| MEDEA IASONI | |
| At tibi Colchorum, memini, regina vacavi, | 12.1 |
| ars mea cum peteres ut tibi ferret opem. | |
| tunc quae dispensant mortalia fila sorores | |
| debuerant fusos evoluisse meos. | |
| tum potui Medea mori bene! quidquid ab illo | 5 |
| produxi vitam tempore, poena fuit. | |
| Ei mihi! cur umquam iuvenalibus acta lacertis | |
| Phrixeam petiit Pelias arbor ovem? | |
| cur umquam Colchi Magnetida vidimus Argo, | |
| turbaque Phasiacam Graia bibistis aquam? | 10 |
| cur mihi plus aequo flavi placuere capilli | |
| et decor et linguae gratia ficta tuae? | |
| aut, semel in nostras quoniam nova puppis harenas | |
| venerat audacis attuleratque viros, | |
| isset anhelatos non praemedicatus in ignes | 15 |
| inmemor Aesonides oraque adusta boum; | |
| semina iecisset totidem quot semina et hostes, | |
| ut caderet cultu cultor ab ipse suo! | |
| quantum perfidiae tecum, scelerate, perisset, | |
| dempta forent capiti quam mala multa meo! | 20 |
| Est aliqua ingrato meritum exprobrare voluptas. | |
| hac fruar; haec de te gaudia sola feram. | |
| iussus inexpertam Colchos advertere puppim | |
| intrasti patriae regna beata meae. | |
| hoc illic Medea fui, nova nupta quod hic est; | 25 |
| quam pater est illi, tam mihi dives erat. | |
| hic Ephyren bimarem, Scythia tenus ille nivosa | |
| omne tenet, Ponti qua plaga laeva iacet. | |
| Accipis hospitio iuvenes, Aeeta, Pelasgos, | |
| et premitis pictos, corpora Graia, toros. | 30 |
| tunc ego te vidi, tunc coepi scire, quid esses; | |
| illa fuit mentis prima ruina meae. | |
| et vidi et perii; nec notis ignibus arsi, | |
| ardet ut ad magnos pinea taeda deos. | |
| et formosus eras, et me mea fata trahebant; | 35 |
| abstulerant oculi lumina nostra tui. | |
| perfide, sensisti—quis enim bene celat amorem? | |
| eminet indicio prodita flamma suo. | |
| Dicitur interea tibi lex ut dura ferorum | |
| insolito premeres vomere colla boum. | 40 |
| Martis erant tauri plus quam per cornua saevi, | |
| quorum terribilis spiritus ignis erat; | |
| aere pedes solidi praetentaque naribus aera, | |
| nigra per adflatus haec quoque facta suos. | |
| semina praeterea populos genitura iuberis | 45 |
| spargere devota lata per arva manu, | |
| qui peterent natis secum tua corpora telis; | |
| illa est agricolae messis iniqua suo. | |
| lumina custodis succumbere nescia somno, | |
| ultimus est aliqua decipere arte labor. | 50 |
| Dixerat Aeetes; maesti consurgitis omnes, | |
| mensaque purpureos deserit alta toros. | |
| quam tibi tunc longe regnum dotale Creusae | |
| et socer et magni nata Creontis erat! | |
| tristis abis; oculis abeuntem prosequor udis, | 55 |
| et dixit tenui murmure lingua: 'vale!' | |
| ut positum tetigi thalamo male saucia lectum, | |
| acta est per lacrimas nox mihi, quanta fuit; | |
| ante oculos taurique meos segetesque nefandae, | |
| ante meos oculos pervigil anguis erat. | 60 |
| hinc amor, hinc timor est; ipsum timor auget amorem. | |
| mane erat, et thalamo cara recepta soror | |
| disiectamque comas adversaque in ora iacentem | |
| invenit, et lacrimis omnia plena meis. | |
| orat opem Minyis. alter petit, impetrat alter: | 65 |
| Aesonio iuveni quod rogat illa, damus. | |
| Est nemus et piceis et frondibus ilicis atrum; | |
| vix illuc radiis solis adire licet. | |
| sunt in eo—fuerant certe—delubra Dianae; | |
| aurea barbarica stat dea facta manu. | 70 |
| noscis? an exciderunt mecum loca? venimus illuc. | |
| orsus es infido sic prior ore loqui: | |
| 'ius tibi et arbitrium nostrae fortuna salutis | |
| tradidit, inque tua est vitaque morsque manu. | |
| perdere posse sat est, siquem iuvet ipsa potestas; | 75 |
| sed tibi servatus gloria maior ero. | |
| per mala nostra precor, quorum potes esse levamen, | |
| per genus, et numen cuncta videntis avi, | |
| per triplicis vultus arcanaque sacra Dianae, | |
| et si forte aliquos gens habet ista deos— | 80 |
| o virgo, miserere mei, miserere meorum; | |
| effice me meritis tempus in omne tuum! | |
| quodsi forte virum non dedignare Pelasgum— | |
| sed mihi tam faciles unde meosque deos?— | |
| spiritus ante meus tenues vanescet in auras | 85 |
| quam thalamo nisi tu nupta sit ulla meo! | |
| conscia sit Iuno sacris praefecta maritis, | |
| et dea marmorea cuius in aede sumus!' | |
| Haec animum—et quota pars haec sunt!—movere puellae | |
| simplicis, et dextrae dextera iuncta meae. | 90 |
| vidi etiam lacrimas—sua pars et fraudis in illis. | |
| sic cito sum verbis capta puella tuis. | |
| iungis aenipedes inadusto corpore tauros | |
| et solidam iusso vomere findis humum. | |
| arva venenatis pro semine dentibus inples, | 95 |
| nascitur et gladios scutaque miles habens. | |
| ipsa ego, quae dederam medicamina, pallida sedi, | |
| cum vidi subitos arma tenere viros, | |
| donec terrigenae, facinus mirabile, fratres | |
| inter se strictas conseruere manus. | 100 |
| Insopor ecce vigil squamis crepitantibus horrens | |
| sibilat et torto pectore verrit humum! | |
| dotis opes ubi erant? ubi erat tibi regia coniunx, | |
| quique maris gemini distinet Isthmos aquas? | |
| illa ego, quae tibi sum nunc denique barbara facta, | 105 |
| nunc tibi sum pauper, nunc tibi visa nocens, | |
| flammea subduxi medicato lumina somno, | |
| et tibi, quae raperes, vellera tuta dedi. | |
| proditus est genitor, regnum patriamque reliqui; | |
| munus, in exilio quod licet esse, tuli! | 110 |
| virginitas facta est peregrini praeda latronis; | |
| optima cum cara matre relicta soror. | |
| At non te fugiens sine me, germane, reliqui! | |
| deficit hoc uno littera nostra loco. | |
| quod facere ausa mea est, non audet scribere dextra. | 115 |
| sic ego, sed tecum, dilaceranda fui. | |
| nec tamen extimui—quid enim post illa timerem?— | |
| credere me pelago, femina iamque nocens. | |
| numen ubi est? ubi di? meritas subeamus in alto, | |
| tu fraudis poenas, credulitatis ego! | 120 |
| Compressos utinam Symplegades elisissent, | |
| nostraque adhaererent ossibus ossa tuis; | |
| aut nos Scylla rapax canibus mersisset edendos— | |
| debuit ingratis Scylla nocere viris; | |
| quaeque vomit totidem fluctus totidemque resorbet, | 125 |
| nos quoque Trinacriae supposuisset aquae! | |
| sospes ad Haemonias victorque reverteris urbes; | |
| ponitur ad patrios aurea lana deos. | |
| Quid referam Peliae natas pietate nocentes | |
| caesaque virginea membra paterna manu? | 130 |
| ut culpent alii, tibi me laudare necesse est, | |
| pro quo sum totiens esse coacta nocens. | |
| ausus es—o, iusto desunt sua verba dolori!— | |
| ausus es 'Aesonia,' dicere, 'cede domo!' | |
| iussa domo cessi natis comitata duobus | 135 |
| et, qui me sequitur semper, amore tui. | |
| ut subito nostras Hymen cantatus ad aures | |
| venit, et accenso lampades igne micant, | |
| tibiaque effundit socialia carmina vobis, | |
| at mihi funerea flebiliora tuba, | 140 |
| pertimui, nec adhuc tantum scelus esse putabam; | |
| sed tamen in toto pectore frigus erat. | |
| turba ruunt et 'Hymen,' clamant, 'Hymenaee!' frequenter— | |
| quo propior vox haec, hoc mihi peius erat. | |
| diversi flebant servi lacrimasque tegebant— | 145 |
| quis vellet tanti nuntius esse mali? | |
| me quoque, quidquid erat, potius nescire iuvabat; | |
| sed tamquam scirem, mens mea tristis erat, | |
| cum minor e pueris (casu studione videndi | |
| constitit ad geminae limina prima foris) | 150 |
| 'huc modo, mater, adi! pompam pater,' inquit, 'Iason | |
| ducit et adiunctos aureus urget equos!' | |
| protinus abscissa planxi mea pectora veste, | |
| tuta nec a digitis ora fuere meis. | |
| ire animus mediae suadebat in agmina turbae | 155 |
| sertaque conpositis demere rapta comis; | |
| vix me continui, quin dilaniata capillos | |
| clamarem 'meus est!' iniceremque manus. | |
| Laese pater, gaude! Colchi gaudete relicti! | |
| inferias umbrae fratris habete mei; | 160 |
| deseror amissis regno patriaque domoque | |
| coniuge, qui nobis omnia solus erat! | |
| serpentis igitur potui taurosque furentes; | |
| unum non potui perdomuisse virum, | |
| quaeque feros pepuli doctis medicatibus ignes, | 165 |
| non valeo flammas effugere ipsa meas. | |
| ipsi me cantus herbaeque artesque relinquunt; | |
| nil dea, nil Hecates sacra potentis agunt. | |
| non mihi grata dies; noctes vigilantur amarae, | |
| et tener a misero pectore somnus abest. | 170 |
| quae me non possum, potui sopire draconem; | |
| utilior cuivis quam mihi cura mea est. | |
| quos ego servavi, paelex amplectitur artus, | |
| et nostri fructus illa laboris habet. | |
| Forsitan et, stultae dum te iactare maritae | 175 |
| quaeris et iniustis auribus apta loqui, | |
| in faciem moresque meos nova crimina fingas. | |
| rideat et vitiis laeta sit illa meis! | |
| rideat et Tyrio iaceat sublimis in ostro— | |
| flebit et ardores vincet adusta meos! | 180 |
| dum ferrum flammaeque aderunt sucusque veneni, | |
| hostis Medeae nullus inultus erit! | |
| Quodsi forte preces praecordia ferrea tangunt, | |
| nunc animis audi verba minora meis! | |
| tam tibi sum supplex, quam tu mihi saepe fuisti, | 185 |
| nec moror ante tuos procubuisse pedes. | |
| si tibi sum vilis, communis respice natos; | |
| saeviet in partus dira noverca meos. | |
| et nimium similes tibi sunt, et imagine tangor, | |
| et quotiens video, lumina nostra madent. | 190 |
| per superos oro, per avitae lumina flammae, | |
| per meritum et natos, pignora nostra, duos— | |
| redde torum, pro quo tot res insana reliqui; | |
| adde fidem dictis auxiliumque refer! | |
| non ego te inploro contra taurosque virosque, | 195 |
| utque tua serpens victa quiescat ope; | |
| te peto, quem merui, quem nobis ipse dedisti, | |
| cum quo sum pariter facta parente parens. | |
| Dos ubi sit, quaeris? campo numeravimus illo, | |
| qui tibi laturo vellus arandus erat. | 200 |
| aureus ille aries villo spectabilis alto | |
| dos mea, quam, dicam si tibi 'redde!,' neges. | |
| dos mea tu sospes; dos est mea Graia iuventus! | |
| i nunc, Sisyphias, inprobe, confer opes! | |
| quod vivis, quod habes nuptam socerumque potentis, | 205 |
| hoc ipsum, ingratus quod potes esse, meum est. | |
| quos equidem actutum—sed quid praedicere poenam | |
| attinet? ingentis parturit ira minas. | |
| quo feret ira, sequar! facti fortasse pigebit— | |
| et piget infido consuluisse viro. | 210 |
| viderit ista deus, qui nunc mea pectora versat! | |
| nescio quid certe mens mea maius agit! |