Eo concilio dimisso idem principes civitatum, qui 1.31.1.1
ante fuerant, ad Caesarem reverterunt petieruntque, uti
sibi secreto in occulto de sua omniumque salute cum eo
agere liceret. ea re impetrata sese omnes flentes Caesari 2.1
ad pedes proiecerunt: non minus se id contendere et labo-
rare, ne ea quae dixissent enuntiarentur, quam uti ea
quae vellent impetrarent, propterea quod, si enuntiatum
esset, summum in cruciatum se venturos viderent. locu- 3.1
tus est pro his Diviciacus Haeduus: Galliae totius fac-
tiones esse duas: harum alterius principatum tenere Hae-
duos, alterius Arvernos. hi cum tantopere de potentatu 4.1
inter se multos annos contenderent, factum esse uti ab
Arvernis Sequanisque Germani mercede arcesserentur.
horum primo circiter milia xv Rhenum transisse; postea- 5.1
quam agros et cultum et copias Gallorum homines feri
ac barbari adamassent, traductos plures; nunc esse in
Gallia ad centum et viginti milium numerum. cum his 6.1
Haeduos eorumque clientes semel atque iterum armis
contendisse; magnam calamitatem pulsos accepisse, om-
nem nobilitatem, omnem senatum, omnem equitatum
amisisse. quibus proeliis calamitatibusque fractos, qui 7.1
et sua virtute et populi Romani hospitio atque amicitia
plurimum ante in Gallia potuissent, coactos esse Sequa-
nis obsides dare nobilissimos civitatis et iure iurando
civitatem obstringere, sese neque obsides repetituros 5
neque auxilium a populo Romano imploraturos neque
recusaturos, quominus perpetuo sub illorum dicione atque
imperio essent. unum se esse ex omni civitate Haeduorum, 8.1
qui adduci non potuerit, ut iuraret aut liberos suos ob-
sides daret. ob eam rem se ex civitate profugisse et 9.1
Romam ad senatum venisse auxilium postulatum, quod
solus neque iure iurando neque obsidibus teneretur. sed 10.1
peius victoribus Sequanis quam Haeduis victis accidisse,
propterea quod Ariovistus rex Germanorum in eorum
finibus consedisset tertiamque partem agri Sequani, qui
esset optimus totius Galliae, occupavisset, et nunc de 5
altera parte tertia Sequanos decedere iuberet, propterea
quod paucis mensibus ante Harudum milia hominum
xxiiii ad eum venissent, quibus locus ac sedes pararen-
tur. futurum esse paucis annis, uti omnes ex Galliae fini- 11.1
bus pellerentur atque omnes Germani Rhenum trans-
irent; neque enim conferendum esse Gallicum cum Ger-
manorum agro, neque hanc consuetudinem victus cum
illa comparandam. Ariovistum autem ut semel Gallorum 12.1
copias proelio vicerit, quod proelium factum sit ad Mage-
tobrigam, superbe et crudeliter imperare, obsides nobilis-
simi cuiusque liberos poscere et in eos omnia exempla
cruciatusque edere, si qua res non ad nutum aut ad volun- 5
tatem eius facta sit. hominem esse barbarum, iracundum, 13.1
temerarium; non posse eius imperia diutius sustineri.
nisi si quid in Caesare populoque Romano sit auxilii, 14.1
omnibus Gallis idem esse faciendum, quod Helvetii fece-
rint, ut domo emigrent, aliud domicilium, alias sedes,
remotas a Germanis, petant fortunamque, quaecumque
accidat, experiantur. haec si enuntiata Ariovisto sint, 15.1
non dubitare quin de omnibus obsidibus, qui apud eum
sint, gravissimum supplicium sumat. Caesarem vel auc- 16.1
toritate sua atque exercitus vel recenti victoria vel nomine
populi Romani deterrere posse, ne maior multitudo Ger-
manorum Rhenum traducatur, Galliamque omnem ab
Ariovisti iniuria posse defendere. 5