Audite etiam singularem eius, iudices, cupiditatem, auda- 2.4.99.1
ciam, amentiam, in iis praesertim sacris polluendis quae non
modo manibus attingi, sed ne cogitatione quidem violari fas
fuit. Sacrarium Cereris est apud Catinensis eadem reli-
gione qua Romae, qua in ceteris locis, qua prope in toto 5
orbe terrarum. In eo sacrario intimo signum fuit Cereris
perantiquum, quod viri non modo cuius modi esset sed ne
esse quidem sciebant; aditus enim in id sacrarium non est
viris; sacra per mulieres ac virgines confici solent. Hoc
signum noctu clam istius servi ex illo religiosissimo atque 10
antiquissimo loco sustulerunt. Postridie sacerdotes Cereris
atque illius fani antistitae, maiores natu, probatae ac nobiles
mulieres, rem ad magistratus suos deferunt. Omnibus
acerbum, indignum, luctuosum denique videbatur. Tum 100.1
iste permotus illa atrocitate negoti, ut ab se sceleris illius
suspicio demoveretur, dat hospiti suo cuidam negotium ut
aliquem reperiret quem illud fecisse insimularet, daretque
operam ut is eo crimine damnaretur, ne ipse esset in 5
crimine. Res non procrastinatur. Nam cum iste Catina
profectus esset, servi cuiusdam nomen defertur; is accu-
satur, ficti testes in eum dantur. Rem cunctus senatus
Catinensium legibus iudicabat. Sacerdotes vocantur; ex
iis quaeritur secreto in curia quid esse factum arbitrarentur, 10
quem ad modum signum esset ablatum. Respondent illae
praetoris in eo loco servos esse visos. Res, quae esset iam
antea non obscura, sacerdotum testimonio perspicua esse
coepit. Itur in consilium; servus ille innocens omnibus
sententiis absolvitur,—quo facilius vos hunc omnibus 15
sententiis condemnare possitis. Quid enim postulas, 101.1
Verres? quid speras, quid exspectas, quem tibi aut deum
aut hominem auxilio futurum putas? Eone tu servos ad
spoliandum fanum immittere ausus es quo liberos adire ne
ornandi quidem causa fas erat? iisne rebus manus adferre 5
non dubitasti a quibus etiam oculos cohibere te religionum
iura cogebant? Tametsi ne oculis quidem captus in hanc
fraudem tam sceleratam ac tam nefariam decidisti; nam id
concupisti quod numquam videras, id, inquam, adamasti
quod antea non aspexeras; auribus tu tantam cupiditatem 10
concepisti ut eam non metus, non religio, non deorum vis, 102.1
non hominum existimatio contineret. At ex bono viro,
credo, audieras et bono auctore. Qui id potes, qui ne ex
viro quidem audire potueris? Audisti igitur ex muliere,
quoniam id viri nec vidisse neque nosse poterant. Qualem 5
porro illam feminam fuisse putatis, iudices, quam pudicam,
quae cum Verre loqueretur, quam religiosam, quae sacrari
spoliandi rationem ostenderet? Ac minime mirum, quae
sacra per summam castimoniam virorum ac mulierum fiant,
eadem per istius stuprum ac flagitium esse violata. 10