quo longius An- 38.48.1.1
tiochus emotus esset, hoc impotentius in Asia Galli
dominarentur, et, quidquid est terrarum citra Tauri
iuga, Gallorum imperio, non uestro adiecissetis. at 2.1
enim sunt quidem ista uera; <sed> etiam Delphos quon-
dam, commune humani generis oraculum, umbilicum
orbis terrarum, Galli spoliauerunt, nec ideo populus
Romanus his bellum indixit aut intulit. equidem ali- 3.1
quid interesse rebar inter id tempus, quo nondum in
iure ac dicione uestra Graecia atque Asia erat, ad
curandum animaduertendumque, quid in his terris 4.1
fieret, et hoc, quo finem imperii Romani Taurum
montem statuistis, quo libertatem, immunitatem ciui-
tatibus datis, quo aliis fines adicitis, alias agro mul-
tatis, aliis uectigal imponitis, regna augetis minuitis 5
donatis adimitis, curae uestrae censetis esse, ut pacem
terra marique habeant. an, nisi praesidia deduxisset 5.1
Antiochus, quae quieta in suis arcibus erant, non
putaretis liberatam Asiam; si Gallorum exercitus effusi
uagarentur, rata dona uestra, quae dedistis, regi Eu-
meni, rata libertas ciuitatibus esset? sed quid ego 6.1
haec ita argumentor, tamquam non acceperim, sed
fecerim hostes Gallos? te, L. Scipio, appello, cuius 7.1
ego mihi, succedens in uicem imperii tui, uirtutem
felicitatemque pariter non frustra ab diis immortalibus
precatus sum, te, P. Scipio, qui legati ius, collegae
maiestatem et apud fratrem consulem et apud exer- 5
citum habuisti, sciatisne in exercitu Antiochi Gallorum
legiones fuisse, uideritis in acie eos, in cornu utroque 8.1
—id enim roboris esse uidebatur—locatos, pugnaueritis
ut cum hostibus iustis, cecideritis, spolia eorum retu-
leritis. atqui cum Antiocho, non cum Gallis bellum 9.1
et senatus decreuerat et populus iusserat. sed simul,
ut opinor, cum his decreuerant iusserantque, qui intra
praesidia eius fuissent; ex quibus praeter Antiochum, 10.1
cum quo pacem pepigerat Scipio, et cum quo nomi-
natim foedus ut fieret mandaueratis, omnes hostes
erant, qui pro Antiocho arma aduersus nos tulerunt.
in qua causa cum Galli ante omnes fuissent et reguli 11.1
quidam et tyranni, ego tamen et cum aliis, pro di-
gnitate imperii uestri coactis luere peccata sua, pacem
pepigi, et Gallorum animos, si possent mitigari a
feritate insita, temptaui et, postquam indomitos atque 12.1
implacabiles cernebam, tum demum ui atque armis
coercendos ratus sum.'
'nunc, quoniam suscepti belli purgatum est cri- 13.1
men, gesti reddenda est ratio. in quo confiderem
equidem causae meae, etiam si non apud Romanum
sed apud Carthaginiensem senatum agerem, ubi in
crucem tolli imperatores dicuntur, si prospero euentu, 5
prauo consilio rem gesserunt; sed ego in ea ciuitate, 14.1
quae ideo omnibus rebus incipiendis gerendisque deos
adhibet, quia nullius calumniae subicit ea, quae dii
comprobauerunt, et in sollemnibus uerbis habet, cum
supplicationem aut triumphum decernit, 'quod bene 15.1
ac feliciter rem publicam administrarit', si nollem, si
graue ac superbum existimarem uirtute gloriari, <si>
pro felicitate mea exercitusque mei, quod tantam na-
tionem sine ulla militum iactura deuicimus, postula- 5
rem, ut diis immortalibus honos haberetur et ipse 16.1
triumphans in Capitolium ascenderem, unde uotis rite
nuncupatis profectus sum, negaretis hoc mihi cum diis
immortalibus?