Carthaginienses ala equitum cum praefecto amissa, alio 29.34.1.1
equitatu per nouum dilectum comparato Hannonem Hamil-
caris filium praeficiunt. Hasdrubalem subinde ac Syphacem 2.1
per litteras nuntiosque, postremo etiam per legatos arces-
sunt; Hasdrubalem opem ferre prope circumsessae patriae
iubent; Syphacem orant ut Carthagini, ut uniuersae Africae
subueniat. ad Uticam tum castra Scipio ferme mille passus 3.1
ab urbe habebat translata a mari, ubi paucos dies statiua
coniuncta classi fuerant. Hanno nequaquam satis ualido 4.1
non modo ad lacessendum hostem sed ne ad tuendos
quidem a populationibus agros equitatu accepto id omnium
primum egit ut per conquisitionem numerum equitum
augeret; nec aliarum gentium aspernatus, maxime tamen 5.1
Numidas—id longe primum equitum in Africa est genus
—conducit. iam ad quattuor milia equitum habebat, cum 6.1
Salaecam nomine urbem occupauit quindecim ferme milia
ab Romanis castris. quod ubi Scipioni relatum est, 'aesti- 7.1
ua sub tectis equitatus.' inquit 'sint uel plures, dum talem
ducem habeant.' eo minus sibi cessandum ratus quo illi 8.1
segnius rem agerent, Masinissam cum equitatu praemissum
portis obequitare atque hostem ad pugnam elicere iubet:
ubi omnis multitudo se effudisset grauiorque iam in certa-
mine esset quam ut facile sustineri posset, cederet pau- 5
latim; se in tempore pugnae obuenturum. tantum 9.1
moratus quantum satis temporis praegresso uisum ad eli-
ciendos hostes, cum Romano equitatu secutus tegentibus
tumulis, qui peropportune circa uiae flexus oppositi erant,
occultus processit. 5
Masinissa ex composito nunc terrentis, nunc timentis 10.1
modo aut ipsis obequitabat portis aut cedendo, cum timoris
simulatio audaciam hosti faceret, ad insequendum temere
eliciebat. nondum omnes egressi erant uarieque dux fati- 11.1
gabatur, alios uino et somno graues arma capere et frenare
equos cogendo, aliis ne sparsi et inconditi sine ordine sine
signis omnibus portis excurrerent obsistendo. primo in- 12.1
caute se inuehentes Masinissa excipiebat; mox plures simul
conferti porta effusi aequauerant certamen; postremo iam
omnis equitatus proelio cum adesset, sustineri ultra ne-
quiere; non tamen effusa fuga Masinissa sed cedendo 13.1
sensim impetus eorum accipiebat donec ad tumulos tegentes
Romanum equitatum pertraxit. inde exorti equites et ipsi 14.1
integris uiribus et recentibus equis Hannoni Afrisque pug-
nando ac sequendo fessis se circumfudere; et Masinissa
flexis subito equis in pugnam rediit. mille fere qui primi 15.1
agminis fuerant, quibus haud facilis receptus fuit, cum ipso
duce Hannone interclusi atque interfecti sunt: ceteros 16.1
ducis praecipue territos caede effuse fugientes per triginta
milia passuum uictores secuti ad duo praeterea milia
equitum aut ceperunt aut occiderunt. inter eos satis con- 17.1
stabat non minus ducentos Carthaginiensium equites fuisse,
et diuitiis quosdam et genere inlustres.