | |
| circum amnis torpens et ferro caerula Lerna. | |
| at laterum tractus spatiosaque pectora seruat | |
| nexilis innumero Chalybum subtemine thorax, | |
| horrendum, non matris, opus; galeaeque corusca | 175 |
| prominet arce Gigans; atque uni missilis illi | |
| cuspide praefixa stat frondibus orba cupressus. | |
| huic parere dati, quos fertilis Amphigenia | |
| planaque Messene montosaque nutrit Ithome, | |
| quos Thryon et summis ingestum montibus Aepy, | 180 |
| quos Helos et Pteleon, Getico quos flebile uati | |
| Dorion; hic fretus doctas anteire canendo | |
| Aonidas mutos Thamyris damnatus in annos | |
| ore simul citharaque (quis obuia numina temnat?) | |
| conticuit praeceps, qui non certamina Phoebi | 185 |
| nosset et inlustres Satyro pendente Celaenas. | |
| iamque et fatidici mens expugnata fatiscit | |
| auguris; ille quidem casus et dira uidebat | |
| signa, sed ipsa manu cunctanti iniecerat arma | |
| Atropos obrueratque deum, nec coniugis absunt | 190 |
| insidiae, uetitoque domus iam fulgurat auro. | |
| hoc aurum uati fata exitiale monebant | |
| Argolico; scit et ipsa (nefas!), sed perfida coniunx | |
| dona uiro mutare uelit, spoliisque potentis | |
| inminet Argiae raptoque excellere cultu. | 195 |
| illa libens (nam regum animos et pondera belli | |
| hac nutare uidet, pariter si prouidus heros | |
| militet) ipsa sacros gremio Polynicis amati | |
| exuerat cultus haud maesta atque insuper addit: | |
| 'non haec apta mihi nitidis ornatibus' inquit | 200 |
| 'tempora, nec miserae placeant insignia formae | |
| te sine: sat dubium coetu solante timorem | |
| fallere et incultos aris aduerrere crines. | |
| scilicet (infandum!), cum tu claudare minanti | |
| casside ferratusque sones, ego diuitis aurum | 205 |
| Harmoniae dotale geram? dabit aptius isto | |
| fors decus, Argolicasque habitu praestabo maritas, | |
| cum regis coniunx, cum te mihi sospite templa | |
| uotiuis implenda choris; nunc induat illa | |
| quae petit et bellante potest gaudere marito.' | 210 |
| sic Eriphylaeos aurum fatale penates | |
| inrupit scelerumque ingentia semina mouit, | |
| et graue Tisiphone risit gauisa futuris. | |
| Taenariis hic celsus equis, quam dispare coetu | |
| Cyllarus ignaro generarat Castore prolem, | 215 |
| quassat humum; uatem cultu Parnasia monstrant | |
| uellera: frondenti crinitur cassis oliua, | |
| albaque puniceas interplicat infula cristas. | |
| arma simul pressasque iugo moderatur habenas. | |
| hinc atque inde morae iaculis, et ferrea curru | 220 |
| silua tremit; procul ipse graui metuendus in hasta | |
| eminet et clipeo uictum Pythona coruscat. | |
| huius Apollineae currum comitantur Amyclae, | |
| quos Pylos et dubiis Malea uitata carinis | |
| plaudentique habiles Caryae resonare Dianae, | 225 |
| quos Pharis uolucrumque parens Cythereia Messe, | |
| Taygetique phalanx et oloriferi Eurotae | |
| dura manus. deus ipse uiros in puluere crudo | |
| Arcas alit nudaeque modos uirtutis et iras | |
| ingenerat; uigor inde animis et mortis honorae | 230 |
| dulce sacrum. gaudent natorum fata parentes | |
| hortanturque mori, deflent iamque omnis ephebum | |
| turba, coronato contenta est funere mater. | |
| frena tenent duplexque inserto missile nodo, | |
| exerti ingentes umeros, chlamys horrida pendet, | 235 |
| et cono Ledaeus apex. non hi tibi solum, | |
| Amphiarae, merent: auget resupina maniplos | |
| Elis, depressae populus subit incola Pisae, | |
| qui te, flaue, natant, terris Alphee Sicanis | |
| aduena tam longo non umquam infecte profundo. | 240 |
| curribus innumeris late putria arua lacessunt | |
| et bellis armenta domant: ea gloria genti | |
| infando de more et fractis durat ab usque | |
| axibus Oenomai; strident spumantia morsu | |
| uincula, et effossas niueus rigat imber harenas. | 245 |
| tu quoque Parrhasias ignara matre cateruas | |
| (a rudis annorum, tantum noua gloria suadet!), | |
| Parthenopaee, rapis; saltus tunc forte remotos | |
| torua parens (neque enim haec iuueni foret ire potestas) | |
| pacabat cornu gelidique auersa Lycaei. | 250 |
| pulchrior haud ulli triste ad discrimen ituro | |
| uultus et egregiae tanta indulgentia formae; | |
| nec desunt animi, ueniat modo fortior aetas. | |
| quas non ille duces nemorum fluuiisque dicata | |
| numina, quas magno non abstulit igne Napaeas? | 255 |
| ipsam, Maenalia puerum cum uidit in umbra, | |
| Dianam, tenero signantem gramina passu, | |
| ignouisse ferunt comiti, Dictaeaque tela | |
| ipsam et Amyclaeas umeris aptasse pharetras. | |
| prosilit audaci Martis percussus amore, | 260 |
| arma, tubas audire calens et puluere belli | |
| flauentem sordere comam captoque referri | |
| hostis equo: taedet nemorum, titulumque nocentem | |
| sanguinis humani pudor est nescire sagittas. | |
| igneus ante omnes auro micat, igneus ostro, | 265 |
| undantemque sinum nodis inrugat Hiberis, | |
| imbelli parma pictus Calydonia matris | |
| proelia; trux laeua sonat arcus, et aspera plumis | |
| terga Cydonea gorytos harundine pulsat | |
| electro pallens et iaspide clarus Eoa. | 270 |
| cornipedem trepidos suetum praeuertere ceruos, | |
| uelatum geminae deiectu lyncis et arma | |
| mirantem grauioris heri, sublimis agebat, | |
| dulce rubens uiridique genas spectabilis aeuo. | |
| Arcades huic ueteres astris lunaque priores | 275 |
| agmina fida datis, nemorum quos stirpe rigenti | |
| fama satos, cum prima pedum uestigia tellus | |
| admirata tulit; nondum arua domusque nec urbes, | |
| conubiisue modus; quercus laurique ferebant | |
| cruda puerperia, ac populos umbrosa creauit | 280 |
| fraxinus, et feta uiridis puer excidit orno. | |
| hi lucis stupuisse uices noctisque feruntur | |
| nubila et occiduum longe Titana secuti | |
| desperasse diem. rarescunt alta colonis | |
| Maenala, Parthenium fugitur nemus, agmina bello | 285 |
| Rhipeque et Stratie uentosaque donat Enispe. | |
| non Tegea, non ipsa deo uacat alite felix | |
| Cyllene templumque Aleae nemorale Mineruae | |
| et rapidus Clitor et qui tibi, Pythie, Ladon | |
| paene socer candensque iugis Lampia niuosis | 290 |
| et Pheneos nigro Styga mittere credita Diti. | |
| uenit et Idaeis ululatibus aemulus Azan | |
| Parrhasiique duces, et quae risistis, Amores, | |
| grata pharetrato Nonacria rura Tonanti, | |
| diues et Orchomenos pecorum et Cynosura ferarum | 295 |
| Aepytios idem ardor agros Psophidaque celsam | |
| uastat et Herculeo uulgatos robore montes, | |
| monstriferumque Erymanthon et aerisonum Stymphalon. | |
| Arcades hi, gens una uiris, sed dissona cultu | |
| scinditur: hi Paphias myrtos a stirpe recuruant | 300 |
| et pastorali meditantur proelia trunco, | |
| his arcus, his tela sudes, his cassida crines | |
| integit, Arcadii morem tenet ille galeri, | |
| ille Lycaoniae rictu caput asperat ursae. | |
| hos belli coetus iurataque pectora Marti | 305 |
| milite uicinae nullo iuuere Mycenae; | |
| funereae tunc namque dapes mediique recursus | |
| solis, et hic alii miscebant proelia fratres. | |
| iamque Atalantaeas implerat nuntius aures | |
| ire ducem bello totamque impellere natum | 310 |
| Arcadiam: tremuere gradus, elapsaque iuxta | |
| tela; fugit siluas pernicior alite uento | |
| saxa per et plenis obstantia flumina ripis, | |
| qualis erat, correpta sinus et uertice flauum | |
| crinem sparsa Noto; raptis uelut aspera natis | 315 |
| praedatoris equi sequitur uestigia tigris. | |
| ut stetit aduersisque impegit pectora frenis | |
| (ille ad humum pallens): 'unde haec furibunda cupido, | |
| nate, tibi? teneroque unde improba pectore uirtus? | |
| tu bellis aptare uiros, tu pondera ferre | 320 |
| Martis et ensiferas inter potes ire cateruas? | |
| quamquam utinam quires! nuper te pallida uidi, | |
| dum premis obnixo uenabula comminus apro, | |
| poplite succiduo resupinum ac paene ruentem; | |
| et ni curuato torsissem spicula cornu, | 325 |
| nunc ubi bella tibi? nil te mea tela iuuabunt | |
| nec teretes arcus maculis nec discolor atris | |
| hic, cui fidis, equus; magnis conatibus instas, | |
| uix Dryadum thalamis Erymanthiadumque furori | |
| Nympharum mature puer. sunt omina uera: | 330 |
| mirabar cur templa mihi tremuisse Dianae | |
| nuper et inferior uultu dea uisa, sacrisque | |
| exuuiae cecidere tholis; hoc segnior arcus | |
| difficilesque manus et nullo in uulnere certae. | |
| expecta dum maior honos, dum firmius aeuum, | 335 |
| dum roseis uenit umbra genis uultusque recedunt | |
| ore mei; tunc bella tibi ferrumque, quod ardes, | |
| ipsa dabo et nullo matris reuocabere fletu. | |
| nunc refer arma domum! uos autem hunc ire sinetis, | |
| Arcades, o saxis nimirum et robore nati?' | 340 |
| plura cupit; fusi circum natusque ducesque | |
| solantur minuuntque metus, et iam horrida clangunt | |
| signa tubae. nequit illa pio dimittere natum | |
| complexu multumque duci commendat Adrasto. | |
| at parte ex alia Cadmi Mauortia plebes, | 345 |
| maesta ducis furiis nec molli territa fama, | |
| quando his uulgatum descendere uiribus Argos, | |
| tardius illa quidem regis causaeque pudore, | |
| uerum bella mouet. nulli destringere ferrum | |
| impetus aut umeros clipeo clausisse paterno | 350 |
| dulce nec alipedum iuga comere, qualia belli | |
| gaudia; deiecti trepidas sine mente, sine ira | |
| promisere manus; hic aegra in sorte parentem | |
| unanimum, hic dulces primaeuae coniugis annos | |
| ingemit et gremio miseros adcrescere natos. | 355 |
| bellator nulli caluit deus; ipsa uetusto | |
| moenia lapsa situ magnaeque Amphionis arces | |
| iam fessum senio nudant latus, et fide sacra | |
| aequatos caelo surdum atque ignobile muros | |
| firmat opus. tamen et Boeotis urbibus ultrix | 360 |
| adspirat ferri rabies, nec regis iniqui | |
| subsidio quantum socia pro gente mouentur. | |
| ille uelut pecoris lupus expugnator opimi, | |
| pectora tabenti sanie grauis hirtaque saetis | |
| ora cruentata deformis hiantia lana, | 365 |
| decedit stabulis huc illuc turbida uersans | |
| lumina, si duri comperta clade sequantur | |
| pastores, magnique fugit non inscius ausi. | |
| accumulat crebros turbatrix Fama pauores: | |
| hic iam dispersos errare Asopide ripa | 370 |
| Lernaeos equites, hic te, bacchate Cithaeron, | |
| ille rapi Teumeson ait noctisque per umbras | |
| nuntiat excubiis uigiles arsisse Plataeas. | |
| nam Tyrios sudare lares et sanguine Dircen | |
| inriguam fetusque nouos iterumque locutam | 375 |
| Sphinga petris, cui non et scire licentia passim | |
| et uidisse fuit? nouus his super anxia turbat | |
| corda metus: sparsis subito correpta canistris | |
| siluestris regina chori decurrit in aequum | |
| uertice ab Ogygio trifidamque huc tristis et illuc | 380 |
| lumine sanguineo pinum disiectat et ardens | |
| erectam attonitis implet clamoribus urbem: | |
| 'omnipotens Nysaee pater, cui gentis auitae | |
| pridem lapsus amor, tu nunc horrente sub Arcto | |
| bellica ferrato rapidus quatis Ismara thyrso | 385 |
| pampineumque iubes nemus inreptare Lycurgo, | |
| aut tumidum Gangen aut claustra nouissima Rubrae | |
| Tethyos Eoasque domos flagrante triumpho | |
| perfuris, aut Hermi de fontibus aureus exis: | |
| at tua progenies, positis gentilibus armis | 390 |
| quae tibi festa litant, bellum lacrimasque metumque | |
| cognatumque nefas, iniusti munera regni, | |
| pendimus. aeternis potius me, Bacche, pruinis | |
| trans et Amazoniis ululatum Caucason armis | |
| siste ferens, quam monstra ducum stirpemque profanam | 395 |
| eloquar. en urgues (alium tibi, Bacche, furorem | |
| iuraui): similes uideo concurrere tauros; | |
| idem ambobus honos unusque ab origine sanguis; | |
| ardua conlatis obnixi cornua miscent | |
| frontibus alternaque truces moriuntur in ira. | 400 |
| tu peior, tu cede, nocens qui solus auita | |
| gramina communemque petis defendere montem. | |
| a miseri morum! bellastis sanguine tanto | |
| et saltum dux alter habet.' sic fata gelatis | |
| uultibus et Baccho iam demigrante quieuit. | 405 |
| at trepidus monstro et uariis terroribus impar | |
| longaeui rex uatis opem tenebrasque sagaces | |
| Tiresiae, qui mos incerta pauentibus, aeger | |
| consulit. ille deos non larga caede iuuencum, | |
| non alacri penna aut uerum salientibus extis, | 410 |
| nec tripode implicito numerisque sequentibus astra, | |
| turea nec supra uolitante altaria fumo | |
| tam penitus, durae quam Mortis limite manes | |
| elicitos, patuisse refert; Lethaeaque sacra | |
| et mersum Ismeni subter confinia ponto | 415 |
| miscentis parat ante ducem, circumque bidentum | |
| uisceribus laceris et odori sulphuris aura | |
| graminibusque nouis et longo murmure purgat. | |
| silua capax aeui ualidaque incurua senecta, | |
| aeternum intonsae frondis, stat peruia nullis | 420 |
| solibus; haud illam brumae minuere, Notusue | |
| ius habet aut Getica Boreas impactus ab Vrsa. | |
| subter operta quies, uacuusque silentia seruat | |
| horror et exclusae pallet male lucis imago. | |
| nec caret umbra deo: nemori Latonia cultrix | 425 |
| additur; hanc piceae cedrique et robore in omni | |
| effictam sanctis occultat silua tenebris. | |
| huius inaspectae luco stridere sagittae | |
| nocturnique canum gemitus, ubi limina patrui | |
| effugit inque nouae melior redit ora Dianae; | 430 |
| aut ubi fessa iugis, dulcesque altissima somnos | |
| lux mouet, hic late iaculis circum undique fixis | |
| effusam pharetra ceruicem excepta quiescit. | |
| extra inmane patent, tellus Mauortia, campi; | |
| fetus ager Cadmo, durus qui uomere primo | 435 |
| post consanguineas acies sulcosque nocentes | |
| ausus humum uersare et putria sanguine prata | |
| eruit; ingentes infelix terra tumultus | |
| lucis adhuc medio solaque in nocte per umbras | |
| expirat, nigri cum uana in proelia surgunt | 440 |
| terrigenae; fugit incepto tremibundus ab aruo | |
| agricola insanique domum rediere iuuenci. | |
| hic senior uates (Stygiis accommoda quippe | |
| terra sacris, uiuoque placent sola pinguia tabo) | |
| uelleris obscuri pecudes armentaque sisti | 445 |
| atra monet; quaecumque gregum pulcherrima ceruix | |
| ducitur; ingemuit Dirce maestusque Cithaeron, | |
| et noua clamosae stupuere silentia ualles. | |
| tum fera caeruleis intexit cornua sertis | |
| ipse manu tractans, notaeque in limite siluae | 450 |
| principio largos nouies tellure cauata | |
| inclinat Bacchi latices et munera uerni | |
| lactis et Actaeos imbres suadumque cruorem | |
| manibus; aggeritur quantum bibit arida tellus. | |
| trunca dehinc nemora aduoluunt, maestusque sacerdos | 455 |
| tres Hecatae totidemque satis Acheronte nefasto | |
| uirginibus iubet esse focos; tibi, rector Auerni, | |
| quamquam infossus humo superat tamen agger in auras | |
| pineus; hunc iuxta cumulo minor ara profundae | |
| erigitur Cereri; frontes atque omne cupressus | 460 |
| intexit plorata latus. iamque ardua ferro | |
| signati capita et frugum libamine puro | |
| in uulnus cecidere greges; tunc innuba Manto | |
| exceptum pateris praelibat sanguen, et omnes | |
| ter circum acta pyras sancti de more parentis | 465 |
| semineces fibras et adhuc spirantia reddit | |
| uiscera, nec rapidas cunctatur frondibus atris | |
| subiectare faces. atque ipse sonantia flammis | |
| uirgulta et tristes crepuisse ut sensit aceruos | |
| Tiresias (illi nam plurimus ardor anhelat | 470 |
| ante genas impletque cauos uapor igneus orbes) | |
| exclamat (tremuere rogi et uox terruit ignem): | |
| 'Tartareae sedes et formidabile regnum | |
| Mortis inexpletae, tuque, o saeuissime fratrum, | |
| cui seruire dati manes aeternaque sontum | 475 |
| supplicia atque imi famulatur regia mundi, | |
| soluite pulsanti loca muta et inane seuerae | |
| Persephones uulgusque caua sub nocte repostum | |
| elicite, et plena redeat Styga portitor alno. | |
| ferte simul gressus, nec simplex manibus esto | 480 |
| in lucem remeare modus; tu separe coetu | |
| Elysios, Persei, pios, uirgaque potenti | |
| nubilus Arcas agat; contra per crimina functis, | |
| qui plures Erebo pluresque e sanguine Cadmi, | |
| angue ter excusso et flagranti praeuia taxo, | 485 |
| Tisiphone, dux pande diem, nec lucis egentes | |
| Cerberus occursu capitum detorqueat umbras.' | |
| dixerat, et pariter senior Phoebeaque uirgo | |
| erexere animos; illi formidine nulla, | |
| quippe in corde deus, solum timor obruit ingens | 490 |
| Oedipodioniden, uatisque horrenda canentis | |
| nunc umeros nunc ille manus et uellera prensat | |
| anxius inceptisque uelit desistere sacris. | |
| qualis Gaetulae stabulantem ad confraga siluae | |
| uenator longo motum clamore leonem | 495 |
| expectat firmans animum et sudantia nisu | |
| tela premens; gelat ora pauor gressusque tremescunt, | |
| quis ueniat quantusque, sed horrida signa frementis | |
| accipit et caeca metitur murmura cura. | |
| atque hic Tiresias nondum aduentantibus umbris: | 500 |
| 'testor,' ait, 'diuae, quibus hunc saturauimus ignem | |
| laeuaque conuulsae dedimus carchesia terrae, | |
| iam nequeo tolerare moram. cassusne sacerdos | |
| audior? an, rabido iubeat si Thessala cantu, | |
| ibitis? et, Scythicis quotiens medicata uenenis | 505 |
| Colchis aget, trepido pallebunt Tartara motu? | |
| nostri cura minor, si non attollere bustis | |
| corpora nec plenas antiquis ossibus urnas | |
| egerere et mixtos caelique Erebique sub unum | |
| funestare deos libet aut exanguia ferro | 510 |
| ora sequi atque aegras functorum carpere fibras? | |
| ne tenues annos nubemque hanc frontis opacae | |
| spernite, ne, moneo: et nobis saeuire facultas. | |
| scimus enim et quidquid dici noscique timetis | |
| et turbare Hecaten (ni te, Thymbraee, uererer) | 515 |
| et triplicis mundi summum, quem scire nefastum. | |
| illum—sed taceo: prohibet tranquilla senectus. | |
| iamque ego uos—' auide subicit Phoebeia Manto: | |
| 'audiris, genitor, uulgusque exangue propinquat. | |
| panditur Elysium chaos, et telluris opertae | 520 |
| dissilit umbra capax, siluaeque et nigra patescunt | |
| flumina: liuentes Acheron eiectat harenas, | |
| fumidus atra uadis Phlegethon incendia uoluit, | |
| et Styx discretis interflua manibus obstat. | |
| ipsum pallentem solio circumque ministras | 525 |
| funestorum operum Eumenidas Stygiaeque seueros | |
| Iunonis thalamos et torua cubilia cerno. | |
| in speculis Mors atra sedet dominoque silentes | |
| adnumerat populos; maior superinminet ordo. | |
| arbiter hos dura uersat Gortynius urna | 530 |
| uera minis poscens adigitque expromere uitas | |
| usque retro et tandem poenarum lucra fateri. | |
| quid tibi monstra Erebi, Scyllas et inane furentes | |
| Centauros solidoque intorta adamante Gigantum | |
| uincula et angustam centeni Aegaeonis umbram?' | 535 |
| 'immo,' ait, 'o nostrae regimen uiresque senectae, | |
| ne uulgata mihi. quis enim remeabile saxum | |
| fallentesque lacus Tityonque alimenta uolucrum | |
| et caligantem longis Ixiona gyris | |
| nesciat? ipse etiam, melior cum sanguis, opertas | 540 |
| inspexi sedes, Hecate ducente, priusquam | |
| obruit ora deus totamque in pectora lucem | |
| detulit. Argolicas magis huc appelle precando | |
| Thebanasque animas; alias auertere gressus | |
| lacte quater sparsas maestoque excedere luco, | 545 |
| nata, iube; tum qui uultus habitusque, quis ardor | |
| sanguinis adfusi, gens utra superbior adsit, | |
| dic agedum nostramque mone per singula noctem.' | |
| iussa facit carmenque serit, quo dissipat umbras, | |
| quo reciet sparsas; qualis, si crimina demas, | 550 |
| Colchis et Aeaeo simulatrix litore Circe. | |
| tunc his sacrificum dictis adfata parentem: | |
| 'primus sanguineo summittit inertia Cadmus | |
| ora lacu, iuxtaque uirum Cythereia proles | |
| insequitur, geminusque bibit de uertice serpens. | 555 |
| terrigenae comites illos, gens Martia, cingunt, | |
| quis aeui mensura dies, manus omnis in armis, | |
| omnis et in capulo; prohibent obstantque ruuntque | |
| spirantum rabie, nec tristi incumbere fossae | |
| cura, sed alternum sitis exhaurire cruorem. | 560 |
| proxima natarum manus est fletique nepotes. | |
| hic orbam Autonoen, et anhelam cernimus Ino | |
| respectantem arcus et ad ubera dulce prementem | |
| pignus, et oppositis Semelen a uentre lacertis. | |
| Penthea iam fractis genetrix Cadmeia thyrsis | 565 |
| iamque remissa deo pectusque adoperta cruentum | |
| insequitur planctu; fugit ille per auia Lethes | |
| et Stygios super usque lacus, ubi mitior illum | |
| flet pater et lacerum componit corpus Echion. | |
| tristem nosco Lycum dextramque in terga reflexum | 570 |
| Aeoliden, umero iactantem funus onusto. | |
| necdum ille aut habitus aut uersae crimina formae | |
| mutat Aristaeo genitus: frons aspera cornu, | |
| tela manu, reicitque canes in uulnus hiantes. | |
| ecce autem magna subit inuidiosa caterua | 575 |
| Tantalis et tumido percenset funera luctu, | |
| nil deiecta malis; iuuat effugisse deorum | |
| numina et insanae plus iam permittere linguae.' | |
| talia dum patri canit intemerata sacerdos, | |
| illius elatis tremefacta adsurgere uittis | 580 |
| canities tenuisque impelli sanguine uultus. | |
| nec iam firmanti baculo nec uirgine fida | |
| nititur, erectusque solo, 'desiste canendo, | |
| nata,' ait, 'externae satis est mihi lucis, inertes | |
| discedunt nebulae, et uultum niger exuit aer. | 585 |
| umbrisne an supero dimissus Apolline complet | |
| spiritus? en uideo quaecumque audita. sed ecce | |
| maerent Argolici deiecto lumine manes! | |
| toruus Abas Proetusque nocens mitisque Phoroneus | |
| truncatusque Pelops et saeuo puluere sordens | 590 |
| Oenomaus largis umectant imbribus ora. | |
| auguror hinc Thebis belli meliora. quid autem | |
| hi grege condenso (quantum arma et uulnera monstrant, | |
| pugnaces animae) nobis in sanguine multo | |
| oraque pectoraque et falso clamore leuatas | 595 |
| intendunt sine pace manus? rex, fallor? an hi sunt | |
| quinquaginta illi? cernis Cthoniumque Chrominque | |
| Phegeaque et nostra praesignem Maeona lauro. | |
| ne saeuite, duces, nihil hic mortalibus ausum, | |
| credite, consiliis: hos ferrea neuerat annos | 600 |
| Atropos. existis casus: bella horrida nobis, | |
| atque iterum Tydeus.' dicit, uittaque ligatis | |
| frondibus instantes abigit monstratque cruorem. | |
| stabat inops comitum Cocyti in litore maesto | |
| Laius, inmiti quem iam deus ales Auerno | 605 |
| reddiderat, dirumque tuens obliqua nepotem | |
| (noscit enim uultu) non ille aut sanguinis haustus, | |
| cetera ceu plebes, aliumue accedit ad imbrem, | |
| inmortale odium spirans. sed prolicit ultro | |
| Aonius uates: 'Tyriae dux inclute Thebes, | 610 |
| cuius ab interitu non ulla Amphionis arces | |
| uidit amica dies, o iam satis ulte cruentum | |
| exitium, et multum placata minoribus umbra, | |
| quo miserande fugis? iacet ille in funere longo, | |
| quem fremis, et iunctae sentit confinia mortis, | 615 |
| obsitus exhaustos paedore et sanguine uultus | |
| eiectusque die: sors leto durior omni, | |
| crede mihi! quaenam inmeritum uitare nepotem | |
| causa tibi? confer uultum et satiare litanti | |
| sanguine uenturasque uices et funera belli | 620 |
| pande, uel infensus uel res miserate tuorum. | |
| tunc ego et optata uetitam transmittere Lethen | |
| puppe dabo placidumque pia tellure reponam | |
| et Stygiis mandabo deis.' mulcetur honoris | |
| muneribus tingitque genas, dein talia reddit: | 625 |
| 'cur tibi uersanti manes, aequaeue sacerdos, | |
| lectus ego augurio tantisque potissimus umbris, | |
| qui uentura loquar? satis est meminisse priorum. | |
| nostrane praeclari (pudeat) consulta nepotes | |
| poscitis? illum, illum sacris adhibete nefastis, | 630 |
| qui laeto fodit ense patrem, qui semet in ortus | |
| uertit et indignae regerit sua pignora matri. | |
| et nunc ille deos Furiarumque atra fatigat | |
| concilia et nostros rogat haec in proelia manes. | |
| quodsi adeo placui deflenda in tempora uates, | 635 |
| dicam equidem, quo me Lachesis, quo torua Megaera | |
| usque sinunt: bellum, innumero uenit undique bellum | |
| agmine, Lernaeosque trahit fatalis alumnos | |
| Gradiuus stimulis; hos terrae monstra deumque | |
| tela manent pulchrique obitus et ab igne supremo | 640 |
| sontes lege morae. certa est uictoria Thebis, | |
| ne trepida, nec regna ferox germanus habebit | |
| sed Furiae; geminumque nefas miserosque per enses | |
| (ei mihi!) crudelis uincit pater.' haec ubi fatus | |
| labitur et flexa dubios ambage relinquit. | 645 |
| interea gelidam Nemeen et conscia laudis | |
| Herculeae dumeta uaga legione tenebant | |
| Inachidae; iam Sidonias auertere praedas, | |
| sternere, ferre domos ardent instantque. quis iras | |
| flexerit, unde morae, medius quis euntibus error, | 650 |
| Phoebe, doce: nos rara manent exordia famae. | |
| marcidus edomito bellum referebat ab Haemo | |
| Liber; ibi armiferos geminae iam sidera brumae | |
| orgia ferre Getas canumque uirescere dorso | |
| Othryn et Icaria Rhodopen adsueuerat umbra, | 655 |
| et iam pampineos materna ad moenia currus | |
| promouet; effrenae dextra laeuaque sequuntur | |
| lynces, et uda mero lambunt retinacula tigres. | |
| post exultantes spolia armentalia portant | |
| seminecesque lupos scissasque Mimallones ursas. | 660 |
| nec comitatus iners: sunt illic Ira Furorque | |
| et Metus et Virtus et numquam sobrius Ardor | |
| succiduique gradus et castra simillima regi. | |
| isque ubi puluerea Nemeen efferuere nube | |
| conspicit et solem radiis ignescere ferri, | 665 |
| necdum compositas belli in certamina Thebas, | |
| concussus uisis, quamquam ore et pectore marcet, | |
| aeraque tympanaque et biforem reticere tumultum | |
| imperat, attonitas qui circum plurimus aures, | |
| atque ita: 'me globus iste meamque excindere gentem | 670 |
| apparat; ex longo recalet furor; hoc mihi saeuum | |
| Argos et indomitae bellum ciet ira nouercae. | |
| usque adeone parum cineri data mater iniquo | |
| natalesque rogi quaeque ipse micantia sensi | |
| fulgura? reliquias etiam fusaeque sepulcrum | 675 |
| paelicis et residem ferro petit impia Theben. | |
| nectam fraude moras; illum, illum tendite campum, | |
| tendite, io comites.' Hyrcanae ad signa iugales | |
| intumuere iubas, dicto prius astitit aruis. | |
| tempus erat medii cum solem in culmina mundi | 680 |
| tollit anhela dies, ubi tardus hiantibus aruis | |
| stat uapor atque omnes admittunt aethera luci. | |
| undarum uocat ille deas mediusque silentum | |
| incipit: 'agrestes, fluuiorum numina, Nymphae, | |
| et nostri pars magna gregis, perferte laborem | 685 |
| quem damus. Argolicos paulum mihi fontibus amnes | |
| stagnaque et errantes obducite puluere riuos. | |
| praecipuam Nemeen, qua nostra in moenia bellis | |
| nunc iter, ex alto fugiat liquor; adiuuat ipse | |
| Phoebus adhuc summo, cesset ni uestra uoluntas, | 690 |
| limite; uim coeptis indulgent astra, meaeque | |
| aestifer Erigones spumat canis. ite uolentes, | |
| ite in operta soli; post uos ego gurgite pleno | |
| eliciam, et quae dona meis amplissima sacris | |
| uester habebit honos, nocturnaque furta licentum | 695 |
| cornipedum et cupidas Faunorum arcebo rapinas.' | |
| dixerat; ast illis tenuior percurrere uisus | |
| ora situs, uiridisque comis exhorruit umor. | |
| protinus Inachios haurit sitis ignea campos: | |
| diffugere undae, squalent fontesque lacusque, | 700 |
| et caua feruenti durescunt flumina limo. | |
| aegra solo macies, tenerique in origine culmi | |
| inclinata seges, deceptum margine ripae | |
| stat pecus, atque amnes quaerunt armenta natatos. | |
| sic ubi se magnis refluus suppressit in antris | 705 |
| Nilus et Eoae liquentia pabula brumae | |
| ore premit, fumant desertae gurgite ualles | |
| et patris undosi sonitus expectat hiulca | |
| Aegyptos, donec Phariis alimenta rogatus | |
| donet agris magnumque inducat messibus annum. | 710 |
| aret Lerna nocens, aret Lyrceus et ingens | |
| Inachus aduoluensque natantia saxa Charadrus | |
| et numquam in ripis audax Erasinus et aequus | |
| fluctibus Asterion, ille alta per auia notus | |
| audiri et longe pastorum rumpere somnos. | 715 |
| [sic Hyperionios cum lux effrena per orbem | |
| rapta ruit Phaethontis equos, magnumque laborem | |
| discordes gemuere poli, dum pontus et arua | |
| stellarumque ruunt crines, non amnibus undae, | |
| non lucis mansere comae, sed multus ubique | 720 |
| ignis, ubique faces et longa fluminis instar | |
| indiget Aegaeon deceptus imagine ripae.] | |
| una tamen tacitas, sed iussu numinis, undas, | |
| haec quoque, secreta nutrit Langia sub umbra. | |
| nondum illi raptus dederat lacrimabile nomen | 725 |
| Archemorus, nec fama deae; tamen auia seruat | |
| et nemus et fluuium; manet ingens gloria nympham, | |
| cum tristem Hypsipylen ducibus sudatus Achaeis | |
| ludus et atra sacrum recolet trieteris Ophelten. | |
| ergo nec ardentes clipeos uectare nec artos | 730 |
| thoracum nexus (tantum sitis horrida torret) | |
| sufficiunt; non ora modo angustisque perusti | |
| faucibus, interior sed uis quatit: aspera pulsu | |
| corda, gelant uenae et siccis cruor aeger adhaeret | |
| uisceribus; tunc sole putris, tunc puluere tellus | 735 |
| exhalat calidam nubem. non spumeus imber | |
| manat equum: siccis inlidunt ora lupatis, | |
| ora catenatas procul exertantia linguas; | |
| nec legem dominosue pati, sed perfurit aruis | |
| flammatum pecus. huc illuc impellit Adrastus | 740 |
| exploratores, si stagna Licymnia restent, | |
| si quis Amymones superet liquor: omnia caecis | |
| ignibus hausta sedent, nec spes umentis Olympi, | |
| ceu flauam Libyen desertaque pulueris Afri | |
| conlustrent nullaque umbratam nube Syenen. | 745 |
| tandem inter siluas (sic Euhius ipse pararat) | |
| errantes subitam pulchro in maerore tuentur | |
| Hypsipylen; illi quamuis et ad ubera Opheltes | |
| non suus, Inachii proles infausta Lycurgi, | |
| dependet (neglecta comam nec diues amictu), | 750 |
| regales tamen ore notae, nec mersus acerbis | |
| extat honos. tunc haec adeo stupefactus Adrastus: | |
| 'diua potens nemorum (nam te uultusque pudorque | |
| mortali de stirpe negant), quae laeta sub isto | |
| igne poli non quaeris aquas, succurre propinquis | 755 |
| gentibus; Arquitenens seu te Latonia casto | |
| de grege transmisit thalamis, seu lapsus ab astris | |
| non humilis fecundat amor (neque enim ipse deorum | |
| arbiter Argolidum thalamis nouus), aspice maesta | |
| agmina. nos ferro meritas excindere Thebas | 760 |
| mens tulit, imbelli sed nunc sitis aspera fato | |
| summittitque animos et inertia robora carpit. | |
| da fessis in rebus opem, seu turbidus amnis, | |
| seu tibi foeda palus, nihil hac in sorte pudendum, | |
| nil humile est; tu nunc Ventis pluuioque rogaris | 765 |
| pro Ioue, tu refugas uires et pectora bellis | |
| exanimata reple: sic hoc tibi sidere dextro | |
| crescat onus. tantum reduces det flectere gressus | |
| Iuppiter, o quanta belli donabere praeda! | |
| Dircaeos tibi, diua, greges numerumque rependam | 770 |
| plebis, et hic magna lucus signabitur ara.' | |
| dixit, et orantis media inter anhelitus ardens | |
| uerba rapit, cursuque animae labat arida lingua; | |
| idem omnes pallorque uiros flatusque soluti | |
| oris habet. reddit demisso Lemnia uultu: | 775 |
| 'diua quidem uobis, etsi caelestis origo est, | |
| unde ego? mortales utinam haud transgressa fuissem | |
| luctibus! altricem mandati cernitis orbam | |
| pignoris; at nostris an quis sinus, uberaque ulla, | |
| scit deus; et nobis regnum tamen et pater ingens— | 780 |
| sed quid ego haec, fessosque optatis demoror undis? | |
| mecum age nunc, si forte uado Langia perennes | |
| seruat aquas; solet et rabidi sub limite Cancri | |
| semper, et Icarii quamuis iuba fulguret astri, | |
| ire tamen.' simul haerentem, ne tarda Pelasgis | 785 |
| dux foret, a! miserum uicino caespite alumnum | |
| (sic Parcae uoluere) locat ponique negantis | |
| floribus aggestis et amico murmure dulces | |
| solatur lacrimas: qualis Berecyntia mater, | |
| dum paruum circa iubet exultare Tonantem | 790 |
| Curetas trepidos; illi certantia plaudunt | |
| orgia, sed magnis resonat uagitibus Ide. | |
| at puer in gremio uernae telluris et alto | |
| gramine nunc faciles sternit procursibus herbas | |
| in uultum nitens, caram modo lactis egeno | 795 |
| nutricem clangore ciens iterumque renidens | |
| et teneris meditans uerba inluctantia labris | |
| miratur nemorum strepitus aut obuia carpit | |
| aut patulo trahit ore diem nemorique malorum | |
| inscius et uitae multum securus inerrat. | 800 |
| sic tener Odrysia Mauors niue, sic puer ales | |
| uertice Maenalio, talis per litora reptans | |
| improbus Ortygiae latus inclinabat Apollo. | |
| illi per dumos et opaca uirentibus umbris | |
| deuia: pars cingunt, pars arta plebe sequuntur | 805 |
| praecelerantque ducem. medium subit illa per agmen | |
| non humili festina modo; iamque amne propinquo | |
| rauca sonat uallis, saxosumque impulit aures | |
| murmur: ibi exultans conclamat ab agmine primus, | |
| sicut erat leuibus tollens uexilla maniplis, | 810 |
| Argus, 'aquae?' longusque uirum super ora cucurrit | |
| clamor, 'aquae!' sic Ambracii per litora ponti | |
| nauticus in remis iuuenum monstrante magistro | |
| fit sonus inque uicem contra percussa reclamat | |
| terra, salutatus cum Leucada pandit Apollo. | 815 |
| incubuere uadis passim discrimine nullo | |
| turba simul primique, nequit secernere mixtos | |
| aequa sitis, frenata suis in curribus intrant | |
| armenta, et pleni dominis armisque feruntur | |
| quadripedes; hos turbo rapax, hos lubrica fallunt | 820 |
| saxa, nec implicitos fluuio reuerentia reges | |
| proterere aut mersisse uado clamantis amici | |
| ora. fremunt undae, longusque a fontibus amnis | |
| diripitur; modo lene uirens et gurgite puro | |
| perspicuus, nunc sordet aquis egestus ab imis | 825 |
| alueus; inde tori riparum et proruta turbant | |
| gramina; iam crassus caenoque et puluere torrens, | |
| quamquam expleta sitis, bibitur tamen. agmina bello | |
| decertare putes iustumque in gurgite Martem | |
| perfurere aut captam tolli uictoribus urbem. | 830 |
| atque aliquis regum medio circumfluus amni: | |
| 'siluarum, Nemea, longe regina uirentum, | |
| lecta Iouis sedes, quam tu non Herculis actis | |
| dura magis, rabidi cum colla comantia monstri | |
| angeret et tumidos animam angustaret in artus! | 835 |
| hac saeuisse tenus populorum in coepta tuorum | |
| sufficiat; tuque o cunctis insuete domari | |
| solibus, aeternae largitor corniger undae, | |
| laetus eas, quacumque domo gelida ora resoluis | |
| inmortale tumens; neque enim tibi cana repostas | 840 |
| bruma niues raptasque alio de fonte refundit | |
| arcus aquas grauidiue indulgent nubila Cauri, | |
| sed tuus et nulli ruis expugnabilis astro. | |
| te nec Apollineus Ladon nec Xanthus uterque | |
| Spercheosque minas Centaureusque Lycormas | 845 |
| praestiterint; tu pace mihi, tu nube sub ipsa | |
| armorum festasque super celebrabere mensas | |
| (a Ioue primus honos), bellis modo laetus ouantes | |
| accipias fessisque libens iterum hospita pandas | |
| flumina defensasque uelis agnoscere turmas.' | 850 |