CXLII Propagatio pomorum
  Propagatio pomorum ceterarumque arborum. arbori- 133.1.1
bus ab terra pulli qui nati erunt, eos in terram deprimito,
extollito, uti radicem capere possint. inde, ubi tempus
erit, effodito seritoque recte.
ficum, oleam, malum pu- 2.1
nicum, mala strutea, cotonia aliaque mala omnia, laurum
cypriam, delphicam, prunum, myrtum coniuolum et
myrtum album et nigrum, nuces abellanas, praene-
stinas, platanum, haec omnia genera a capitibus pro- 5
pagari eximique ad hunc modum oportebit: quae
diligentius seri uoles, in calicibus seri oportet.
in arbori- 3.1
bus radices uti capiant, calicem pertusum sumito tibi aut
quasillum: per ea ramulum transserito. eum qua-
sillum terra impleto calcatoque, in arbore relinquito.
ubi bimum erit, ramum tenerum infra praecidito, cum 5
quasillo serito. eo modo quoduis genus arborum facere
poteris, uti radices bene habeant.
item uitem in qua- 4.1
sillum propagato terraque bene operito: anno post
praecidito, cum qualo serito.
CXLIII *
  Prius quam messim facies, porcam praecida- 134.1.1
neam hoc modo fieri oportet: Cereri porca praecidanea
porco femina, prius quam hasce fruges condantur, far,
triticum, hordeum, fabam, semen rapicium. thure, uino
Iano Ioui Iunoni praefato, prius quam porcum fe- 5
minam immolabis.
Iano struem [c]ommoueto sic: 2.1
'Iane pater, te hac strue ommouenda bonas preces
precor, uti sies uolens propitius mihi liberisque meis domo
familiaeque meae.' fertum Ioui <om>moueto et mactato
sic: 'Iupiter, te hoc fercto obmouendo bonas preces pre- 5
cor, uti sis uolens propitius mihi liberisque meis domo
familiaeque meae mactus hoc ferto.'
postea Iano 3.1
uinum dato sic: 'Iane pater, uti te strue [c]ommouenda
bonas preces bene precatus sum, eiusdem rei ergo macte
uino inferio[ri] esto.' postea Ioui sic: 'Iupiter, macte
isto fercto esto, macte uino inferio[ri] esto.' postea por- 5
cam praecidaneam immolato.
ubi exta prosecta 4.1
erunt, Iano struem [c]ommoueto mactatoque item, uti
prius obmoueris; Ioui ferctum obmoueto mactatoque
item, uti prius feceris. item Iano uinum dato et Ioui
uinum dato, item uti prius datum ob struem obmo- 5
uendam et fertum libandum. postea Cereri exta et
uinum dato.
CXLIV Tunicae et ceter<a>e res ubicumque emantur
  <Tunicae et ceterae res ubicumque emantur.> 135.1.1
Romae: tunicas, togas, saga, centones, sculponeas. Ca-
libus et Menturnis: cuculliones, ferramenta, falces,
palas, ligones, secures, ornamenta, murices, catellas.
Venafro: palas. Suessae et in Lucanis: plostra. Treblae, 5
Albae, Romae: dolia, labra. tegulae ex Venafro.
aratra 2.1
in terram ualidam romanica bona erunt, in terram pul-
leam campanica; iuga romanica optima erunt, uomeris
indutilis optimus erit. trapeti Pompeis, Nolae, ad Rufri
maceriam. claues, clostra Romae. hamae, urnae olea- 5
riae, urcei aquarii, urnae uinariae, alia uasa ahenea
Capuae, Nolae. fiscinae campanicae †eame† u[t]iles sunt.
funes subductarios, spartum omne Capuae. fiscinas 3.1
romanicas Suessae, Casino: optimae erunt Romae.
  Funem torculum si quis faciet, Casini L. Tunnius, Ve-
nafri C. Mennius L. f.: eo indere oportet coria bona
VIII nostratia recentia quae depsta sient, quam mini- 5
mum salis habeant; ea depsere et unguere unguine
prius oportet, tum siccare.
funem exordiri oportet 4.1
longum p. LXXII: toros III habeat, lora in toros sin-
gulos VIIII, lata digitos II. cum tortus erit, longus
p. XLVIIII: in commissura abibit p. III, rel. erit
p. XLVI. ubi extentus erit, accedent p. V: longus erit 5
p. LI. funem torculum extentum longum esse oportet
p. LV maximis uasis, minoribus p. LI.
funem loreum 5.1
in plostrum iustum p. LX, semifunium p. XLV, lora reti-
nacula in plostrum p. XXXVI, ad aratrum p. XXVI, lora
praeductoria p. XXVIIS, subiugia in <p>lostrum lora
p. XIX, funiculum p. XV, in aratrum subiugia lora 5
p. XII, funiculum p. IIX.
  Trapetos latos maximos p. IIIIS, orbis altos 6.1
p. IIIS, orbis medios, ex lapric<a>edinis cum eximet,
crassos pedem et palmum, inter miliarium et labrum
p. II digitos II, labra crassa digit. V[m]. secundarium tra-
petum latum p. IIII et palmum, inter miliarium et 5
labrum pes unus digitus unus, labra crassa digitos V,
orbis altos p. III et digit. V, crassos p. I et digit.
III. foramen in orbes semiped. quoquouersum facito.
tertium trapetum latum p. IIII, inter miliarium et 7.1
labrum p. I, labrum dig. V, orbis altos p. III dig.
III, crassos p. I et digit. II. trapetum, ubi aruectum
erit, ubi statues, ibi<d>e<m> commodato concinnato-
que. 5
CXLV Politionem quo pacto dari oporteat
  <Politionem quo pacto dari oporteat.> in agro Casinate 136.1.1
et Venafro in loco bono parti octaua corbi diuidat, satis
bono septima, tertio loco sexta; si granum modio diui-
det, parti quinta. in Venafro ager optimus nona
parti corbi diuidat. si communiter pisunt, qua ex parte 5
politori pars est, eam partem in pistrinum politor.
hordeum quinta modio, fabam quinta modio diuidat.
CXLVI Vineam redemptori partiario ut des
  Vineam curandam partiario. bene curet fundum, arbu- 137.1.1
stum, agrum frumentarium. partiario f[o]enum et pa-
bulum, quod bubus satis siet, qui illic sient: cetera omnia
pro indiuiso.
CXLVII Boues feriis coniungere licet
  Boues feriis coniungere licet. haec licet facere: arue- 138.1.1
hant ligna, fabalia, frumentum, quod non saturus erit.
mulis, equis, asinis feriae nullae, nisi si in familia sunt.
CXLVIII *
  Lucum conlucare Romano more sic oportet: porco 139.1.1
piaculo facito, sic uerba concipito: 'si deus, si dea es,
quoium illud sacrum est, uti tibi ius est porco piaculo
facere illiusce sacri coercendi ergo harumque rerum ergo,
siue ego siue quis iussu meo fecerit, uti id recte factum 5
siet, eius rei ergo te hoc porco piaculo immolando bonas
preces precor, uti sies uolens propitius mihi domo familiae-
que meae liberisque meis: haru<m>ce rerum ergo macte
hoc porco piaculo immolando esto'.
CXLIX *
  Si fodere uelis altero piaculo, eodem modo facito, hoc 140.1.1
amplius dicito: 'operis faciundi causa'. dum opus,
cotidie per partes facito: si intermiseris aut feriae publi-
cae aut familiares intercesserint, altero piaculo facito.
CL *
  Agrum lustrare sic oportet: impera suouitaurilia 141.1.1
circumagi: 'cum diuis uolentibus quodque bene eueniat,
mando tibi, Mani, uti illace suouitaurilia fundum agrum
terramque meam, quota ex parte siue circumagi siue cir-
cumferenda censeas, uti cures lustrare.' 5
Ianum Iouem- 2.1
que uino praefamino, sic dicito: 'Mars pater, te precor
quaesoque, uti sies uolens propitius mihi domo familiaeque
nostrae: quoius rei ergo, agrum terram fundumque
meum suouitaurilia circumagi iussi; uti tu morbos 5
uisos inuisosque, uiduertatem uastitudinemque, calami-
tates intemperiasque prohibessis defendas auerrunces-
que; utique tu fruges, frumenta, uineta uirgultaque gran-
dire beneque euenire siris;
pastores pecuaque salua 3.1
seruassis duisque bonam salutem ualetudinemque mihi
domo familiaeque nostrae. harunce rerum ergo, fundi
terrae agrique mei lustrandi lustrique faciendi ergo, sic-
uti dixi, macte hisce suouitaurilibus lactentibus immo- 5
landis esto: Mars pater, eiusdem rei ergo, macte hisce
suouitaurilibus lactentibus esto.'
item [esto item] 4.1
cultro facito struem et fertum uti adsiet: inde obmoueto.
ubi porcum immolabis, agnum uitulumque, sic oportet:
'eiusque rei ergo macte suouitaurilibus immolandis esto.'
nominare uetat Martem neque agnum uitulumque. si 5
minus in omnis litabit, sic uerba concipito: 'Mars pater,
si quid tibi in illisce suouitaurilibus lactentibus
neque satisfactum est, te hisce suouitaurilibus
piaculo.' si uno duobusue dubitabit, sic uerba concipito:
'Mars pater, quod tibi illoc porco neque satisfactum est, 10
te hoc porco piaculo'.