ubi nunc est Roma, Septi[m]montium nominatum ab tot mon-
|
5.41.1
|
tibus quos postea urbs muris comprehendit; e quis Capitolinum dic-
|
|
tum, quod hic, cum fundamenta foderentur aedis Iovis, caput huma-
|
|
num dicitur inventum. hi[n]c mons ante Tarpeius dictus a virgine
|
|
Vestale Tarpeia, quae ibi ab Sabinis necata armis et sepulta: cuius
|
5
|
nominis monimentum relictum, quod etiam nunc eius rupes Tarpeium
|
|
appellatur saxum. hunc antea montem Saturnium appellatum pro-
|
42.1
|
diderunt et ab eo late Saturniam terram, ut etiam Ennius
|
|
appellat. antiquum oppidum in hac fuisse Saturnia scribitur. eius
|
|
vestigia etiam nunc manent tria, quod Saturni fanum in faucibus,
|
|
quod Saturnia porta quam Iunius scribit ibi, quam
|
5
|
nunc vocant Pandanam, quod post aedem Saturni in aedificiorum legi-
|
|
bus privatis parietes 'postici muri' sunt scripti. Aventinum aliquot
|
43.1
|
de causis dicunt. N<a>evius ab avi-
|
|
bus, quod eo se ab Tiberi ferrent aves, alii ab rege Aventino Albano,
|
|
quod <ibi> sit sepultus, alii Aventinum ab adventu hominum, quod
|
|
co<m>mune Latinorum ibi Dianae templum sit constitutum. ego ma-
|
5
|
xime puto, quod ab advectu: nam olim paludibus mons erat ab reli-
|
|
quis disclusus. itaque eo ex urbe advehebantur ratibus, cuius vestigia,
|
|
quod †ea quatum dicitur velabrum, et unde escendebant ad <in>fimam
|
|
novam viam locus sacellum <Ve>labrum. Velabrum a vehendo. vela-
|
44.1
|
turam facere etiam nunc dicuntur qui id mercede faciunt. merces
|
|
(dicitur a merendo et <a>ere) huic vecturae qui ratibus transibant
|
|
quadrans. ab eo Lucilius scripsit 'quadrantis ratiti'.
|
|
reliqua urbis loca olim discreta, cum Argeorum sacraria sep-
|
45.1
|
tem et viginti in <quattuor> partis urbi<s> sunt disposita. Argeos
|
|
dictos putant a principibus, qui cum <H>ercule Argivo venerunt Ro-
|
|
mam et in Saturnia subsederunt. e quis prima scripta est regio Sub-
|
|
ur[b]ana, secunda Esquilina, tertia Collina, quarta Palatina. in Sub-
|
46.1
|
ur[b]anae regionis parte princeps est C<a>elius mons a C<a>ele Vi-
|
|
benna, Tusco duce nobili, qui cum sua manu dicitur Romulo venisse
|
|
auxilio contra Tati[n]um regem. hinc post C<a>elis obitum, quod
|
|
nimis munita loca tenerent neque sine suspicione essent, deducti di-
|
5
|
cuntur in planum. ab eis dictus vicus Tuscus, et ideo ibi Vortumnum
|
|
stare, quod is deus Etruriae princeps; de Caelianis qui a suspicione
|
|
liberi essent, traductos in eum locum qui vocatur C<a>eliolum. cum
|
47.1
|
C<a>elio[n] coniunctum Carinae et inter eas quem locum Ceroliensem
|
|
appellatum apparet, quod primae regionis quartum sacrarium scriptum
|
|
sic est: 'Ceroliense[s] qua[e]rticeps circa Mi-
|
|
nervium qua in C<a>elio monte itur in tabernola est'. Cerol<i>ensis
|
5
|
a carinarum iunctu dictus; †Carinae postea cerionia, quod hinc oritur
|
|
caput sacrae viae ab Streniae sacello quae pertinet in arce<m>, qua
|
|
sacra quotquot mensibus feruntur in arcem et per quam augures ex
|
|
arce profecti solent inaugurare. huius sacrae viae pars haec sola
|
|
volgo nota, quae est a foro eunti primore clivo. eidem regioni ad-
|
48.1
|
tributa Subura, quod sub muro terreo Carinarum; in eo est Argeorum
|
|
sacellum sextum. Subura Iunius scribit ab eo, quod
|
|
fuerit sub antiqua urbe; cui testimonium potest esse, quod subest ei
|
|
loco qui terreus murus vocatur. sed <ego a> pago potius Succusano
|
5
|
dictam puto †succusam nunc scribitur tertia littera C, non B. pagus
|
|
Succusanus, quod succurrit Carinis. secundae regionis Esquili[n]ae.
|
49.1
|
alii has scripserunt ab excubiis regis dictas, alii ab
|
|
eo quod excultae * a rege Tullio essent. huic origini magis concinunt
|
|
†loca vicini, quod ibi lucus dicitur Facutalis et Larum Querquetulanum
|
|
sacellum et lucus Mefitis et Iunonis Lucinae, quorum angusti fines.
|
5
|
non mirum: iam diu enim late avaritia †unae est. Esquiliae duo
|
50.1
|
montes habiti, quod pars <Oppius pars> Cespeus mons suo antiquo
|
|
nomine etiam nunc in sacris appellatur. in sacris Argeorum scriptum
|
|
sic est: 'Oppius mons princeps [quilis] [o]uls
|
|
lucum Facu[l]talem: sinistra quae secundum m<o>erum est. Oppius
|
5
|
mons terticeps cis lucum Esquilinum: dexterior via in tabernola est.
|
|
Oppius mons quarticeps c<i>s lucum Esquilinum: viam dexteriorem
|
|
in figlinis est. Cespius mons quinticeps cis lucum Poetelium Esquili[n]is
|
|
est. Cespius mons sexticeps apud <a>edem Iunonis Lucinae ubi <a>edi-
|
|
tumus habere solet.' tertiae regionis colles quinque ab deorum fanis
|
51.1
|
appellati, e quis nobiles duo. collis Viminalis a Iove Vimino, quod
|
|
ibi ara e<ius>. sunt qui, quod ibi vimineta fuerint.
|
|
collis Quirinalis, <quod ibi> Quirini fanum. sunt qui
|
|
a Quiritibus, qui cum Tatio Curibus venerunt [ab] Roma<m>, quod
|
5
|
ibi habuerint castra. quod vocabulum coniunctarum regionum nomina
|
52.1
|
obliteravit. dictos enim collis pluris apparet ex Argeorum sacrificiis, in
|
|
quibus scriptum sic est: 'collis Quirinalis terticeps
|
|
cis <a>edem Quirini. collis Salutaris quarticeps adversum †est pilonarois
|
|
<a>edem Salutis. collis Mucialis quinticeps apud <a>edem dei [de]
|
5
|
Fidi in delubro ubi <a>editumus habere solet. collis Latiaris sexti-
|
|
ceps in vico Insteiano summo apud auraculum; aedificium solum est.'
|
|
horum deorum arae, a quibus cognomina habent, in eius regionis par-
|
|
tibus sunt. quartae regionis Palatium, quod Pallantes cum Euandro
|
53.1
|
venerunt, qui et Palatini; * * * aborigines ex agro Reatino, qui appel-
|
|
latur Palatium, ibi conse<de>runt; sed hoc alii a
|
|
Palant[i]o uxore Latini putarunt. eundem hunc locum a pecore dictum
|
|
putant quidam; itaque N<a>evius 'Balatium' ap-
|
5
|
pellat. huic Cermalum et Vel[l]ias coniunxerunt, quod in hac re[li]-
|
54.1
|
gione scriptum est: 'Germalense quinticeps apud
|
|
aedem Romuli' et 'Veliense[s] sexticeps in Velia apud <a>edem deum
|
|
Penatium.' Germalum a germanis Romulo et Remo, quod ad ficum
|
|
ruminalem, et ii ibi inventi, quo aqua hiberna Tiberis eos detulerat
|
5
|
in alveolo expositos. Veliae unde essent plures accepi causas,
|
|
in quis quod ibi pastores Palatini ex ovibus ante tonsuram
|
|
inventam vellere lanam sint soliti, a quo velle[ine]ra dicuntur.
|
|