SERMO
  Exulem illum qui occisus sit dicemus, antequam damnaretur, fuisse 351.1.1
civem seditiosum, omnibus sceleribus confossum; sed in illis quoque
diu non fiducia innocentiae verum audacia nescio qua omnia fingendi
atque dissimulandi latuisse, et, quemadmodum multos similes sui amicos
habuerit, sic non pauciores habuisse inimicos. Vix quidem illum, 2.1
quamvis in manifestis sceleribus, nescio qua audacia repugnantem
damnari potuisse. Expulsum autem (quod fere sceleratis pectoribus
veniat) graviter tulisse poenam ac praecipue auctoribus eius fuisse
infestum: quibus ut referre gratiam posset, quaesisse occasionem reditus. 5
Quod ut posset contingere, prius conterrere voluisse patriam, ut in 3.1
communi servitutis metu non tanti unius exulis reditum quanti securi-
tatem omnium iudicaret. Dictitare igitur coepisse apparari tyrannidem,
instare patriae gravem servitutem: quaedam se comperisse. Has eius 4.1
voces frequentes, cum forte eadem iter faceret, ad divitem perlatas; et
protinus motum tali rumore certius aliquid ex ipso voluisse scire,
quidnam exul loqueretur, an arma aliqua [apud eum], an vestigia saltem
tyrannidis reperiri possent. Sibi quoque exulem dixisse apparari tyran- 5
nidem, sed nihil praeterquam inania verba se apud eum comperisse. Illum 5.1
autem hoc ipso accensum, quod fabulis suis iudicaret etiam a divite
haberi fidem, non distulisse quod diu cogitasset: misisse ad senatum
indicii epistulam. Ad nuntium tam atrocis rei attonito universo senatu,
divitem indicasse quid ipse comperisset, quemadmodum sibi quoque 5
eadem denuntiasset. Intellexisse vanam illius, sine ullis argumentis, 6.1
vocem; itaque dixisse nihil scire exulem, supervacuo revocari. Ceteros
autem, qui attoniti erant, decrevisse tanti non esse unius exulis reditum
ut diutius tali metu sollicita teneretur civitas. Hoc decretum senatus 7.1
non omnibus fuisse notum (etenim festinatione quoque in eiusmodi
metu praecipitari solere omnia), legem illam quae exulem intra fines
iuberet occidi nemini fuisse ignotam. Eum igitur qui multos inimicos
haberet, non omnibus decreto senatus, omnibus iure exulis noto, intra 5
fines occisum non esse mirandum.
  Multum adiuvat in defensione personae divitem, quod est integer; 8.1
in qua parte etiam gloriari potest, ut dicat se odisse etiam aliena scelera.
DECLAMATIO
  Tyrannidem paro. Vides enim: cum sceleratis mihi convenit, revocari 9.1
exules volo, non etiam facta illorum, <non> consilia deprehendo. An
ego, si hoc cogitassem, tam aperte omnia egissem et ipse potissimum ad
exulem issem? Protinus me ac propositum meum innocenti aperuissem?
Non hoc ipsum timere debui? Adiecissem huic suspicioni sententiam 5
meam, ut viderer timere indicem? Nihil debui minus quam in metu
ipsum metum prodere.