Metellus postquam videt frustra inceptum neque oppi- 61.1.1
dum capi neque Iugurtham nisi ex insidiis aut suo loco
pugnam facere et iam aestatem exactam esse, ab Zama
discedit et in iis urbibus, quae ad se defecerant satisque
munitae loco aut moenibus erant, praesidia inponit. ce- 2.1
terum exercitum in provinciam, quae proxuma est Nu-
midiae, hiemandi gratia conlocat. neque id tempus ex 3.1
aliorum more quieti aut luxuriae concedit, sed, quoniam
armis bellum parum procedebat, insidias regi per ami-
cos tendere et eorum perfidia pro armis uti parat. igitur 4.1
Bomilcarem, qui Romae cum Iugurtha fuerat et inde
vadibus datis clam de Massivae nece iudicium fugerat,
quod ei per maxumam amicitiam maxuma copia fallundi
erat, multis pollicitationibus adgreditur. ac primo efficit, 5
uti ad se conloquendi gratia occultus veniat; deinde fide
data, si Iugurtham vivom aut necatum sibi tradidisset,
fore ut illi senatus inpunitatem et sua omnia concederet,
facile Numidae persuadet, quom ingenio infido tum 5.1
metuenti, ne, si pax cum Romanis fieret, ipse per con-
diciones ad supplicium traderetur. is, ubi primum op- 62.1.1
portunum fuit, Iugurtham anxium ac miserantem for-
tunas suas adcedit, monet atque lacrumans obtestatur,
uti aliquando sibi liberisque et genti Numidarum op-
tume meritae provideat: omnibus proeliis sese victos, 5
agrum vastatum, multos mortalis captos occisos, regni
opes conminutas esse; satis saepe iam et virtutem mili-
tum et fortunam temptatam; caveat, ne illo cunctante
Numidae sibi consulant. his atque talibus aliis ad de- 2.1
ditionem regis animum inpellit. mittuntur ad imperato- 3.1
rem legati, qui Iugurtham imperata facturum dicerent
ac sine ulla pactione sese regnumque suom in illius
fidem tradere. Metellus propere cunctos senatorii ordinis 4.1
ex hibernis adcersi iubet; eorum et aliorum, quos ido-
neos ducebat, consilium habet. ita more maiorum ex 5.1
consili decreto per legatos Iugurthae imperat argenti
pondo ducenta milia, elephantos omnis, equorum et ar-
morum aliquantum. quae postquam sine mora facta sunt, 6.1
iubet omnis perfugas vinctos adduci. eorum magna pars, 7.1
uti iussum erat, adducti; pauci, quom primum deditio
coepit, ad regem Bocchum in Mauretaniam abierant.
igitur Iugurtha, ubi armis virisque et pecunia spoliatus 8.1
est, quom ipse ad imperandum Tisidium vocaretur,
rursus coepit flectere animum suom et ex mala con-
scientia digna timere. denique multis diebus per dubita- 9.1
tionem consumptis, quom modo taedio rerum advorsa-
rum omnia bello potiora duceret, interdum secum ipse
reputaret, quam gravis casus in servitium ex regno foret,
multis magnisque praesidiis nequiquam perditis de in- 5
tegro bellum sumit. et Romae senatus de provinciis con- 10.1
sultus Numidiam Metello decreverat.