Psittacus auis Indiae auis est; instar illi minimo minus 12.1
quam columbarum, sed color non columbarum; non enim
lacteus ille uel liuidus uel utrumque, subluteus aut sparsus,
est, sed color psittaco uiridis et intimis plumulis et extimis
palmulis. nisi quod sola ceruice distinguitur. enimuero cer- 5
uicula eius circulo mineo uelut aurea torqui pari fulgoris
circumactu cingitur et coronatur. rostri prima duritia: cum
in petra<m> quampiam concitus altissimo uolatu praecipitat,
rostro se uelut anc[h]ora excipit. sed et capitis eadem
duritia quae rostri. cum sermonem nostrum cogitur aemu- 10
lari, ferrea clauicula caput tunditur, imperium magistri ut
persentiscat; haec discenti ferula est. discit autem statim
pullus usque ad duos aetatis suae annos, dum facile os, uti
conformetur, dum tenera lingua, uti conuibretur: senex
autem captus et indocilis est et obliuiosus. uerum ad dis- 15
ciplinam humani sermonis facilior est psittacus, glande qui
uescitur et cuius in pedibus ut hominis quini digituli
numerantur. non enim omnibus psittacis id insigne, sed
illud omnibus proprium, quod eis lingua latior quam ceteris
auibus; eo facilius uerba hominis articulant patentiore 20
plectro et palato. id uero, quod <di>dicit, ita similiter nobis
canit uel potius eloquitur, ut, uocem si audias, hominem
putes: nam <coruum> quidem si audias, id est crocitare,
non loqui. uerum enimuero et coruus et psittacus nihil
aliud quam quod didicerunt pronuntiant. si conuicia docue- 25
ris, conuiciabitur diebus ac noctibus perstrepens maledictis:
hoc illi carmen est, hanc putat cantionem. ubi omnia quae
didicit maledicta percensuit, denuo repetit eandem cantile-
nam. si carere conuicio uelis, lingua excidenda est aut
quam primum in siluas suas remittendus est. 30