Uti autem Aristarchus Samius mathematicus vigore
|
9.2.3.1
|
magno rationes varietatis disciplinis de eadem <re> reliquit,
|
|
exponam. non enim latet lunam <non> suum propriumque
|
|
habere lumen, sed esse uti speculum et ab solis impetu
|
|
recipere splendorem. namque luna de septem astris cir-
|
5
|
culum proximum terrae in cursibus minimum pervagatur.
|
|
ita quot mensibus sub rotam solis radiosque uno die, ante-
|
|
quam praeterit, latens obscuratur. cum est cum sole, nova
|
|
vocatur. postero autem die, quo numeratur secunda, prae-
|
|
teriens ab sole visitationem facit tenuem extremae rotun-
|
10
|
dationis. cum triduum recessit ab sole, crescit et plus
|
|
inluminatur. cotidie vero discedens cum pervenit ad diem
|
|
septimum, distans a sole occidente circiter medias caeli
|
|
regiones, dimidia lucet, et eius quae ad solem pars spectat,
|
|
ea est inluminata. quarto autem decumo die, cum in dia-
|
4.1
|
metro spatio totius mundi absit ab sole, perficitur plena
|
|
et oritur, cum sol sit ad occidentem, ideo quod totum
|
|
spatium mundi distans consistit contra et impetu solis
|
|
totius orbis in se recipit splendorem. septumo decumo
|
5
|
die cum sol oriatur, ea pressa est ad occidentem. vicen-
|
|
simo et altero die cum sol est exortus, luna tenet circiter
|
|
caeli medias regiones, et id quod spectat ad solem, id
|
|
habet lucidum reliquis obscura. item cotidie cursum fa-
|
|
ciendo circiter octavo et vicensimo die subit sub radios
|
10
|
solis, et ita menstruas perficit rationes.
|
|
Nunc, ut in singulis mensibus sol signa pervadens auget
|
|
et minuit dierum et horarum spatia, dicam. namque cum
|
3.1.1
|
arietis signum iniit et partem octavam pervagatur, per-
|
|
ficit aequinoctium vernum. cum progreditur ad caudam
|
|
tauri sidusque vergiliarum, e quibus eminet dimidia pars
|
|
prior tauri, in maius spatium mundi quam dimidium pro-
|
5
|
currit procedens ad septentrionalem partem. e tauro cum
|
|
ingreditur in geminos exorientibus vergiliis, magis crescit
|
|
supra terram et auget spatia dierum. deinde <e> geminis
|
|
cum iniit ad cancrum, qui brevissimum tenet caeli spa-
|
|
tium, cum pervenit in partem octavam, perficit solstitiale
|
10
|
tempus, et peragens pervenit ad caput et pectus leonis,
|
|
quod eae partes cancro sunt attributae. e pectore autem
|
2.1
|
leonis et finibus cancri solis exitus percurrens reliquas
|
|
partes leonis inminuit diei magnitudinem et circinationis
|
|
reditque in geminorum aequalem cursum. tunc vero a leone
|
|
transiens in virginem progrediensque ad sinum vestis eius
|
5
|
contrahit circinationem et aequat ad eam, quam taurus
|
|
habet, cursus rationem. e virgine autem progrediens per
|
|
sinum, qui sinus librae partes habet primas, in librae
|
|
parte viii perficit aequinoctium autumnale; qui cursus
|
|
aequat eam circinationem, quae fuerat in arietis signo.
|
10
|
scorpionem autem cum sol ingressus fuerit occidentibus
|
3.1
|
vergiliis, minuit progrediens meridianas partes longi-
|
|
tudines dierum. e scorpione cum percurrendo init in
|
|
sagittarium ad femina eius, contractiorem diurnum per-
|
|
volat cursum. cum autem incipit a feminibus sagittarii,
|
5
|
quae pars est attributa capricorno, ad partem octavam,
|
|
brevissimum caeli percurrit spatium. ex eo a brevitate
|
|
diurna bruma ac dies brumales appellantur. e capricorno
|
|
autem transiens in aquarium adauget et aequat sagittarii
|
|
longitudine diei spatium. ab aquario cum ingressus est
|
10
|
in pisces favonio flante, scorpionis comparat aequalem
|
|
cursum. ita sol ea signa circum pervagando certis tem-
|
|
poribus auget aut minuit dierum et horarum spatia.
|
|