Sed quid ruinas urbis euersae gemis,
|
41
|
uiuax senectus? respice infelix ad hos
|
|
luctus recentes: Troia iam uetus est malum.
|
|
uidi execrandum regiae caedis nefas
|
|
ipsasque ad aras maius admissum scelus,
|
45
|
Aeacius armis cum ferox, saeua manu
|
|
coma reflectens regium torta caput,
|
|
alto nefandum uulneri ferrum abdidit;
|
|
quod penitus actum cum recepisset libens,
|
|
ensis senili siccus e iugulo redit.
|
50
|
placare quem non potuit a caede effera
|
|
mortalis aeui cardinem extremum premens
|
|
superique testes sceleris et quoddam sacrum
|
|
regni iacentis? ille tot regum parens
|
|
caret sepulcro Priamus et flamma indiget
|
55
|
ardente Troia. Non tamen superis sat est:
|
|
dominum ecce Priami nuribus et natis legens
|
|
sortitur urna, praedaque en uilis sequar.
|
|
hic Hectoris coniugia despondet sibi,
|
|
hic optat Heleni coniugem, hic Antenoris;
|
60
|
nec dest tuos, Cassandra, qui thalamos petat.
|
|
mea sors timetur, sola sum Danais metus.
|
|
Lamenta cessant? turba captiuae mea,
|
|
ferite palmis pectora et planctus date
|
|
et iusta Troiae facite. iamdudum sonet
|
65
|
fatalis Ide, iudicis diri domus.
|
|
Chorvs Non rude uulgus lacrimisque nouum
|
|
lugere iubes:
|
|
hoc continuis egimus annis,
|
|
ex quo tetigit Phrygius Graiias
|
70
|
hospes Amyclas secuitque fretum
|
|
pinus matri sacra Cybebae.
|
|
decies niuibus canuit Ide,
|
|
Ide nostris nudata rogis,
|
|
et Sigeis trepidus campis
|
75
|
decumas secuit messor aristas,
|
|
ut nulla dies maerore caret,
|
|
sed noua fletus causa ministrat.
|
|
Ite ad planctus,
|
|
miseramque leua, regina, manum;
|
80
|
uulgus dominam uile sequemur:
|
|
non indociles lugere sumus.
|
|
Hec. Fidae casus nostri comites,
|
|
soluite crinem;
|
|
per colla fluant maesta capilli
|
85
|
tepido Troiae puluere turpes:
|
|
complete manus,
|
102
|
hoc ex Troia sumpsisse licet.
|
|
paret exertos turba lacertos;
|
87
|
ueste remissa substringe sinus
|
|
uteroque tenus pateant artus.
|
|
cui coniugio pectora uelas,
|
90
|
captiue pudor?
|
|
cingat tunicas palla solutas,
|
|
uacet ad crebri uerbera planctus
|
|
furibunda manus—
|
|
placet hic habitus, placet: agnosco
|
95
|
Troada turbam.
|
|
Iterum luctus redeant ueteres,
|
|
solitum flendi uincite morem:
|
|
Hectora flemus.
|
|
Cho. Soluimus omnes lacerum multo
|
|
funere crinem;
|
|
coma demissa est libera nodo
|
100
|
sparsitque cinis feruidus ora.
|
|
cadit ex umeris uestis apertis
|
104
|
imumque tegit suffulta latus;
|
105
|
iam nuda uocant pectora dextras.
|
|
Nunc, nunc uires exprome, dolor:
|
|
Rhoetea sonent litora planctu,
|
|
habitansque cauis montibus Echo
|
|
non, ut solita est, extrema breuis
|
110
|
uerba remittat:
|
|
totos reddat Troiae gemitus;
|
|
audiat omnis pontus et aether.
|
|
Saeuite manus:
|
|
pulsu pectus tundite uasto,
|
|
non sum solito contenta sono:
|
115
|
Hectora flemus.
|
|
Hec. Tibi nostra ferit dextra lacertos
|
|
umerosque ferit tibi sanguineos,
|
|
tibi nostra caput dextera pulsat,
|
|
tibi maternis ubera palmis
|
120
|
laniata patent:
|
|
fluat et multo sanguine manet
|
|
quamcumque tuo funere feci
|
|
rupta cicatrix.
|
|
Columen patriae, mora fatorum,
|
|
tu praesidium Phrygibus fessis,
|
125
|
tu murus eras umerisque tuis
|
|
stetit illa decem fulta per annos:
|
|
tecum cecidit summusque dies
|
|
Hectoris idem patriaeque fuit.
|
|
Vertite planctus:
|
130
|
Priamo uestros fundite fletus,
|
|
satis Hector habet.
|
|
Cho. Accipe, rector Phrygiae, planctus,
|
|
accipe fletus, bis capte senex.
|
|
nil Troia semel te rege tulit,
|
|
bis pulsari Dardana Graio
|
135
|
moenia ferro
|
|
bisque pharetras passa Herculeas.
|
|
post elatos Hecubae partus
|
|
regumque gregem
|
|
postrema pater funera cludis
|
|
magnoque Ioui uictima caesus
|
140
|
Sigea premis litora truncus.
|
|
Hec. Alio lacrimas flectite uestras:
|
|
non est Priami miseranda mei
|
|
mors, Iliades.
|
|
'Felix Priamus' dicite cunctae:
|
145
|
liber manes uadit ad imos,
|
|
nec feret umquam uicta Graiium
|
|
ceruice iugum;
|
|
non ille duos uidet Atridas
|
|
nec fallacem cernit Vlixem;
|
|
non Argolici praeda triumphi
|
150
|
subiecta feret colla tropaeis;
|
|
non adsuetas ad sceptra manus
|
|
post terga dabit
|
|
currusque sequens Agamemnonios
|
|
aurea dextra uincula gestans
|
|
latis fiet pompa Mycenis.
|
155
|
Cho. 'Felix Priamus' dicimus omnes:
|
|
secum excedens sua regna tulit.
|
|
nunc Elysii nemoris tutis
|
|
errat in umbris interque pias
|
|
felix animas Hectora quaerit.
|
160
|
Felix Priamus:
|
|
felix quisquis bello moriens
|
|
omnia secum consumpta tulit.
|
|