INDEX RERUM GESTARUM
  Rērum gestārum dīvī Augusti, quibus orbem terra[rum] īmperio populi Rom(ani) pr
subiēcit, %¹⁵⁷ et inpensarum, quas in rem publicam populumque Romanum fecit, incīsarum %¹⁵⁷
in duabus aheneīs pīlīs, quae su[n]t Romae positae exemplar sub[i]ectum.
  Annōs undēviginti natus exercitum privāto consilio et privatā impensā 1.1
comparāvi, [%¹⁵⁷] per quem rem publicam [ā do]minatione factionis oppressam
in libertātem vindicā[vi. Eo nomine sen]atus decretīs honorificīs in
ordinem suum m[e adlegit C. Pansa et A. Hirti]o consulibu[s c]onsul[a]-
rem locum s[ententiae dicendae tribuens et i]mperium mihi dedit. [%¹⁵⁷] 5
Rēs publica ne [quid detrimenti caperet, me] pro praetore simul cum
consulibus pro[videre iussit. %¹⁵⁷ Populus] autem eōdem anno mē
consulem, cum [consul uterque in bello ceci]disset, et triumvirum reī publi-
cae constituend[ae creavit].
  Quī parentem meum [necaver]un[t, eō]s in exilium expulī iudiciīs legi- 10
timīs ultus eōrum [fa]cin[us %¹⁵⁷ e]t posteā bellum inferentīs reī publicae
vīci b[is a]cie.
  [B]ella terra et mari c[ivilia exter]naque tōto in orbe terrarum s[aepe gessi]
victorque omnibus [veniam petentib]us cīvibus pepercī. %¹⁵⁷ Exter[nas]
gentēs, quibus tūto [ignosci p]otuit, conservāre quam excīdere ma[lui. %¹⁵⁷] 15
Mīllia civium Rōma[norum sub] sacrāmento meo fuerunt circiter [quingen]-
ta. %¹⁵⁷ Ex quibus dedū[xi in coloni]ās aut remīsi in municipia sua stipen[dis emeri]-
tis millia aliquant[o plura qu]am trecenta et iīs omnibus agrōs a[dsignavi]
aut pecuniam pro p[raemis mil]itiae dedī. %¹⁵⁷ Naves cēpi sescenta[s pr]a[ete]r
eās, si quae minōre[s quam] triremes fuerunt. %¹⁵⁷ 20
  [Bis] ovāns triumphā[vi et tris egi c]urulīs triumphōs et appellā[tus sum viciens et
se]mel imperātor, [decernente plu]ris triumphos mihi se[nātū, quibus
omnibus su]persedi. [%¹⁵⁷] L[aurum de fascib]us deposuī %¹⁵⁷ in Capi[tolio votis, quae]
quōque bello nūncu[paveram, solu]tīs. %¹⁵⁷ Ob rēs ā m[e aut per legatos]
meōs auspicīs meis terrā ma[ri]que prospere gestās qu[inquagiens et quin]- 25
quiens decrevit senātus supp[lica]ndum esse dīs immo[rtālibus. Diēs autem,
pe]r quōs ex senātūs cōnsulto [s]upplicātum est, fuere dc[cclxxxx. In triumphis
meis] ducti sunt ante currum m[e]um regēs aut r[eg]um lib[eri novem. Consul
fuer]am terdeciens c[u]m [scribeb]a[m] haec [et eram se]p[timum et tricensimum
tribū]niciae potestatis. 30
  [Dictatura]m et apsent[i et praesenti mihi delatam et a populo et ā senātu
M. Marce]llo e[t] L. Ar[runtio cos. non recepi. Non sum deprecātus in summa
frūmenti p]enuri[ā c]ūrātio[n]em an[nōnae qu]am ita ad[ministravi, ut intra
diēs paucō]s metu et periclo p[raesen]ti civitātem univ[ersam liberarim
impensa et] cura meā. %¹⁵⁷ Consul[atum] quoqu[e] tum annuum e[t perpetuum 35
mihi] de[latum non recepi].
  [Consulibus M. Vinicio et Q. Lucretio] et postea P. Lentulo et Cn. L[entulo et tertium
Paullo Fabio Maximo et Q. Tuberone senatu populoq]u[e Romano consen-
tientibus ut curator legum et morum summa potestate solus crearer, %¹⁵⁷
nullum magistratum contra morem maiorum delatum recepi. %¹⁵⁷ Quae tum per me 40
geri senatus voluit, per tribuniciam potestatem perfeci, cuius potestatis
conlegam et ipse ultro quinquiens a senatū depoposci et accepi].
  [Triumvirum rei publicae constituendae fui per continuos annōs decem.
Princeps senatus fui usque ad eum diem, quo scrip]seram [haec,
per annos quadraginta. Pontifex maximus, augur, quindecimviru]m sacrīs [faciundis, 45
septemvirum epulonum, frater arvalis, sodalis Titius, fetiali]s fuī.
  Patriciōrum numerum auxī consul quintum iussu populi et senātūs. %¹⁵⁷ Sena- 2.1
tum ter lēgi. Et in consulātū sexto cēnsum populi conlegā M. Agrippā ēgī. %¹⁵⁷
Lūstrum post annum alterum et quadragensimum fēc[i]. %¹⁵⁷ Quō lūstro cīvi-
um Romānōrum censa sunt capita quadragiens centum millia et sexa-
ginta tria millia. [%¹⁵⁷] Tum i[teru]m consulāri cum imperio lūstrum 5
[s]ōlus fēcī C. Censorin[o et C.] Asinio cos., %¹⁵⁷ quō lūstro censa sunt
cīvium Romanōru[m capita] quadragiens centum millia et ducen-
ta triginta tria m[illia. Et] t[er]t[i]um consulāri cum imperio lūstrum
conlegā Tib. Cae[sare filio meo feci] %¹⁵⁷ Sex. Pompeio et Sex. Appuleio cos.;
quō lūstro ce[nsa sunt civium Ro]mānōrum capitum quadragiens 10
centum mill[ia et nongenta tr]iginta et septem millia. %¹⁵⁷
Legibus novis m[e auctore l]atis [multa] exempla maiorum exolescentia
iam ex nostro [saecul]o red[uxi et ip]se multārum rērum exempla imi-
tanda post[eris tradidi]. %¹⁵⁷
[Vōta pro valetudine mea suscipi per cons]ulēs et sacerdotes qu[into] 15
qu[oque anno decrevit senatus. Ex iis] votīs s[ae]pe fecerunt vīvo
[me ludos aliquotiens] sacerdotum quattuor amplissima conlē-
gia, [aliquotiens consules. Privati]m etiam et mūnicipatim ūniver[si
cives unanimiter continente]r āpud omnia pulvīnāria prō vale-
tudin[e mea supplicaverunt]. 20
  [Nōmen meum senatus consulto inc]lusum est īn saliāre carmen, et sacrosan-
[ctus in perpetum ut essem et, q]uoa[d] vīverem, tribūnicia potestās mihī
[esset, per legem sanctum est. Pontif]ex maximus ne fierem in vīvī [c]onle-
[gae mei locum, populo id sace]rdotium deferente mihi, quod pater meu[s
habuerat, recusavi. Quod] sacerdotium aliquod post annōs, eō mor- 25
[tuo qui civilis tu]m[ult]u[s] occasione occupaverat, [%¹⁵⁷] cuncta ex Italia
[ad comitia mea confluente mu]ltitudine, quanta Romae nun[q]uam
[narratur ad id tempus fuisse, recepi] P. Sulpicio C. Valgio consulibu[s]. %¹⁵⁷
  [Aram Fortunae Reducis ante ae]dēs Honoris et Virtutis ad portam
[Capenam pro reditu meō se]nātus consacravit, in qua ponti- 30
[fices et virgines Vestales anni]versārium sacrificium facere
[iussit eo die, quo consulibus Q. Luc]retio et [M. Vinici]o in urbem ex
[Syria redieram, et diem Augustali]a ex [c]o[gnomine nost]ro appellavit.
  [Ex senatus auctori]tate pars praeto[rum e]t tribunorum
[plebi cum consule Q.] Lu[c]retio et principibus virīs [o]bviam mihi 35
missa e[st in Campa]niam, qui honos ad hoc tempus nemini prae-
ter me es[t] dec[retus. Cu]m ex H[ispā]niā Gal[liaque, rebus in iīs p]rovincīs prosp[e]-
re [gest]is, R[omam redi] Ti. Ne[r]one [et] P. Qui[ntilio consulibu]s, [%¹⁵⁷] āram
[Pacis A]u[g]ust[ae senatus pro] redi[t]ū meō co[nsacrandam censuit] ad cam-
[pum Martium, in qua ma]gistratūs et sac[erdotēs virginesque] V[est]ā[les 40
anniversarium sacrific]ium facer[e iussit]. [%¹⁵⁷]
  [Ianum] Quirin[um, quem cl]aussum ess[e maiores nostri voluer]unt,
[cum p]er totum i[mperium po]puli Roma[ni terra marique es]set parta vic-
[toriī]s pax, cum priu[s qua]m nāscerer a condita urbe bis omnino clausum
[f]uisse prodātur m[emori]ae, ter me princi[pe senat]us claudendum esse censui[t]. 45
  [Fi]lios meos, quōs iuve[nes m]ihi eripuit Fortuna, Gaium et Lucium Caesares
honoris mei caussā senatus populusque Romanus annum quīntum et deci- 3.1
mum agentīs consulēs designavit, ut [e]um magistrātum inīrent post quin-
quennium. Et ex eō die, quō deducti [s]unt in forum, ut interessent consiliīs
publicīs decrevit sena[t]us. %¹⁵⁷ Equites [a]utem Romāni universi principem
iuventūtis utrumque eōrum parm[is] et hastīs argenteīs donātum ap- 5
pellāverunt. %¹⁵⁷
  Plebei Romānae viritim HS trecenos numeravi ex testāmento patris
meī, %¹⁵⁷ et nomine meo HS quadringenos ex bellōrum manibiīs consul
quintum dedī, iterum autem in consulātū decimo ex [p]atrimonio
meo HS quadringenos congiāri viritim pernumer[a]vī, %¹⁵⁷ et consul 10
undecimum duodecim frūmentātiōnes frūmento pr[i]vatim coēmpto
emensus sum, [%¹⁵⁷] et tribuniciā potestāte duodecimum quadringenōs
nummōs tertium viritim dedī. Quae mea congiaria p[e]rvenerunt
ad [homi]num mīllia nunquam minus quinquāginta et ducenta. %¹⁵⁷
[T]ribu[nic]iae potestātis duodevicensimum, consul xii, trecentīs et 15
vigint[i] millibus plebīs urbānae sexagenōs denariōs viritim dedī. %¹⁵⁷
Et colon[i]s militum meōrum consul quintum ex manibiīs viritim
mīllia nummum singula dedi; %¹⁵⁷ acceperunt id triumphale congiārium
in colo[n]īs hominum circiter centum et viginti mīllia. %¹⁵⁷ Consul ter-
tium dec[i]mum sexagenōs denāriōs plebeī, quae tum frūmentum publicum 20
accipieba[t], dedi; ea mīllia hominum paullo plūra quam ducenta fuerunt. [%¹⁵⁷]
  Pecuniam [pro] agrīs, quōs in consulātū meō quārto et posteā consulibus
M. Cr[asso e]t Cn. Lentulo augure adsignāvi militibus, solvī mūnicipīs. Ea
[s]u[mma sest]ertium circiter sexsiens milliens fuit, quam [p]ro Italicīs
praed[īs] numeravi, %¹⁵⁷ et ci[r]citer bis mill[ie]ns et sescentiens, quod pro agrīs 25
prōvin[c]iālibus solvī. %¹⁵⁷ Id primus et [s]olus omnium, qui [d]edūxerunt
coloniās militum in Italiā aut in provincīs, ad memor[i]am aetātis
meae feci. Et postea Ti. Nerone et Cn. Pisone consulibus, [%¹⁵⁷] item[q]ue C. Antistio
et D. Laelio co(n)s(ulibus) et C. Calvisio et L. Pasieno consulibus et L. Le[ntulo et] M. Messalla
consulibus, %¹⁵⁷ et L. Cānīnio [%¹⁵⁷] et Q. Fabricio co[s.] milit[ibus, qu]ōs eme- 30
riteis stipendīs in sua municipi[a dedux]i, praem[ia n]umerāto
persolvī, [%¹⁵⁷] quam in rem seste[rtium] q[uater m]illien[s ci]r[cite]r
impendī.
  Quater [pe]cuniā meā iuvī aerārium, ita ut sestertium millien[s] et
quing[en]t[ien]s ad eōs quī praerant aerārio detulerim. Et M. Lep[i]do 35
et L. Ar[r]unt[i]o co(n)s(ulibus) i[n] aerarium militare, quod ex consilio m[eo]
co[nstitut]um est, ex [q]uo praemia darentur militibus, qui vicena
[aut plu]ra sti[pendi]a emeruissent, [%¹⁵⁷] HS milliens et septing[e]nti-
[ens ex pa]t[rim]onio [m]eo detuli. %¹⁵⁷
  Ab [ill]o anno, [q]uo Cn. et P. Lentuli c[ons]ules fuerunt, cum d[e]ficerent 40
[pu]blicae o[pes tum] centum millibus h[omi]num tu[m pl]uribus [mul]to fru-
[m]en[t]ari[o]s et [n]ummariōs tr[ibutu]s [ex horr]eo et patr[i]monio meo
[edidī].
  Cūriam et continens eī Chalcidicum templumque Apollinis in 4.1
Palatio cum porticibus, aedem dīvī Iulī, Lupercal, porticum ad cir-
cum Flāminium, quam sum appellāri passus ex nōmine eius quī pri-
ōrem eōdem in solo fecerat Octaviam, pulvinar ad circum Maximum,
aedēs in Capitolio Iovis Feretrī et Iovis Tonantis, [%¹⁵⁷] aedem Quirinī, %¹⁵⁷ 5
aedēs Minervae %¹⁵⁷ et Iūnōnis Reginae %¹⁵⁷ et Iovis Libertatis in Aventīno, %¹⁵⁷
aedem Larum in summā sacrā viā, %¹⁵⁷ aedem deum Penātium in Velia, %¹⁵⁷
aedem Iuventātis, %¹⁵⁷ aedem Mātris Magnae in Palātio fēcī. %¹⁵⁷
  Capitolium et Pompeium theatrum utrumque opus impensā grandī refēci
sine ullā inscriptione nominis mei. %¹⁵⁷ Rīvos aquārum complūribus locīs 10
vetustāte labentēs refēcī [%¹⁵⁷] et aquam quae Mārcia appellātur duplicavi
fonte novo in rivum eius inmisso. %¹⁵⁷ Forum Iūlium et basilicam,
quae fuit inter aedem Castoris et aedem Saturni, [%¹⁵⁷] coepta profligata-
que opera ā patre meō, perfēcī %¹⁵⁷ et eandem basilicam consumptam in-
cendio, ampliāto eius solo, sub titulo nominis filiōrum m[eorum i]n- 15
cohavi [%¹⁵⁷] et, si vivus nōn perfecissem, perfici ab heredib[us meis iussi]. [%¹⁵⁷]
Duo et octoginta templa deum in urbe consul sex[tum ex auctoritāte]
senātus refēci, nullo praetermisso quod e[o] temp[ore refici debebat].
Con[s]ul septimum viam Flaminiam ab urbe Arimin[um refeci pontes]que
omnes praeter Mulvium et Minucium. 20
  In privato solo Mārtis Ultoris templum [f]orumque Augustum [ex mani]-
biīs fecī. %¹⁵⁷ Theatrum ad aede[m] Apollinis in solo magnā ex parte ā privatis
empto fēci, quod sub nōmine M. Marcell[i] generi mei esset. %¹⁵⁷ Don[a e]x manibiīs
in Capitolio et in aede dīvī Iū[l]ī et in aede Apollinis et in ae-
de Vestae et in templo Martis Ultoris consacrāvī, %¹⁵⁷ quae mihi consti- 25
terunt HS circiter milliens. %¹⁵⁷ Aurī coronārī pondo triginta et quin-
que mīllia mūnicipiīs et colonīs Italiae conferentibus ad triumphō[s]
meōs quintum consul remisi, et postea, quotienscumque imperātor a[ppe]l-
lātus sum, aurum coronārium nōn accepi, decernentibus municipii[s]
et coloni[s] aequ[e] beni[g]ne adque antea decreverant. [%¹⁵⁷] 30
  T[e]r munus gladiātorium dedī meo nomine et quinqu[i]ens filiōrum me[o]-
rum aut n[e]pōtum nomine; quibus muneribus depugnaverunt homi-
nu[m] ci[rc]iter decem millia. [%¹⁵⁷] Bis [at]hletarum undique accitōrum
spec[ta]c[ulum po]pulo pra[ebui meo] nōmine et tertium nepo[tis] meī no-
mine. %¹⁵⁷ L[u]dos fecī m[eo no]m[ine] quater, [%¹⁵⁷] aliorum autem m[agist]rā- 35
tu[um] vicem ter et vīcie[ns. %¹⁵⁷ Pr]o contegio xvvirōrum magister con-
legiī collega M. Agrippa [%¹⁵⁷] lud[os s]aecl[are]s C. Furnio C. [S]ilano cos. [feci.
C]on[sul xiii] ludos Mart[ia]les pr[imus] fecī, qu[os] p[ost i]d tempus deincep[s]
ins[equen]ti[bus ann]is [s. c. et lege] fecerunt [co]n[s]ules. [%¹⁵⁷] Venationes best[ia]-
rum Africanarum meo nōmine aut filio[ru]m meōrum et nepotum in ci[r]- 40
co aut [i]n foro aut in amphitheatris popul[o d]edi sexiens et viciens, quibus
confecta sunt bestiarum circiter tria m[ill]ia et quingentae.
  Navalis proelī spectaclum populo de[di tr]ans Tiberim, in quo loco
nunc nemus est Caesarum, cavato [solo] in longitudinem mille
et octingentōs pedēs, [%¹⁵⁷] in lātitudine[m mille] e[t] ducentī. In quo tri- 45
ginta rostrātae nāves trirēmes a[ut birem]ēs, [%¹⁵⁷] plures autem
minōres inter se conflixērunt. Q[uibus in] classibus pugnave-
runt praeter rēmigēs millia ho[minum tr]ia circiter. %¹⁵⁷
  In templīs omnium civitātium pr[ovinci]ae Asiae victor orna-
menta reposui, quae spoliātis tem[plis is], cum quō bellum gesseram, 50
privātim possederat. %¹⁵⁷ Statuae [mea]e pedestrēs et equestres et in
quadrigeis argenteae steterunt in urbe xxc circiter, quas ipse
sustuli [%¹⁵⁷] exque eā pecuniā dona aurea in āede Apol[li]nis meō nomi-
ne et illōrum, qui mihi statuārum honorem habuerunt, posui. %¹⁵⁷
  Mare pacāvi ā praedonibus. Eō bello servōrum, qui fugerant ā dominis 5.1
suis et arma contrā rem publicam cēperant, triginta fere millia capta %¹⁵⁷
dominis ad supplicium sumendum tradidi. %¹⁵⁷ Iuravit in mea ver[ba] tōta
Italia sponte suā et me be[lli], quō vīci ad Actium, ducem depoposcit. %¹⁵⁷ Iura-
verunt in eadem ver[ba provi]nciae Galliae Hispaniae Āfrica Sicilia Sar- 5
dinia. %¹⁵⁷ Qui sub [signis meis tum] militaverint, fuerunt senātōres plūres
quam dcc, in iī[s qui vel antea vel pos]teā consules factī sunt ad eum diem
quō scripta su[nt haec, lxxxiii, sacerdo]tēs ci[rc]iter clxx. %¹⁵⁷
  Omnium prōvinc[iarum populi Romani], quibus finitimae fuerunt
gentēs quae n[ōn parerent imperio nos]tro, fines auxi. Gallias et Hispa- 10
niās prōvi[n]ciās, [item Germaniam qua clau]dit Ōceanus a Gādibus ad osti-
um Albis flūmin[is pacavi. %¹⁵⁷ Alpes a r]egiōne eā, quae proxima est Ha-
driānō marī, [ad Tuscum pacari fec]i nullī gentī bello per iniūriam
inlāto. %¹⁵⁷ Classis mea p[er] O[ce]a[n]um ab ōstio Rhēni ad sōlis orientis re-
gionem usque ad fin[es Cimb]rorum navigavit, [%¹⁵⁷] quō neque terra neque 15
mari quisquam Romanus ante id tempus adīt, %¹⁵⁷ Cimbrique et Charydes
et Semnones et eiusdem tractūs aliī Germānōrum popu[l]i per legātōs amici-
tiam meam et populi Romāni petierunt. %¹⁵⁷ Meo iussū et auspicio ducti sunt
[duo] exercitūs eōdem fere tempore in Aethiopiam et in Ar[a]biam, quae appel-
[latur] Eudaemōn, m[axim]aeque hostium gentīs utr[i]usque copi[ae] 20
caesae sunt in acie et [c]om[plur]a oppida capta. In Aethiopiam usque ad oppi-
dum Nabata pervent[um] est, cuī proxima est Meroē: in Arabiam usque
īn fīnēs Sabaeorum pro[cess]it exerc[it]us ad oppidum Mariba. %¹⁵⁷
  Aegyptum imperio populi [Ro]mani adieci. %¹⁵⁷ Armeniam maiōrem inter-
fecto rēge eius Artaxe %¹⁵⁷ c[u]m possem facere provinciam, māluī maiōrum 25
nostrōrum exemplo regn[u]m id Tigrani regis Artavasdis filio, nepoti au-
tem Tigrānis regis, [%¹⁵⁷] per T[i. Ne]ronem trad[er]e, qui tum mihi privignus erat.
Et eandem gentem posteā d[esc]iscentem et rebellantem domit[a]m per Gāium
filium meum regi Ario[barz]ani regis Medorum Artaba[zi] filio regen-
dam tradidi [%¹⁵⁷] et post e[ius] mortem filio eius Artavasdi. [%¹⁵⁷] Quo [inte]rfecto [Tigra]- 30
ne[m], qui erat ex rēgiō genere Armeniorum oriundus, in id re[gnum] mīsī. %¹⁵⁷ Pro-
vincias omnīs, quae trans Hadrianum mare vergun[t a]d Orien[te]m, Cyre-
nāsque, iam ex parte magnā rēgibus ea possidentibus, e[t] antea Siciliam et
Sardiniam occupātās bello servili reciperāvī. %¹⁵⁷
  Colonias in Āfrica Sicilia [M]acedoniā utrāque Hispāniā Achaia Asia Syria 35
Gallia Narbonensi Pi[si]dia militum dedūxī. %¹⁵⁷ Italia autem xxviii coloni-
ās, quae vīvo me celeberrimae et frequentissimae fuerunt, mea au[c]t[o]r[i]t[at]e
deductas habet.
  Signa mīlitaria complur[a per] aliōs d[u]cēs ām[issa] devictī[s ho]stibus re[cepi]
ex Hispania et [Gallia et a Dalm]ateis. %¹⁵⁷ Parthos trium exercitum Roman[o]- 40
rum spolia et signa re[ddere] mihi supplicesque amicitiam populī Romanī
petere coegi. %¹⁵⁷ Ea autem si[gn]a in penetrālī, quod e[s]t in templo Martis Ultoris,
reposui.
  Pannoniorum gentes, quas ante me principem populi Romanī exercitus nun-
quam adīt, devictas per Ti. [Ne]ronem, qui tum erat privignus et legātus meus, 45
īmperio populi Romani s[ubie]ci protulique finēs Illyrici ad ripam fluminis
Danuui. Citr[a] quod [D]a[cor]u[m tr]an[s]gressus exercitus meis a[u]sp[icis vict]us profliga-
tusque e[st, et] pos[tea tran]s Danuvium ductus exerc[i]t[us] meus Da[co]rum
gentes im[peria populi Romani perferre coegi]t.
  Ad me ex In[dia regum legationes saepe missae sunt non visae ante id tempus] 50
apud qu[em]q[uam] R[omanorum du]cem. %¹⁵⁷ Nostram am[icitiam appetiverunt]
per legato[s] B[a]starn[ae Scythae]que et Sarmatarum, q[ui sunt citra flū]men
Tanaim [et] ultrā, reg[es, Alba]norumque rēx et Hibēr[orum et Medorum].
  Ad mē supplices confugerunt regēs Parthorum Tīrida[tes et postea] Phrāt[es]
regis Phrati[s filius]; [%¹⁵⁷] Medorum [Artavasdes, Adiabenorum A]rtaxa- 6.1
res, %¹⁵⁷ Britann[o]rum Dumnobellau[nus] et Tin[commius, Sugambr]orum
Maelo, %¹⁵⁷ Mar[c]omanōrum Sueborum [ . . . rus]. Ad [me] rex Parthorum
Phrates Orod[i]s filius filiōs suōs nepot[esque omnes misit] in Italiam, non
bello superātu[s], sed amicitiam nostram per [liberōrum] suōrum pignora 5
petens. %¹⁵⁷ Plūrimaeque aliae gentēs exper[tae sunt p. R.] fidem me prin-
cipe, quibus anteā cum populo Roman[o nullum extitera]t legationum
et amicitiae [c]ommercium. %¹⁵⁷
  Ā me gentēs Parthōrum et Mēdōru[m per legātos] principes eārum gen-
tium rēgēs pet[i]tōs accēperunt: Par[thi Vononem, regis Phr]ātis fīlium, 10
rēgis Orōdis nepōtem, %¹⁵⁷ Mēdī Ar[iobarzanem], rēgis Artavazdis fi-
lium, regis Ariobarzanis nep[otem].
  In consulātū sexto et septimo, postquam bella [civ]ilia exstinxeram,
per consēnsum ūniversōrum po[titus rerum omn]ium, rem publicam
ex meā potestāte [%¹⁵⁷] in senātus populique Romani arbitrium transtulī. 15
Quō pro merito meō senatu[s consulto Augustus appe]llatus sum et laureīs
postēs aedium meārum v[estiti] publ[ice coro]naque civīca super
iānuam meam fīxa est [%¹⁵⁷] [et clupeus aureu]s in [c]ūria Iūliā posi-
tus, quem mihi senatum [populumque Romanu]m dare virtutis cle-
m[entiaequ]e iustitia[e et pietatis caussā testatum] est pe[r e]ius clūpei 20
[inscription]em. %¹⁵⁷ Post id tem[pus] auctōritāte [omnibus praestiti, potes]-
tatis au[tem] nihilo amplius [habu]i quam cēt[eri qui] mihi quo-
que in ma[gis]tra[t]u conlegae [fuerunt]. %¹⁵⁷
  Tertium dec[i]mum consulātu[m cum gerebam senatus et equ]ēster ordo
populusq[ue] Romānus ūniversus [appellavit me patrem p]atriae idque 25
in vestibulo [a]edium meārum inscriben[dum et in curiā Iulia e]t in forō Aug.
sub quadrig[ei]s, quae mihi [ex] s. c. pos[itae sunt, censuit. Cum scri]psi haec,
annum agebam septuagensu[mum sextum].
  Summā pecūn[i]ae, quam ded[it vel in aerarium vel plebei Romanae vel di]mis-
sis militibus: denarium se[xi]e[ns milliens]. 30
  Opera fecit nova %¹⁵⁷ aedem Martis, [Iovis Tonantis et Feretri, Apollinis,]
dīvī Iūli, %¹⁵⁷ Quirini, %¹⁵⁷ Minervae, [Iunonis Reginae, Iovis Libertatis,]
Larum, deum Penātium, [%¹⁵⁷] Iuv[entatis, Matris Magnae, Lupercal, pulvina]r
ad circum, [%¹⁵⁷] cūriam cum Ch[alcidico, forum Augustum, basilica]m
Iuliam, theatrum Marcelli, [%¹⁵⁷] [p]or[ticum Octaviam, nemus trans T]iberim 35
Caesarum. %¹⁵⁷
  Refēcit Capito[lium sacra]sque aedes [nu]m[ero octoginta] duas, thea[t]rum Pom-
peī, aqu[arum rivos, vi]am Flamin[iam].
  Īmpensa p[raestita in spe]ctacul[a] scaenica et munera gladiatorum at-
[que athletas et venationes et naum]ach[iam] et donata pe[c]unia [colo- 40
nis municipiis op]pid[is ter]rae mōtu %¹⁵⁷ incendioque consum-
pt[is] a[ut viritim] a[micis senat]oribusque quōrum census explēvit,
īn[n]umera[bilis]. %¹⁵⁷