CISTELLARIA
|
|
I.i
|
|
Selenivm Cum ego ántehac te amávi et mi amícam esse crévi,
|
1
|
mea Gýmnasium, et mátrem tuám, tum id mihi hódie
|
|
apéruistis, tu átque haec: sorór si mea ésses,
|
|
qui mágis potuerítis mihi honórem ire habitum,
|
|
néscio, nisi, ut meus est animus, fieri non posse arbitror;
|
5
|
íta omnibus relictis rebus mihi frequentem operam dedistis.
|
|
éo ego vos amo ét eo á me magnam iniistis gratiam.
|
|
Gymnasivm Pol isto quidem nos pretio facile est frequentare
|
|
tibi utilisque habere:
|
|
ita in prándio nos lepide ác nitide
|
10
|
accépisti apúd te, ut sempér meminerímus.
|
|
Sel. Lubénti edepol ánimo factum ét fiet á me,
|
|
quae vós arbitrábor velle, éa ut expetéssam.
|
|
Lena Quód ille dixit, quí secundo vénto vectus ést tranquilló mari,
|
|
véntum gaudeo—écastor ad téd, ita hodie híc acceptaé sumus
|
15
|
suávibus modis,
|
|
néc nisi disciplina apud te fuit quicquam ibi quin mihi placeret.
|
|
Sel. Quid ita, amabo? Lena. Raro nimium dabat quod biberem, id merum infuscabat.
|
|
Gymn. Amábo, hicine ístud decét? Lena. Iusque fásque est:
|
19-20
|
nemo álienus híc est. Sel. Meritó vostro amó vos,
|
21
|
quía me colitis et mágni facitis. Lena. Decet pol, mea Selenium,
|
|
hunc ésse ordiném benevoléntis intér se
|
|
béneque amicitia útier,
|
|
ubi istás videas summó genere natás, summatis mátronas,
|
25
|
ut amícitiam colunt átque ut eam iunctám bene habent intér se.
|
|
si idem istúd nos faciamús, si idém imitémur, itá tamen víx vivimús
|
|
cum invídia summa. suárum opum nos vólunt esse indigéntes.
|
|
nostrá copiá nil volúnt nos potésse
|
29-30
|
suíque omniúm rerum nós indigére,
|
31
|
út sibi simus súpplices.
|
|
éas si ádeas, abitum quam aditum malis, ita nostro ordini
|
|
palám blandiúntur, clam, si óccasio usquam est,
|
|
aquám frigidám subdolé suffúndunt.
|
35
|
virís cum suís praedicánt nos solére,
|
|
suás paelicés esse aiúnt, eunt depréssum.
|
|
quia nós libertinaé sumus, et ego ét tua mater, ámbae
|
|
meretrices fuimus: illa te, ego hanc mihi educavi
|
|
ex patribus conventiciis. neque ego hanc superbiai
|
40
|
causa pepuli ad meretricium quaestum, nisi ut ne ésurirem.
|
|
Sel. At satius fuerat eam viro dare nuptum potius. Lena. Heia,
|
|
haec quidem ecastor cottidie viro núbit, nupsitque hodie,
|
|
nubet mox noctu: numquam ego hanc viduam cubare sivi.
|
|
nam si haec non nubat, lugubri fame familia pereat.
|
45
|
Gymn. Necesse est, quo tu me modo voles esse, ita esse, mater.
|
|
Lena. Ecastor haud me paenitet, si ut dicis ita futura es.
|
|
nam si quidem ita eris ut volo, numquam senecta fies
|
|
semperque istam quam nunc habes aetatulam optinebis,
|
|
multisque damno et mihi lucro siné meo saepe eris sumptu.
|
50
|
Gymn. Di faxint. Lena. Sine opera tua di horunc nil facere possunt.
|
|
Gymn. Equidem hercle addam operam sedulo; sed tu aufer istaec verba.
|
|
meus oculus, mea Selenium, numquam ego te tristiorem
|
|
vidi esse. quid, cedo, te obsecro tam abhorret hilaritudo?
|
|
neque munda adaeque es, ut soles (hoc sis vide, ut petivit
|
55
|
suspiritum alte) et pallida es. eloquere utrumque nobis,
|
|
et quid tibi est et quid velis nostram operam, ut nos sciamus.
|
|
noli, obsecro, lacrumis tuis mi exercitum imperare.
|
|
Sel. Méd excrucio, mea Gymnasium: male mihi est, male maceror;
|
|
doleo ab animo, doleo ab oculis, doleo ab aegritudine.
|
60
|
quid dicam, nisi stultitia mea me in maerorem rapi?
|
|
Gymn. Indidem unde oritur facito ut facias stultitiam sepelibilem.
|
|
Sel. Quid faciam? Gymn. In latebras abscondas pectore penitissimo.
|
|
tuam stultitiam sola facito ut scías sine aliis arbitris.
|
|
Sel. At mihi cordolium est. Gymn. Quid? id unde est tibi cor? commemora obsecro;
|
65
|
quod neque ego habeo neque quisquam alia mulier, ut perhibent viri.
|
|
Sel. Siquid est quod doleát, dolet; si aútem non est—tamen hoc hic dolet.
|
|
Gymn. Amat haec mulier. Sel. Eho an amare occipere amarum est, obsecro?
|
|
Gymn. Namque ecastor Amor et melle et felle est fecundissimus;
|
|
gustui dat dulce, amarum ad satietatem usque oggerit.
|
70
|
Sel. Ad istam faciem est morbus, qui me, mea Gymnasium, macerat.
|
|
Gymn. Perfidiosus est Amor. Sel. Ergo in mé peculatum facit.
|
|
Gymn. Bono animo es, erit isti morbo melius. Sel. Confidam fore,
|
|
si medicus veniat qui huic morbo facere medicinam potest.
|
|
Gymn. Veniet. Sel. Spissum istuc amanti est verbum, veniet, nisi venit.
|
75
|
sed ego mea culpa et stultitia peius misera maceror,
|
|
quom ego illum unum mi exoptavi, quicum aetatem degerem.
|
|
Lena. Matronae magis cónducibilest istuc, mea Selenium,
|
|
unum amare et cúm eo aetatem exigere quoi nuptast semel.
|
|
verum enim méretrix fortunati est oppidi simillima:
|
80
|
non potest suam rem obtinere sola sine multis viris.
|
|
Sel. Hoc volo agatis. qua accersitae causa ad me estis, eloquar.
|
|
nam mea mater, quia ego nolo me meretricem dicier,
|
|
obsecutast de ea re, gessit morem morigerae mihi,
|
|
ut me, quém ego amarem graviter, sineret cúm eo vivere.
|
85
|
Lena. Stulte ecastor fecit. sed tu enumquam cum quiquam viro
|
|
consuevisti? Sel. Nisi quidem cum Alcesimarcho, nemine,
|
|
neque pudícitiam meam mi álius quisquam imminuit. Lena. Obsecro,
|
|
quó is homo insinuavit pacto se ad te? Sel. Per Dionysia
|
|
mater pompam me spectatum duxit. dum redeo domum,
|
90
|
conspicillo consecutust clanculum me usque ad fores.
|
|
inde in amicitiam insinuavit cum matre et mecum simul
|
|
blanditiis, muneribus, donis. Lena. Mihi istunc vellem hominem dari,
|
|
ut ego illum vorsarem! Sel. Quid opust verbis? consuetudine
|
|
coepi amare contra ego illum, et ille me. Lena. O mea Selenium,
|
95
|
adsimulare amare oportet. nam si ames, extempulo
|
|
melius illi multo, quém ames, consulas quam rei tuae.
|
|
Sel. At ille conceptis iuravit verbis apud matrem meam,
|
|
me uxorem ducturum esse: ei nunc alia ducendast domum,
|
|
sua cognata Lemniensis, quae habitat hic in proxumo.
|
100
|
nam eúm pater eius subégit. nunc mea mater iratast mihi,
|
|
quia non redierim domum ad se, postquam hanc rem resciverim,
|
|
eum uxorem ducturum esse aliam. Lena. Nihil amori iniuriumst.
|
|
Sel. Nunc te amabo ut hanc hic <unum> triduom hoc solum sinas
|
|
esse et hic servare apud me. nam ad matrem accersita sum.
|
105
|
Lena. Quamquam istud mihi erit molestum triduom, et damnum dabis,
|
|
faciam. Sel. Facis benigne et amice. sed tu, Gymnasium mea,
|
|
si me absente Alcesimarchus veniet, nolito acriter
|
|
eum inclámare (utut erga me est meritus, mihi cordi est tamen),
|
|
sed, amabo, tranquille: ne quid, quod illi doleat, dixeris.
|
110
|
accipias clavis: si quid opus tibi erit prompto, promito.
|
|
ego volo ire. Gymn. Vt mi excivisti lacrimas. Sel. Gymnasium mea,
|
|
bene vale. Gymn. Cura te, amabo. sicine immunda, obsecro,
|
|
ibis? Sel. Immundas fortunas aequom est squalorem sequi.
|
|
Gymn. Amiculum hoc sustolle saltem. Sel. Sine trahi, cum egomet trahor.
|
115
|
Gymn. Quando ita tibi lubet, vale atque salve. Sel. Si possim, velim.—
|
|
Gymn. Numquid me vis, mater, intro quin eam? ecastor mihi
|
|
visa amare. Lena. Istoc ergo auris graviter obtundo tuas,
|
|
ne quem ames. abi intro. Gymn. Numquid me vis? Lena. Vt valeas. Gymn. Vale.—
|
|