EPISTVLA AD OCTAVIANVM
CICERO OCTAVIANO SALVTEM.
Si per tuas legiones mihi licitum fuisset, quae nomini meo 1.1
populoque Romano sunt inimicissimae, venire in senatum
coramque de re publica disputare, fecissem, neque tam liben-
ter quam necessario; nulla enim remedia quae vulneribus
adhibentur tam faciunt dolorem quam quae sunt salutaria. 5
Sed quoniam cohortibus armatis circumsaeptus senatus nihil
aliud vere potest decernere nisi timere (in Capitolio signa
sunt, in urbe milites vagantur, in Campo castra ponuntur,
Italia tota legionibus ad libertatem nostram conscriptis ad
servitutem adductis equitatuque exterarum nationum dis- 10
tinetur), cedam tibi in praesentia foro curia et sanctissimis
deorum immortalium templis, in quibus reviviscente iam
libertate deinde rursus oppressa senatus nihil consulitur,
timet multa, assentatur omnia. Post etiam paulo temporibus 2.1
ita postulantibus cedam urbe, quam per me conservatam ut
esset libera in servitute videre non potero; cedam vita, quae,
quamquam sollicita est, tamen, si profutura est rei publicae,
bona spe posteritatis me consolatur, qua sublata non dubitan- 5
ter occidam; atque ita cedam ut fortuna iudicio meo, non
animus mihi defuisse videatur. Illud vero, quod et praesentis
doloris habet indicium et praeteritae iniuriae testimonium
et absentium sensus significationem, non praetermittam,
quin, quoniam coram id facere prohibeor, absens pro me 10
reque p. expostulem tecum. Atque ita dico 'pro me', si
quidem mea salus aut utilis rei publicae est aut coniuncta
certe publicae saluti. Nam, per deum immortalium fidem,
nisi forte frustra eos appello quorum aures atque animus a
nobis abhorret, perque Fortunam populi Romani, quae, 15
quamquam nobis infesta est, fuit aliquando propitia et, ut
spero, futura est, quis tam expers humanitatis, quis huius
urbis nomini ac sedibus usque adeo est inimicus ut ista aut
dissimulare possit aut non dolere aut, si nulla ratione publicis
incommodis mederi queat, non morte proprium periculum 20
vitet?