Sed Caesari futura caedes euidentibus prodigiis de- Jul.81.1.1
nuntiata est. paucos ante menses, cum in colonia Ca-
pua deducti lege Iulia coloni ad extruendas uillas ue-
tustissima sepulcra dis[s]icerent idque eo studiosius
facerent, quod aliquantum uasculorum operis antiqui 5
scrutantes reperiebant, tabula aenea in monimento, in
quo dicebatur Capys conditor Capuae sepultus, inuenta
est conscripta litteris uerbisque Graecis hac sententia:
quandoque ossa Capyis detecta essent, fore ut
illo prognatus manu consanguineorum necare- 10
tur magnisque mox Italiae cladibus uindicare-
tur. cuius rei, ne quis fabulosam aut commenticiam 2.1
putet, auctor est Cornelius Balbus, familiarissimus Cae-
saris. proximis diebus equorum greges, quos in trai-
ciendo Rubiconi flumini consecrarat ac uagos et sine
custode dimiserat, comperit pertinacissime pabulo ab- 5
stinere ubertimque flere. et immolantem haruspex Spu-
rinna monuit, caueret periculum, quod non ultra
Martias Idus proferretur. pridie autem easdem Idus 3.1
auem regaliolum cum laureo ramulo Pompeianae curiae
se inferentem uolucres uarii generis ex proximo ne-
more persecutae ibidem discerpserunt. ea uero nocte,
cui inluxit dies caedis, et ipse sibi uisus est per quie- 5
tem interdum supra nubes uolitare, alias cum Ioue
dextram iungere; et Calpurnia uxor imaginata est con-
labi fastigium domus maritumque in gremio suo con-
fodi; ac subito cubiculi fores sponte patuerunt.
  Ob haec simul et ob infirmam ualitudinem diu 4.1
cunctatus an se contineret et quae apud senatum pro-
posuerat agere differret, tandem Decimo Bruto adhor-
tante, ne frequentis ac iam dudum opperientis desti-
tueret, quinta fere hora progressus est libellumque 5
insidiarum indicem ab obuio quodam porrectum li-
bellis ceteris, quos sinistra manu tenebat, quasi mox
lecturus commiscuit. dein pluribus hostiis caesis, cum
litare non posset, introiit curiam spreta religione Spu-
rinnamque irridens et ut falsum arguens, quod sine 10
ulla sua noxa Idus Martiae adessent: quanquam is
uenisse quidem eas diceret, sed non praeterisse. assi- 82.1.1
dentem conspirati specie officii circumsteterunt, ilico-
que Cimber Tillius, qui primas partes susceperat, quasi
aliquid rogaturus propius accessit renuentique et ge-
stu[m] in aliud tempus differenti ab utroque umero 5
togam adprehendit: deinde clamantem: 'ista quidem
uis est!' alter e Cascis auersum uulnerat paulum in-
fra iugulum. Caesar Cascae brachium arreptum gra- 2.1
phio traiecit conatusque prosilire alio uulnere tardatus
est; utque animaduertit undique se strictis pugionibus
peti, toga caput obuoluit, simul sinistra manu sinum
ad ima crura deduxit, quo honestius caderet etiam 5
inferiore corporis parte uelata. atque ita tribus et
uiginti plagis confossus est uno modo ad primum ictum
gemitu sine uoce edito, etsi tradiderunt quidam Marco
Bruto irruenti dixisse: καὶ σὺ τέκνον; exanimis diffu- 3.1
gientibus cunctis aliquamdiu iacuit, donec lecticae im-
positum, dependente brachio, tres seruoli domum ret-
tulerunt. nec in tot uulneribus, ut Antistius medicus
existimabat, letale ullum repertum est, nisi quod se- 5
cundo loco in pectore acceperat.