LAUDES FUMI ET PULVERIS
Caesari suo Fronto
  Plerique legentium forsan rem de titulo contemnant: nihil 1.1
serium potuisse fieri de fumo et pulvere; tu pro tuo excellenti
ingenio profecto existimabis lusa sit opera ista an locata.
  Sed res poscere videtur de ratione scribendi pauca praefari, 2.1
quod nullum huiusce modi scriptum Romana lingua exstat satis
nobile, nisi quod poetae in comoedis vel Atellanis adtigerunt. Qui
se in eius modi rebus scribendis exercebit, crebras sententias con-
quiret easque dense conlocabit et subtiliter coniunget, neque verba 5
multa geminata supervacanea inferciet; tum omnem sententiam
breviter et scite concludet. Aliter in orationibus iudiciariis, ubi
sedulo curamus ut pleraeque sententiae durius interdum et in-
comptius finiantur. Sed contra istic laborandum est, ne quid in-
concinnum vel hiulcum relinquatur, quin omnia ut in tenui veste 10
oris detexta et revimentis sint cincta. Postremo, ut novissimos in
epigrammatis versus habere oportet aliquid luminis, sententia
clavi aliqua vel fibula terminanda est.
  In primis autem sectanda est suavitas. Namque hoc genus 3.1
orationis non capitis defendendi nec suadendae legis nec exercitus
adhortandi nec inflammandae contionis scribitur, sed facetiarum
et voluptatis. Ubique vero ut de re ampla et magnifica loquendum,
parvaeque res magnis adsimulandae comparandaeque. Summa 5
denique in hoc genere orationis virtus est adseveratio. Fabulae
deum vel heroum tempestive inserendae, item versus congruentes
et proverbia accommodata et non inficete conficta mendacia, dum
id mendacium argumento aliquo lepido iuvetur.
  Cum primis autem difficile est argumenta ita disponere, ut 4.1
sit ordo eorum rite conexus. Quod ille Plato Lusiam culpat in
Phaedro, sententiarum ordinem ab eo ita temere permixtum, ut
sine ullo detrimento prima in novissimum locum transferantur et
novissima in primum, eam culpam ita devitabimus, si divisa 5
generatim argumenta nectemus, non sparsa nec sine discrimine
aggerata, ut <ea> quae per saturam feruntur, sed ut praecedens
sententia in sequentem laciniam aliquam porrigat et oram praeten-
dat; ubi prior sit finita sententia, inde ut sequens ordiatur; ita
enim transgredi potius videbimur quam transilire. 10
  Verum hi non * * * 5.1
* * * est multus
* * * re sic est qui sicuti bene velle ac bene precari, quae
res voce animoque sine opibus perpetrantur.
  Igitur ut quisque se benignissimum praestabit, ita is plurimos 6.1
laudabit, nec tantum eos quos alii quoque laudibus ante decora-
verint, verum conquiret deos et homines a ceterorum laudibus re-
lictissimos, ibique signum benignitatis expromet; ut agricola agrum
intactum si conserat, laboriosus est; sacerdos si apud fanum deser- 5
tum et avium sacrificet, religiosus est.
  Laudabo igitur deos infrequentes quidem a laudibus, verum 7.1
in usu cultuque humano frequentissimos, fumum et pulverem, sine
quis neque asae neque foci neque viae, quod volgo aiunt, nec semi-
tae usurpantur. Quod si quis hoc primum a<m>bigit, habendusve
sit fumus in numero deorum, cogitet ventos quoque in deum nume- 5
ro haberi, quaeque sunt fumo simillimae, nebulas nubesque putari
deas et in caelo conspici et, ut poetae ferunt, amiciri deos nubibus,
et Iovi Iunonique cubantibus nubem ab arbitris obstitisse. Quod
<si> nunc divinae naturae proprium est, nec fumum manu pre-
hendere nec solem queas, neque vincire neque verberare neque 10
detinere neque, vel minimum rimae si deposcat, excludere * * *
* * *