PRO C. RABIRIO POSTVMO ORATIO
  Si quis est, iudices, qui C. Rabirium, quod fortunas suas, 1
fundatas praesertim atque optime constitutas opes, potestati
regiae libidinique commiserit, reprehendendum putet, ascri-
bat ad iudicium suum non modo meam sed huius etiam
ipsius qui commisit sententiam; nec enim cuiquam eius
consilium vehementius quam ipsi displicet. Quamquam 5
hoc plerumque facimus ut consilia eventis ponderemus et,
cui bene quid processerit, multum illum providisse, cui
secus, nihil sensisse dicamus. Si exstitisset in rege fides,
nihil sapientius Postumo, quia fefellit rex, nihil hoc amen-
tius dicitur, ut iam nihil esse videatur nisi divinare sapientis. 10
Sed tamen, si quis est, iudices, qui illam Postumi sive 2.1
inanem spem sive inconsultam rationem sive, ut gravissimo
verbo utar, temeritatem vituperandam putet, ego eius
opinioni non repugno; illud tamen deprecor ut, cum ab
ipsa fortuna crudelissime videat huius consilia esse multata, 5
ne quid ad eas ruinas quibus hic oppressus est addendum
acerbitatis putet. Satis est homines imprudentia lapsos
non erigere, urgere vero iacentis aut praecipitantis impellere
certe est inhumanum, praesertim, iudices, cum sit hoc
generi hominum prope natura datum ut, <si> qua in familia 10
laus aliqua forte floruerit, hanc fere qui sint eius stirpis,
quod sermone hominum ac memoria patrum virtutes cele-
brantur, cupidissime persequantur, si quidem non modo in
gloria rei militaris Paulum Scipio ac Maximus filii, sed
etiam in devotione vitae et in ipso genere mortis imitatus 15
est P. Decium filius. Sint igitur similia, iudices, parva
magnis. Fuit enim pueris nobis huius pater, C. Curtius, 3.1
princeps ordinis equestris, fortissimus et maximus publi-
canus, cuius in negotiis gerendis magnitudinem animi non
tam homines probassent, nisi in eodem benignitas incredi-
bilis fuisset, ut in augenda re non avaritiae praedam, sed 5
instrumentum bonitati quaerere videretur. Hoc ille natus, 4.1
quamquam patrem suum numquam viderat, tamen et natura
ipsa duce, quae plurimum valet, et adsiduis domesticorum ser-
monibus in paternae disciplinae similitudinem deductus est.
Multa gessit, multa contraxit, magnas partis habuit publi- 5
corum; credidit populis; in pluribus provinciis eius versata
res est; dedit se etiam regibus; huic ipsi Alexandrino
grandem iam antea pecuniam credidit; nec interea locu-
pletare amicos umquam suos destitit, mittere in negotium,
dare partis, augere <re>, fide sustentare. Quid multa? cum 10
magnitudine animi, tum liberalitate vitam patris et consue-
tudinem expresserat. Pulsus interea regno Ptolomaeus
dolosis consiliis, ut dixit Sibylla, sensit Postumus, Romam
venit. Cui egenti et roganti hic infelix pecuniam credidit,
nec tum primum; nam regnanti crediderat absens; nec 15
temere se credere putabat, quod erat nemini dubium quin
is in regnum restitueretur a senatu populoque Romano.
In dando autem et credendo processit longius nec suam 5.1
solum pecuniam credidit sed etiam amicorum, stulte; quis
negat, aut quis iam audebit, quod male cecidit, bene con-
sultum putare? sed est difficile, quod cum spe magna sis
ingressus, id non exsequi usque ad extremum. Supplex 5
erat rex, multa rogabat, omnia pollicebatur, ut iam metuere
Postumus cogeretur ne quod crediderat perderet, si cre-
dendi constituisset modum. Nihil autem erat illo blandius,
nihil hoc benignius, ut magis paeniteret coepisse quam
liceret desistere. 10