SERMO
  Fuisse quosdam utriusque inimicos hic tutor dicet, qui ab initio moleste 355.1.1
tulerint non ipsis potius relictam esse tutelam et, quoniam ab hac praeda
exclusi sint, distulerint spes suas in diem ultimum tutelae, ut rudem et
imperitam pupilli aetatem fraudibus suis circumscriberent. Se autem 2.1
tutelae rationes, ut debebat, reddidisse. Ceterum metuentem ne dimissus
a se pupillus fraudibus et insidiis inimicorum circumscriberetur, velut
alteram eius tutelam gesturum in domo retinuisse. Tunc vero consur-
rexisse illos qui tutelam ipsis non commissam moleste tulerant, et graviter 5
excanduisse: ne peracto quidem tutelae tempore a domo tutoris pupillum
dimitti, nullam occasionem ad despoliandum imperitum iuvenem dari.
Cogitasse igitur quemadmodum pupillum ac tutorem mutuo dolore 3.1
distraherent. Nam si rationes tantum infirmarent, videbant futurum ut
optima conscientia tutor non expectaret ultimam contentionem iudicii,
sed per communes amicos propinquosque pupilli satisfaceret. Invenisse 4.1
illos rationem qua mutuo dolore distraherent: summisisse qui dicerent
male tractatas a tutore rationes; non omnia nosse pupillum qui taceat: si
litigare velit, futurum ut sua recipiat. Per alios deinde internuntios
sollicitatum maritalem animum, qui pupillum falso crimine adulterii 5
inquinarent. Se utique maritum credulum nihil tanti putasse ut <non> 5.1
suspicioni suae satisfaceret. Diu hac fraude inimicorum pupillum
tutoremque deceptos. Sed posteaquam veriores amici intervenerint et se
interrogaverint quam actionis haberet fiduciam, pupillum item seduxe-
rint et querelae causas quaesierint, tum demum apparuisse mutuum er- 5
rorem, et se quaedam certius etiam ab uxore quaesisse. Detecta igitur 6.1
fraude inimicorum facile depositas, quae nullis fundamentis niterentur,
actiones et reditum in gratiam. Se tamen nondum inimicos effugisse, a
quibus reus factus sit.
  Accusator autem non committet si in pupillum dixerit: id enim crimen 7.1
illi obiciet quod ille noluerit diluere. Dicet ergo propter amorem
adulterae illum in domo tutoris remansisse (nam ante quattuordecim
annos incredibile est crimen), remansisse ergo <propter> amorem, nec
illam indulgentiam in retinendo pupillo fuisse tutoris sed conscientiam, 5
cum sciret male redditis rationibus non esse offendendum pupillum.
Mulieri autem multa donata, quaecumque desideraverit concessa. His 8.1
sceleribus invicem cognitis, primo utrumque excanduisse, deinde tutorem
ex conscientia rationum omisisse potius matrimonii vindictam quam
mutuis caderet actionibus. Sic pares acceptasque factas rationes.