Negamus te bona P. Quincti, Sex. Naevi, possedisse 36.1
ex edicto praetoris. In eo sponsio facta est. Ostendam
primum causam non fuisse cur a praetore postulares ut
bona P. Quincti possideres, deinde ex edicto te possidere
non potuisse, postremo non possedisse. Quaeso, C. Aquili 5
vosque qui estis in consilio, ut quid pollicitus sim dili-
genter memoriae mandetis; etenim rem facilius totam
accipietis, si haec memineritis, et me facile vestra existima-
tione revocabitis, si extra hos cancellos egredi conabor quos
mihi ipse circumdedi. Nego fuisse causam cur postularet, 10
nego ex edicto possidere potuisse, nego possedisse. Haec
tria cum docuero, peroraro.
  Non fuit causa cur postularet. Qui hoc intellegi potest? 37.1
Quia Sex. Naevio neque ex societatis ratione neque
privatim quicquam debuit Quinctius. Quis huic rei testis
est? Idem qui acerrimus adversarius; in hanc rem te, te
inquam, testem, Naevi, citabo. Annum et eo diutius post 5
mortem C. Quincti fuit in Gallia tecum simul Quinctius.
Doce te petisse ab eo istam nescio quam innumerabilem
pecuniam, doce aliquando mentionem fecisse, dixisse
deberi; debuisse concedam. Moritur C. Quinctius qui 38.1
tibi, ut ais, certis nominibus grandem pecuniam debuit.
Heres eius P. Quinctius in Galliam ad te ipsum venit in
agrum communem, eo denique ubi non modo res erat sed
ratio quoque omnis et omnes litterae. Quis tam dissolutus 5
in re familiari fuisset, quis tam neglegens, quis tam tui,
Sexte, dissimilis qui, cum res ab eo quicum contraxisset
recessisset et ad heredem pervenisset, non heredem, cum
primum vidisset, certiorem faceret, appellaret, rationem
adferret, si quid in controversiam veniret, aut intra parietes 10
aut summo iure experiretur? Itane est? quod viri optimi
faciunt, si qui suos propinquos ac necessarios caros et
honestos esse atque haberi volunt, id Sex. Naevius non
faceret, qui usque eo fervet ferturque avaritia ut de suis
commodis aliquam partem velit committere ne quam 15
partem huic propinquo suo ullius ornamenti relinquat?
et is pecuniam, si qua deberetur, non peteret qui, quia, 39.1
quod debitum numquam est, id datum non est, non
pecuniam modo verum etiam hominis propinqui sanguinem
vitamque eripere conatur? Huic tum molestus esse vide-
licet noluisti quem nunc respirare libere non sinis; quem 5
nunc interficere nefarie cupis, eum tum pudenter appellare
nolebas. Ita credo; hominem propinquum, tui obser-
vantem, virum bonum, pudentem, maiorem natu nolebas
aut non audebas appellare; saepe, ut fit, cum ipse te
confirmasses, cum statuisses mentionem de pecunia facere, 10
cum paratus meditatusque venisses, homo timidus virginali
verecundia subito ipse te retinebas; excidebat repente
oratio; cum cuperes appellare, non audebas, ne invitus
audiret. Id erat profecto. Credamus hoc, Sex. Naevium, 40.1
cuius caput oppugnet, eius auribus pepercisse. Si debuisset,
Sexte, petisses, et petisses statim; si non statim, paulo
quidem post; si non paulo, at aliquanto; sex quidem illis
mensibus profecto; anno vertente sine controversia. Anno 5
et sex mensibus vero, cum tibi cotidie potestas hominis
fuisset admonendi, verbum nullum facis; biennio iam
confecto fere appellas. Quis tam perditus ac profusus
nepos non adesa iam sed abundanti etiam pecunia sic
dissolutus fuisset ut fuit Sex. Naevius? Cum hominem 10
nomino, satis mihi videor dicere. Debuit tibi C. Quinctius, 41.1
numquam petisti; mortuus est ille, res ad heredem venit;
cum eum cotidie videres, post biennium denique appellas.
Dubitabitur utrum sit probabilius, Sex. Naevium statim
si quid deberetur petiturum fuisse, an ne appellaturum 5
quidem biennio? Appellandi tempus non erat? At tecum
plus annum vixit. In Gallia agi non potuit? At et in
provincia ius dicebatur et Romae iudicia fiebant. Restat
ut aut summa neglegentia tibi obstiterit aut unica liberalitas.
Si neglegentiam dices, mirabimur, si bonitatem, ridebimus; 10
neque praeterea quid possis dicere invenio. Satis est
argumenti nihil esse debitum Naevio, quod tam diu nihil
petivit.