| Iam iam efficaci do manvs scientiae. In hac egloga figu- | 17.pr.1 |
| rate cum Canidia agit. | |
| Nam quasi satisfaciat, lacerat eam eleganti urbanitate. | |
| Scientia<e>: ueneficiorum scilicet intellegendum. | |
| Svpplex <et> oro regna per Proserpinae. Eleganter quasi | 2.1 |
| per deas ipsius eam orat, quia ueneficae Ecaten [in]colunt. | |
| Per et Dianae non movenda nvmina. | 3.1 |
| Hoc est: non lacessenda, ut moueantur, id est irascantur. | |
| Per atqve libros carminvm valentivm. Ordo: atque per | 4.1 |
| libros carminum; ipsius autem Canidiae dicit. | |
| Parce vocibvs tandem sacris. | 6.1 |
| [D]uo<ci>bus: uerbis. Di[a]log<o>s nunc dicitur sacris, | |
| quia sacrum et religiosum et exsecrabile significat. | |
| Citvmqve retro solve, solve tvrbinem. Retro solue, | 7.1 |
| id est, quod <b>re<u>ius 'resolue' dicimus, et citum, id est cito | |
| solue; turbinem autem dicit, quod quasi obligauerit mentem eius. | |
| Movit nepotem Telefvs Nerei[d]vm. Exempla adfert, quibus | 8.1 |
| ostendat etiam inimicos pr[a]ecibus eorum, quibus irati erant, | |
| ad miserationem adductos. | |
| Notum autem historia est, Telefum ab Achille uulneratum | |
| es<s>e, fragment<o>que hastae, a qua uulneratus erat, ab eodem | 5 |
| Achille curatum. | |
| Homicidam Hectorem. | 12.1 |
| Aliter homicidam Hectorem esse dixit, quam uulgo di- | |
| citur. Nunc enim pro uiro forti dictum, qui multos in bello | |
| occiderit. | |
| Hev pervicacis ad pedes Achillei. De hac diuisione in | 14.1 |
| superiore egloga locutus sum circa nomen Vlixis. | |
| Peruicaces autem dicuntur, qui in contentione usque ad | |
| peruincendum perseuerant. | |
| Amata navtis mvltvm et institoribvs. | 20.1 |
| Amata uocatiui casus est: o amata. Sed et hoc urbanis- | |
| sima contumelia dicitur, quasi sub illa laude, quod adeo | |
| pulchra sit, ut a multis ametur. | |
| Fvgit ivventas et verecvndvs color. Sibi dicit Horatius | 21.1 |
| haec fugisse per cruciatum, quem de carminibus illius patiatur. | |
| Verecundum autem colorem eleganter pro rubore dixit, ex | |
| quo significat se pallere. | |
| Tvis capillvs albvs est odoribvs. | 23.1 |
| Nunc ostendit, quare supra dixerit fugit iuuentas. | |
| Nvllvm a labore me reclinat otivm. Laborem animi | 24.1 |
| uult intellegi, quasi quibusdam tormentis animi per ueneficia | |
| illius crucietur. | |
| Neqve est levare tenta spiritv praecordia. | 25-26.1 |
| Figurata elocutio neque est leuare pro: neque con- | |
| ti<n>git, ut leuentur. | |
| Sabella pectvs increpare carmina. Ipsis, inquit, malis | 28.1 |
| adductus sum, ut credam Sabell<i>s carminibus defigi mentes | |
| humanas. | |
| Sabella autem carmina pro Marsis posuit, et neniam | |
| pro incantatione. | 5 |
| Alioquin nenia proprie carmen est, quod mortuis can- | |
| tatur. | |
| Cales venenis officina Colchicis. | 35.1 |
| Ipsam mulierem officinam uenenorum diserte dixit. Col- | |
| chicis autem manifestum est propter Medeam dici[t]. | |
| Qvae finis avt qvod me manet stipendivm? | 36.1 |
| <Stipendium> quasi tributum uult intellegi, quod | |
| apparet ex eo, quod statim infert, iussas cum fide poena<s> | |
| luam. | |
| Infamis Helenae Castor offensvs vice et cetera. Stesi- | 42.1 |
| chorum aiunt excaecatum esse, quod infamia carmina in | |
| Helenam fecisset. | |
| Deinde oraculo admonitum palinodiam fecisse, id est | |
| contrario carmine eam laudasse et lumina recepisse. | 5 |
| <Et tv, potes nam,> solve me dementia. | 45.1 |
| Ordo est: solue me dementia. Nam et tu potes. | |
| O nec paternis obsoleta sordibvs. | 46.1 |
| Vrbanissime obscur<a> dicitur ironia; in contrarium nam- | |
| que accipienda haec. Quis enim sic laudat, qui simpliciter | |
| agit: o quae non es sordidi generis nec ossa humana ad | |
| maleficia colligis et reliqua? | 5 |
| Novemdialis dissipare pvlveres. | 48.1 |
| Cineres reliquiarum uult intellegi. Nam nouemdial<e> dici- | |
| tur sacrificium, quod mortuis fit nona die, qua sepultu<ra> est. | |
| Nec illud sine amaritudine est in superiore uersu, quod | |
| anum illam appellet, quae adhuc amari uelit. | 5 |
| Et adnotandum pluraliter dixisse pulueres. | |
| Tvvsqve venter, Pactvmeivs. Cum per ironiam et haec | 50.1 |
| dicantur, uult intellegi illam Pactumeiu<m>, qui filius eius | |
| existimabatur, subposuisse sibi, non peperisse. | |
| Et tvo crvore rvbros obstetrix pannos lavit, vtcvm- | 50-52.1 |
| qve fortis exilis pverpera. <Lauit> secundum ueterem decli- | |
| nationem praesenti tempore dicitur. | |
| Vtcumque autem 'quotienscumque' significat. Et est | |
| sensus: Quotienscumque paris, puerperio sanguinatos pannos | 5 |
| obstetrix lauat. Sed illud argute dictum exilis fortis puer- | |
| pera, quia fortem uult intellegi eo scilicet, quod non <pe-> | |
| pererit. Exilem autem sub ea specie, quasi puerperio facta sit | |
| deformis per exilitatem corporis ac maciem naturalem, dicit. | |
| Qvid obseratis avribvs fvndis preces? Facit Canidiam | 53.1 |
| respondentem. Obseratis auribus suis dicit Canidia si- | |
| gnificans se preces eius nolle audire. | |
| Invltvs vt tv riseris Cocytia vvlgat<a> sacrvm liberi | 56-57.1 |
| Cvpidinis. Videtur Canidia commisisse Horatio secreta sacri- | |
| ficiorum suorum, quae ille ridens d<i>uulgauerit. Cocytia autem | |
| sacrum Cupidini<s> esse dixit, quia maleficia haec, quae per | |
| inferna sacra fiunt, ad amorem pertinere uult intellegi. Et | 5 |
| liberum Cupidinem dixit, quod quasi nulli sit obnoxius et | |
| omnes amore[s] ludat. Sic denique et apud Vergilium di- | |
| citur: | |
| Patris summi, qui tela Tyfoea temnis. | |
| Cocytia sacra dicuntur, quae infernis diis a ueneficis | 10 |
| fiunt, inde fortasse, quod Cocytus fluuius sit inferorum. | |
| Et Aesqvilini pontifex venefici. Pontificem nunc quasi | 58.1 |
| censorem ac iudicem dicit, quia pontifices de sacris iudicant. | |
| Esquilini autem merito, quia, ut saepe ostendit, extra | |
| portas Esquilinas, hoc est, <i>bi in aggeri[bu]s re[li]gione[s] e<a> | |
| sepulchra erant, inter quae noctibus illa malefica sacra con- | 5 |
| ficiebat. | |
| Qvid proderit ditasse Paelignas anvs? Fallit sensus hic, | 60.1 |
| quasi Canidia dicat se Paelignas anus donis ditasse, <u>t <u>ene- | |
| ficiorum suorum artes se docerent; sed subiecta repugnant | |
| huic intellectui. Ergo sic potius intellegendum: quid tibi | |
| prodest, Horati, adhibuisse tibi magnis mercedibus Paelignas | 5 |
| anus, quae ueneficiis meis te per carmina liberarent? | |
| Velocivsve miscvisse toxicvm. | 61.1 |
| Per quod tibi, Horati, mortem accerseris, ut tormenta | |
| uitae carminibus meis inrogata effugeres. | |
| Si tardiora fata te votis manent: si tardius moreris, | 62.1 |
| quam optasti. | |
| Novis vt vsqve svppetas doloribvs. Hoc est: ut suppe- | 64.1 |
| diteris et quasi minist[e]reris cruciatibu<s>. | |
| Vectabor vmeris tvnc ego inimicis eqves. | 74.1 |
| Quid est umeris uectabor? | |
| Nisi forte subaudiendum extrinsecus 'iactantibus', aut | |
| quid tale. Sic enim iactare umer<o>s solent, qui gloriantes in- | |
| cedunt. Quod si ita est, 'inimicis equ<e>s' iungendum erit, ut | 5 |
| si diceret: equitans super inimicos meos. | |
| Aut numquid umeris inimicis [Quod si ita est 'ini- | |
| micis] uectabor [uectamus] intellegemus, quasi: super inimi- | |
| corum meorum umeros ero, ac sic uectabor atque equitabo. | |
| Fastidiosa tristis <aegrimonia>. | 73.1 |
| Vitae fastidiosa[e] scilicet. | |
| Et sunt ablatiui casus 'fastidiosa aegrimonia'. | |
| Terra ced<e>t insolentiae. <Insolentiae> nunc quasi | 75.1 |
| 'nouae potentiae' intellegendum. | |
| Cvriosvs et choro deripere lvnam. | 77.1 |
| Choro: stellarum scilicet. | |
| Desideriiqve temperare pocvlvm. | 80.1 |
| Id est: amoris potionem conficere. | |
| Plorem artis in te nihil agentis exitvm. Sensus hic est: | 81.1 |
| an quae difficiliora facere possim, id est cereas imagines ani- | |
| mare et lunam caelo euocare, et umbras mortuorum inferis | |
| elicere, ac per hoc potione mentem amore incendere, nihil in | |
| te potero [artis amore incendere nihil in te potero] artisque | 5 |
| meae circa te inpotentiam flebo. | |
| HORATI FLACCI CARMINVM LIBER V EXPLICIT |