TIMAEUS
  Multa sunt a nobis et in Academicis conscripta 1
contra physicos et saepe <cum> P. Nigidio Carneadeo
more et modo disputata. Fuit enim vir ille cum ce-
teris artibus, quae quidem dignae libero essent, or-
natus omnibus, tum acer investigator et diligens earum
rerum, quae a natura involutae videntur; denique sic 5
iudico, post illos nobiles Pythagoreos, quorum disci-
plina extincta est quodam modo, cum aliquot saecla
in Italia Siciliaque viguisset, hunc extitisse, qui illam
renovaret. Qui cum me in Ciliciam proficiscentem 2.1
Ephesi expectavisset Romam ex legatione ipse decedens,
venissetque eodem Mytilenis mei salutandi et visendi
causa Cratippus, Peripateticorum omnium, quos quidem
ego audierim, meo iudicio facile princeps, perlibenter et 5
Nigidium vidi et cognovi Cratippum. Ac primum quidem
tempus salutationis in percontatione consumpsimus * * *
  Quid est, quod semper sit neque ullum habeat 3.1
ortum, et quod gignatur nec umquam sit? Quorum
alterum intellegentia et ratione conprehenditur, quod
unum atque idem semper est; alterum, quod ad-
fert opinionem sensus rationis expers, quod totum 5
opinabile est, id gignitur et interit nec umquam esse
vere potest. Omne autem, quod gignitur, ex aliqua
causa gigni necesse est; nullius enim rei causa remota
reperiri origo potest. Quocirca si is, qui aliquod munus 4.1
efficere molitur, eam speciem, quae semper eadem est,
intuebitur atque id sibi proponet exemplar, praeclarum
opus efficiat necesse est; sin autem eam, quae gigni-
tur, numquam illam, quam expetet, pulchritudinem 5
consequetur. Omne igitur caelum sive mundus, sive
quo alio vocabulo gaudet, hoc a nobis nuncupatus
sit—de quo id primum consideremus, quod prin- 5.1
cipio est in omni quaestione considerandum, sem-
perne fuerit nullo generatus ortu, an ortus sit ab
aliquo temporis principatu. Ortus est, quandoquidem
cernitur et tangitur et est undique corporatus. Omnia 5
autem talia sensum movent, sensusque moventia quae
sunt, eadem in opinatione considunt; quae ortum habere
gignique diximus, nihil autem gigni posse sine causis.
Atque illum quidem quasi parentem huius universitatis 6.1
invenire difficile et, cum iam inveneris, indicare in
vulgus nefas. Rursus igitur videndum, ille fabricator
huius tanti operis utrum sit imitatus exemplar, idne,
quod semper unum <et> idem et sui simile, an id, quod 5
generatum ortumque dicimus. Atqui si pulcher est
hic mundus et si probus eius artifex, profecto speciem
aeternitatis imitari maluit, sin secus, quod ne dictu
quidem fas est, generatum exemplum est pro aeterno
secutus. Non igitur dubium, quin aeternitatem ma- 7.1
luerit exsequi, quandoquidem neque mundo quicquam
pulchrius neque eius aedificatore praestantius. Sic ergo
generatus ad id est effectus, quod ratione sapientiaque
conprehenditur atque aeternitate inmutabili continetur. 5
Ex quo efficitur, ut sit necesse hunc, quem cernimus,
mundum simulacrum aeternum esse alicuius aeterni.
Difficillimum autem est in omni conquisitione ra-
tionis exordium. De iis igitur, quae diximus, haec
sit prima distinctio. Omni orationi cum iis rebus, de 8.1
quibus explicat, videtur esse cognatio. Itaque cum de
re stabili et inmutabili disputat oratio, talis sit, qualis
illa, quae neque redargui neque convinci potest. Cum
autem ingressa est imitata et efficta simulacra, bene 5
agi putat, si similitudinem veri consequatur. Quantum
enim ad id, quod ortum est, aeternitas valet, tantum
ad fidem veritas. Quocirca si forte de deorum na-
tura ortuque mundi disserentes minus id, quod ave-
mus animo, consequemur, ut tota dilucide et plane ex- 10
ornata oratio sibi constet et ex omni parte secum ipsa
consentiat, haut sane erit mirum, contentique esse debe-
bitis, si probabilia dicentur. Aequum est enim memi-
nisse et me, qui disseram, hominem esse et vos, qui iudi-
cetis, ut, si probabilia dicentur, ne quid ultra requiratis. 15