| II | |
| [Idas, Astacus, Thyrsis] | |
| Intactam Crocalen puer Astacus et puer Idas, | 2.1 |
| Idas lanigeri dominus gregis, Astacus horti, | |
| dilexere diu, formosus uterque nec impar | |
| voce sonans. hi cum terras gravis ureret aestas, | |
| ad gelidos fontes et easdem forte sub ulmos | 5 |
| conveniunt dulcique simul contendere cantu | |
| pignoribusque parant: placet, hic ut vellera septem, | |
| ille sui victus ne messem vindicet horti; | |
| et magnum certamen erat sub iudice Thyrsi. | |
| affuit omne genus pecudum, genus omne ferarum | 10 |
| et quodcumque vagis altum ferit aera pennis. | |
| convenit umbrosa quicumque sub ilice lentus | |
| pascit oves, Faunusque pater Satyrique bicornes; | |
| affuerunt sicco Dryades pede, Naides udo, | |
| et tenuere suos properantia flumina cursus; | 15 |
| desistunt tremulis incurrere frondibus Euri | |
| altaque per totos fecere silentia montes. | |
| omnia cessabant, neglectaque pascua tauri | |
| calcabant, illis etiam certantibus ausa est | |
| daedala nectareos apis intermittere flores. | 20 |
| iamque sub annosa medius consederat umbra | |
| Thyrsis et 'o pueri, me iudice pignora' dixit | |
| 'irrita sint moneo: satis hoc mercedis habete, | |
| si laudem victor, si fert opprobria victus. | |
| et nunc alternos magis ut distinguere cantus | 25 |
| possitis, ter quisque manus iactate micantes'. | |
| nec mora: decernunt digitis, prior incipit Idas. | |
| Idas Me Silvanus amat, dociles mihi donat avenas | |
| et mea frondenti circumdat tempora taeda. | |
| ille etiam parvo dixit mihi non leve carmen: | 30 |
| 'iam levis obliqua crescat tibi fistula canna'. | |
| Astacus Et mihi Flora comas pallenti gramine pingit | |
| et matura mihi Pomona sub arbore ludit. | |
| 'accipe' dixerunt Nymphae 'puer, accipe fontes: | |
| iam potes irriguos nutrire canalibus hortos'. | 35 |
| Idas Me docet ipsa Pales cultum gregis, ut niger albae | |
| terga maritus ovis nascenti mutet in agna, | |
| quae neque diversi speciem servare parentis | |
| possit et ambiguo testetur utrumque colore. | |
| Astacus Non minus arte mea mutabilis induit arbos | 40 |
| ignotas frondes et non genitalia poma. | |
| ars mea nunc malo pira temperat et modo cogit | |
| insita praecoquibus subrepere persica prunis. | |
| Idas Me teneras salices iuvat aut oleastra putare | |
| et gregibus portare novis, ut carpere frondes | 45 |
| condiscant primoque recidere gramina morsu, | |
| ne depulsa vagas quaerat fetura parentes. | |
| Astacus At mihi cum vulsis radicibus arida tellus | |
| pangitur, irriguo perfunditur area fonte | |
| et satiatur aqua, sucos ne forte priores | 50 |
| languida mutata quaerant plantaria terra. | |
| Idas O si qui Crocalen deus afferat! hunc ego terris, | |
| hunc ego sideribus solum regnare fatebor; | |
| decernamque nemus dicamque: 'sub arbore numen | |
| hac erit; ite procul (sacer est locus) ite profani'. | 55 |
| Astacus Urimur in Crocalen: si quis mea vota deorum | |
| audiat, huic soli, virides qua gemmeus undas | |
| fons agit et tremulo percurrit lilia rivo, | |
| inter pampineas ponetur faginus ulmos. | |
| Idas Ne contemne casas et pastoralia tecta: | 60 |
| rusticus est, fateor, sed non et barbarus Idas. | |
| saepe vaporato mihi caespite palpitat agnus, | |
| saepe cadit festis devota Parilibus agna. | |
| Astacus Nos quoque pomiferi Laribus consuevimus horti | |
| mittere primitias et figere liba Priapo, | 65 |
| rorantesque favos damus et liquentia mella; | |
| nec sunt grata minus, quam si caper imbuat aras. | |
| Idas Mille sub uberibus balantes pascimus agnas, | |
| totque Tarentinae praestant mihi uellera matres; | |
| per totum niveus premitur mihi caseus annum: | 70 |
| si venias, Crocale, totus tibi serviet annus. | |
| Astacus Qui numerare velit, quam multa sub arbore nostra | |
| poma legam, tenues citius numerabit harenas. | |
| semper holus metimus, nec bruma nec impedit aestas: | |
| si venias, Crocale, totus tibi serviet hortus. | 75 |
| Idas Quamvis siccus ager languentes excoquat herbas, | |
| sume tamen calathos nutanti lacte coactos: | |
| vellera tunc dabimus, cum primum tempus apricum | |
| surget et a tepidis fiet tonsura Kalendis. | |
| Astacus At nos, quos etiam praetorrida munerat aestas, | 80 |
| mille renidenti dabimus tibi cortice chias, | |
| castaneasque nuces totidem, cum sole Decembri | |
| maturis nucibus virides rumpentur echinni. | |
| Idas Num, precor, informis videor tibi? num gravis annis? | |
| decipiorque miser, quotiens mollissima tango | 85 |
| ora manu primique sequor vestigia floris | |
| nescius et gracili digitos lanugine fallo? | |
| Astacus Fontibus in liquidis quotiens me conspicor, ipse | |
| admiror totiens. etenim sic flore iuventae | |
| induimur vultus, ut in arbore saepe notaui | 90 |
| cerea sub tenui lucere cydonia lana. | |
| Idas Carmina poscit amor nec fistula cedit amori, | |
| sed fugit ecce dies revocatque crepuscula vesper. | |
| hinc tu, Daphni, greges, illinc agat Alphesiboeus. | |
| Astacus Iam resonant frondes, iam cantibus obstrepit arbos: | 95 |
| i procul, i, Doryla, plenumque reclude canalem | |
| et sine iam dudum sitientes irriget hortos.— | |
| Vix ea finierant, senior cum talia Thyrsis: | |
| 'este pares: et ob hoc concordes vivite; nam vos | |
| et decor et cantus et amor sociavit et aetas'. | 100 |