VILLA TIBVRTINA MANILII VOPISCI
|
|
Cernere facundi Tibur glaciale Vopisci
|
1.3.1
|
si quis et inserto geminos Aniene penates,
|
|
aut potuit sociae commercia noscere ripae
|
|
certantisque sibi dominum defendere villas,
|
|
illum nec calido latravit Sirius astro
|
5
|
nec gravis aspexit Nemeae frondentis alumnus:
|
|
talis hiems tectis, frangunt sic improba solem
|
|
frigora, Pisaeumque domus non aestuat annum.
|
|
Ipsa manu tenera tecum scripsisse Voluptas
|
|
. . .
|
9a
|
tunc Venus Idaliis unxit fastigia sucis
|
10
|
permulsitque comis blandumque reliquit honorem
|
|
sedibus et volucres vetuit discedere natos.
|
|
O longum memoranda dies! quae mente reporto
|
|
gaudia, quam lassos per tot miracula visus!
|
|
ingenium quam mite solo, quae forma beatis
|
15
|
ante manus artemque locis! non largius usquam
|
|
indulsit natura sibi. nemora alta citatis
|
|
incubuere vadis; fallax responsat imago
|
|
frondibus, et longas eadem fugit umbra per undas.
|
|
ipse Anien (miranda fides) infraque superque
|
20
|
saxeus hic tumidam rabiem spumosaque ponit
|
|
murmura, ceu placidi veritus turbare Vopisci
|
|
Pieriosque dies et habentes carmina somnos.
|
|
litus utrumque domi, nec te mitissimus amnis
|
|
dividit: alternas servant praetoria ripas,
|
25
|
non externa sibi fluviorum obstare queruntur.
|
|
Sestiacos nunc Fama sinus pelagusque natatum
|
|
iactet et audaci victos delphinas ephebo:
|
|
hic aeterna quies, nullis hic iura procellis,
|
|
numquam fervor aquis. datur hic transmittere visus
|
30
|
et voces et paene manus. sic Chalcida fluctus
|
|
expellunt fluvii, sic dissociata profundo
|
|
Bruttia Sicanium circumspicit ora Pelorum.
|
|
Quid primum mediumve canam, quo fine quiescam?
|
|
auratasne trabes an Mauros undique postes
|
35
|
an picturata lucentia marmora vena
|
|
mirer, an emissas per cuncta cubilia nymphas?
|
|
huc oculis, huc mente trahor. venerabile dicam
|
|
lucorum senium? te, quae vada fluminis infra
|
|
cernis, an ad silvas quae respicis, aula, tacentis,
|
40
|
qua tibi tota quies offensaque turbine nullo
|
|
nox silet et nigros imitantia murmura somnos?
|
|
an quae graminea suscepta crepidine fumant
|
|
balnea et impositum ripis algentibus ignem,
|
|
quaque vaporiferis iunctus fornacibus amnis
|
45
|
ridet anhelantes vicino flumine nymphas?
|
|
Vidi artes veterumque manus variisque metalla
|
|
viva modis. labor est auri memorare figuras
|
|
aut ebur aut dignas digitis contingere gemmas;
|
|
quicquid et argento primum vel in aere minori
|
50
|
lusit, et enormes manus est experta colossos.
|
|
dum vagor aspectu visusque per omnia duco,
|
|
calcabam necopinus opes. nam splendor ab alto
|
|
defluus et nitidum referentes aera testae
|
|
monstravere solum, varias ubi picta per artes
|
55
|
gaudet humus superatque novis asarota figuris.
|
|
expavere gradus.
|
|
Quid nunc iungentia mirer
|
|
aut quid partitis distantia tecta trichoris?
|
|
quid te, quae mediis servata penatibus arbor
|
|
tecta per et postes liquidas emergis in auras,
|
60
|
quo non sub domino saevas passura bipennes?
|
|
et nunc ignaro forsan vel lubrica Nais
|
|
vel non abruptos tibi demet Hamadryas annos.
|
|
quid referam alternas gemino super aggere mensas
|
|
albentesque lacus altosque in gurgite fontes?
|
65
|
teque, per obliquum penitus quae laberis amnem,
|
|
Marcia, et audaci transcurris flumina plumbo?
|
|
an solum Ioniis sub fluctibus Elidis amnem
|
|
dulcis ad Aetnaeos deducat semita portus?
|
|
illic ipse antris Anien et fonte relicto,
|
70
|
nocte sub arcana glaucos exutus amictus
|
|
huc illuc fragili prosternit pectora musco,
|
|
aut ingens in stagna cadit vitreasque natatu
|
|
plaudit aquas. illa recubat Tiburnus in umbra,
|
|
illic sulpureos cupit Albula mergere crines;
|
75
|
haec domus Egeriae nemoralem abiungere Phoeben
|
|
et Dryadum viduare choris algentia possit
|
|
Taygeta et silvis accersere Pana Lycaeis.
|
|
quod ni templa darent alias Tirynthia sortes,
|
|
et Praenestinae poterant migrare sorores.
|
80
|
Quid bifera Alcinoi laudem pomaria vosque,
|
|
qui numquam vacui prodistis in aethera, rami?
|
|
cedant Telegoni, cedant Laurentia Turni
|
|
iugera Lucrinaeque domus litusque cruenti
|
|
Antiphatae; cedant vitreae iuga perfida Circes
|
85
|
Dulichiis ululata lupis, arcesque superbae
|
|
Anxyris et sedes Phrygio quas mitis alumno
|
|
debet anus; cedant, quae te iam solibus artis
|
|
avia nimbosa revocabunt litora bruma.
|
|
Scilicet hic illi meditantur pondera mores;
|
90
|
hic premitur fecunda quies, virtusque serena
|
|
fronte gravis sanusque nitor luxuque carentes
|
|
deliciae, quas ipse suis digressus Athenis
|
|
mallet deserto senior Gargettius horto;
|
|
haec per et Aegaeas hiemes Pliadumque nivosum
|
95
|
sidus et Oleniis dignum petiisse sub astris,
|
|
si Maleae credenda ratis Siculosque per aestus
|
|
sit via: cur oculis sordet vicina voluptas?
|
|
hic tua Tiburtes Faunos chelys et iuvat ipsum
|
|
Alciden dictumque lyra maiore Catillum;
|
100
|
seu tibi Pindaricis animus contendere plectris,
|
|
sive chelyn tollas heroa ad robora, sive
|
|
liventem satiram nigra rubigine turbes,
|
|
seu tua non alia splendescat epistola cura.
|
|
Digne Midae Croesique bonis et Perside gaza,
|
105
|
macte bonis animi, cuius stagnantia rura
|
|
debuit et flavis Hermus transcurrere ripis
|
|
et limo splendente Tagus. sic docta frequentes
|
|
otia, sic omni detectus pectora nube
|
|
finem Nestoreae precor egrediare senectae.
|
110
|