Samnitibus pro superba pace infestissimum cernentibus 9.12.1.1
renatum bellum omnia quae deinde euenerunt non in animis
solum sed prope in oculis esse; et sero ac nequiquam
laudare senis Ponti utraque consilia, inter quae se medio 2.1
lapsos uictoriae possessionem pace incerta mutasse; et
beneficii et maleficii occasione amissa pugnaturos cum eis
quos potuerint in perpetuum uel inimicos tollere uel amicos
facere. adeoque nullodum certamine inclinatis uiribus 3.1
post Caudinam pacem animi mutauerant, ut clariorem inter
Romanos deditio Postumium quam Pontium incruenta
uictoria inter Samnites faceret, et geri posse bellum Romani 4.1
pro uictoria certa haberent, Samnites simul rebellasse et
uicisse crederent Romanum.
inter haec Satricani ad Samnites defecerunt, et Fregellae 5.1
colonia necopinato aduentu Samnitium—fuisse et Satricanos
cum iis satis constat—nocte occupata est. timor inde
mutuus utrosque usque ad lucem quietos tenuit; lux pugnae 6.1
initium fuit, quam aliquamdiu aequam—et quia pro aris ac
focis dimicabatur et quia ex tectis adiuuabat imbellis multi-
tudo—tamen Fregellani sustinuerunt; fraus deinde rem in- 7.1
clinauit, quod uocem audiri praeconis passi sunt incolumem
abiturum qui arma posuisset. ea spes remisit a certamine
animos et passim arma iactari coepta. pertinacior pars 8.1
armata per auersam portam erupit tutiorque eis audacia fuit
quam incautus ad credendum ceteris pauor, quos circum-
datos igni nequiquam deos fidemque inuocantes Samnites
concremauerunt. 5
consules inter se partiti prouincias, Papirius in Apuliam 9.1
ad Luceriam pergit, ubi equites Romani obsides ad Caudium
dati custodiebantur, Publilius in Samnio substitit aduersus
Caudinas legiones. distendit ea res Samnitium animos, 10.1
quod nec ad Luceriam ire, ne ab tergo instaret hostis, nec
manere, ne Luceria interim amitteretur, satis audebant.
optimum uisum est committere rem fortunae et transigere 11.1
cum Publilio certamen; itaque in aciem copias educunt.