SERMO
  Divitem hunc dicemus natum honesta domo, patre militari, forti viro; 352.1.1
a primis statim annis adsuevisse studio armorum, magnum per se militiae
usum collegisse. Cum autem subito bellum incidisset, factum alium
ducem non iudicio sed quodam casu et incerta populi aura (nec sane
vacasse tam subito dilectum ducum agere)—factum ducem qui nullum 5
militiae usum haberet; nec aliunde victam duobus proeliis urbem. Tum 2.1
demum intellexisse populum qualem haberet ducem; et ante omnes
amicos paternos frementes venisse ad divitem, palam questos de duce,
adiecisse: 'pater tuus, si viveret, pro patria arma cepisset: non esset
passus vexari rem publicam et hostium armis et imperiti ducis consiliis.' 5
Accensum his vocibus pro salute ac libertate omnium pia arma cepisse,
privatas quoque adiecisse vires. Urbe egressum solutos laetitia victoriae 3.1
hostes et nihil minus quam eruptionem timentes oppressisse. Hac
victoria accensum, quasi in aemulatione, gravi dolore exarsisse ducem.
Cum diceret malo exemplo militare privatos, et cum omnes amici divitis
cum divite essent, non difficile persuasisse ut portas cluderent. Milites 4.1
autem confecto proelio ad gratulationem redeuntes portas clusas
obstipuisse; posteaquam vero iussi sint arma ponere, aliquanto gravius
exarsisse: veluti parricidas se excludi et armatis hostibus inermes obici.
Hanc seditionem volentem sanare divitem tempus petisse, non magis 5
deliberandi quam rogandi; et triduo illo nihil aliud egisse quam modo
singulos, modo universos rogasse. Illos quoque securiores fuisse postea- 5.1
quam ex toto recessisse hostem crediderint. Redisse autem se a bello ad
iudicium, et in conscientia maximi meriti gravissimum sibi crimen
obici, ut qui solus rem publicam defenderit opprimere voluisse dicatur.