Vnam illam noctem solam praedones ad Helorum com- 2.5.95.5
morati, cum fumantis etiam nostras navis reliquissent,
accedere incipiunt Syracusas; qui videlicet saepe audissent
nihil esse pulchrius quam Syracusarum moenia ac portus,
statuerant se, si ea Verre praetore non vidissent, numquam
esse visuros. Ac primo ad illa aestiva praetoris accedunt, 96.1
ipsam illam ad partem litoris ubi iste per eos dies taber-
naculis positis castra luxuriae conlocarat. Quem postea-
quam inanem locum offenderunt et praetorem commosse
ex eo loco castra senserunt, statim sine ullo metu in ipsum 5
portum penetrare coeperunt. Cum in portum dico, iudices,—
explanandum est enim diligentius eorum causa qui locum
ignorant,—in urbem dico atque in urbis intimam partem
venisse piratas; non enim portu illud oppidum clauditur,
sed urbe portus ipse cingitur et continetur, ut non ad- 10
luantur mari moenia extrema, sed ipse influat in urbis sinum
portus. Hic te praetore Heracleo pirata cum quattuor 97.1
myoparonibus parvis ad arbitrium suum navigavit. Pro
di immortales! piraticus myoparo, cum imperi populi
Romani nomen ac fasces essent Syracusis, usque ad forum
Syracusanorum et ad omnis crepidines urbis accessit, quo 5
neque Carthaginiensium gloriosissimae classes, cum mari
plurimum poterant, multis bellis saepe conatae umquam
aspirare potuerunt, neque populi Romani invicta ante te
praetorem gloria illa navalis umquam tot Punicis Siciliensi-
busque bellis penetrare potuit; qui locus eius modi est ut 10
ante Syracusani in moenibus suis, in urbe, in foro hostem
armatum ac victorem quam in portu ullam hostium navem
viderint. Hic, te praetore, praedonum naviculae perva- 98.1
gatae sunt quo Atheniensium classis sola post hominum
memoriam trecentis navibus vi ac multitudine invasit;
quae in eo ipso portu loci ipsius portusque natura victa
atque superata est. Hic primum opes illius civitatis com- 5
minutae depressaeque sunt: in hoc portu Atheniensium
nobilitatis, imperi, gloriae naufragium factum existimatur.
Eone pirata penetravit quo simul atque adisset non modo
a latere sed etiam a tergo magnam partem urbis relin-
queret? Insulam totam praetervectus est, quae est urbs 10
Syracusis suo nomine ac moenibus, quo in loco maiores,
ut ante dixi, Syracusanum habitare vetuerunt, quod, qui
illam partem urbis tenerent, in eorum potestatem portum
futurum intellegebant. At quem ad modum est perva- 99.1
gatus! Radices palmarum agrestium, quas in nostris
navibus invenerant, iactabant, ut omnes istius improbitatem
et calamitatem Siciliae possent cognoscere. Siculosne
milites, aratorumne liberos, quorum patres tantum labore 5
suo frumenti exarabant ut populo Romano totique Italiae
suppeditare possent, eosne in insula Cereris natos, ubi
primum fruges inventae esse dicuntur, eo cibo esse usos
a quo maiores eorum ceteros quoque frugibus inventis
removerunt! Te praetore Siculi milites palmarum stirpi- 10
bus, piratae Siculo frumento alebantur! O spectaculum 100.1
miserum atque acerbum! ludibrio esse urbis gloriam,
populi Romani nomen, <omnium> hominum conventum atque
multitudinem piratico myoparoni! in portu Syracusano de
classe populi Romani triumphum agere piratam, cum 5
praetoris inertissimi nequissimique oculos praedonum remi
respergerent!