quam ubi ab re tanto impetu acta sollicitudinem curam- 26.19.1.1
que hominum animaduertit, aduocata contione ita de aetate
sua imperioque mandato et bello quod gerundum esset
magno elatoque animo disseruit, ut ardorem eum qui re- 2.1
sederat excitaret rursus nouaretque et impleret homines
certioris spei quam quantam fides promissi humani aut ratio
ex fiducia rerum subicere solet. fuit enim Scipio non ueris 3.1
tantum uirtutibus mirabilis, sed arte quoque quadam ab
iuuenta in ostentationem earum compositus, pleraque apud 4.1
multitudinem aut per nocturnas uisa species aut uelut
diuinitus mente monita agens, siue et ipse capti quadam
superstitione animi, siue ut imperia consiliaque uelut sorte
oraculi missa sine cunctatione exsequerentur. ad hoc iam 5.1
inde ab initio praeparans animos, ex quo togam uirilem
sumpsit nullo die prius ullam publicam priuatamque rem
egit quam in Capitolium iret ingressusque aedem consideret
et plerumque solus in secreto ibi tempus tereret. hic mos 6.1
per omnem uitam seruatus seu consulto seu temere uolgatae
opinioni fidem apud quosdam fecit stirpis eum diuinae uirum
esse, rettulitque famam in Alexandro magno prius uolgatam, 7.1
et uanitate et fabula parem, anguis immanis concubitu con-
ceptum, et in cubiculo matris eius uisam persaepe prodigii
eius speciem interuentuque hominum euolutam repente
atque ex oculis elapsam. his miraculis nunquam ab ipso 8.1
elusa fides est; quin potius aucta arte quadam nec abnuendi
tale quicquam nec palam adfirmandi. multa alia eiusdem 9.1
generis, alia uera, alia adsimulata, admirationis humanae in
eo iuuene excesserant modum; quibus freta tunc ciuitas
aetati haudquaquam maturae tantam rerum molem tantum-
que imperium permisit. 5
ad eas copias quas ex uetere exercitu Hispania habebat, 10.1
quaeque a Puteolis cum C. Nerone traiectae erant, decem
milia militum et mille equites adduntur, et M. Iunius
Silanus propraetor adiutor ad res gerendas datus est. ita 11.1
cum triginta nauium classe—omnes autem quinqueremes
erant—Ostiis Tiberinis profectus praeter oram Tusci maris,
Alpesque et Gallicum sinum et deinde Pyrenaei circum-
uectus promuntorium, Emporiis urbe Graeca—oriundi et ipsi 5
a Phocaea sunt—copias exposuit. inde sequi nauibus iussis 12.1
Tarraconem pedibus profectus conuentum omnium sociorum
—etenim legationes ad famam eius ex omni se prouincia effu-
derant—habuit. naues ibi subduci iussit, remissis quattuor 13.1
triremibus Massiliensium quae officii causa ab domo pro-
secutae fuerant. responsa inde legationibus suspensis 14.1
uarietate tot casuum dare coepit, ita elato ab ingenti uirtu-
tum suarum fiducia animo ut nullum ferox uerbum excideret
ingensque omnibus quae diceret cum maiestas inesset tum
fides. 5