Item si in paludibus moenia constituta erunt, quae pa- 1.4.11.1
ludes secundum mare fuerint, spectabuntque ad septen-
trionem aut inter septentrionem et orientem, eaeque
paludes excelsiores fuerint quam litus marinum, ratione
videbuntur esse constituta. fossis enim ductis fit aquae 5
exitus ad litus, et mare tempestatibus actum in paludes
redundantia motionibus concitata marisque mixtionibus
non patitur bestiarum palustrium genera ibi nasci, quae-
que de superioribus locis natando proxime litus perveniunt,
inconsueta salsitudine necantur. exemplar autem huius rei 10
Gallicae paludes possunt esse, quae circum<cingunt> Alti-
num, Ravennam, Aquileiam, aliaque quae in eiusmodi lo-
cis municipia sunt proxima paludibus, quod his rationibus
habent incredibilem salubritatem. quibus autem insiden- 12.1
tes sunt paludes et non habent exitus profluentes neque
per flumina neque per fossas, uti Pomptinae, stando pute-
scunt et umores graves et pestilentes in îs locis emit-
tunt. item in Apulia oppidum Salpia vetus, quod Dio- 5
medes ab Troia rediens constituit sive, quemadmodum
nonnulli scripserunt, Elpias Rhodius, in eiusmodi locis fu-
erat conlocatum, ex quo incolae quotannis aegrotando labo-
rantes aliquando pervenerunt ad M. Hostilium ab eoque
publice petentes impetraverunt, ut is idoneum locum ad 10
moenia transferenda conquireret eligeretque. tunc is mo-
ratus non est, sed statim rationibus doctissime quaesitis
secundum mare mercatus est possessionem loco salubri
ab senatuque populoque Romano petît, ut liceret trans-
ferre oppidum, constituitque moenia et areas divisit num- 15
moque sestertio singulis municipibus mancipio dedit. his
confectis lacum aperuit in mare et portum e lacu muni-
cipio perfecit. itaque nunc Salpini quattuor milia passus
progressi ab oppido veteri habitant in salubri loco.