|
<M. FRONTONIS AD M. ANTONINUM DE ORATIONIBUS>
|
|
|
<Antonino Augusto Fronto>
|
|
|
* * * pauca subnectam fortasse inepta iniqua,
|
1.1
|
|
nam rursus faxo magistrum me experiare. Neque ignoras omnem
|
|
|
hanc magistrorum <manum> vanam prope modum et stolidam
|
|
|
esse: parum eloquentiae <e>t sapientiae nihil. Feres profecto
|
|
|
bona venia veterem potestatem et nomen magistri me usurpantem
|
5
|
|
denuo.
|
|
|
Fateor enim, quod res est, unam solam posse causam incidere,
|
2.1
|
|
qua causa claudat aliquantum amor erga te meus: si eloquentiam
|
|
|
neglegas. Neglegas tamen vero potius censeo quam prave ex-
|
|
|
colas. Confusam eam ego eloquentiam cata<c>hannae ritu
|
|
|
partim pineis nucibus Catonis, partim Senecae mollibus et fe-
|
5
|
|
briculosis prunuleis insitam, subvertendam censeo radicitus, immo
|
|
|
vero †Plautinotrato† verbo "exradicitus". Neque ignoro copiosum
|
|
|
sententiis et redundantem hominem esse; verum "sententias eius
|
|
|
tolutares video nusquam quadripedo concito cursu tenere, nus-
|
|
|
quam pugnare, nusquam <ma>iestatem studere", ut Laberius ait,
|
10
|
|
dictabolaria, immo dicteria, potius eum quam dicta confingere".
|
|
|
Itane existimas graviores sententias et eadem de re apud
|
3.1
|
|
Annaeum istum reperturum te quam apud Sergium? 'Sed non
|
|
|
modulatas aeque'. Fateor. 'Neque ita cordaces'. Ita est. 'Neque
|
|
|
ita tinnulas'. Non nego. Quid vero, si prandium idem utriusque
|
|
|
apponatur, adpositas oleas alter digitis prendat, ad os adferat, ut
|
5
|
|
manducandi ius fasque est, ita dentibus subiciat; alter autem oleas
|
|
|
suas in altum iaciat, ore aperto excipiat, exceptas ut calculos prae-
|
|
|
strigiator primoribus labris ostentet? Ea re profecto pueri lau-
|
|
|
dent, convivae delectentur, sed alter pudice pranderit, alter labellis
|
|
|
gesticulatus erit.
|
10
|
|
'At enim sunt quaedam in libris eius scite dicta, graviter quo-
|
4.1
|
|
que non nulla'. Etiam laminae interdum argentiolae cloacis inveni-
|
|
|
untur; eane re cloacas purgandas redimemus?
|
|
|
Primum illud in isto genere dicendi vitium turpissimum, quod
|
5.1
|
|
eandem sententiam milliens alio atque alio amictu indutam
|
|
|
referunt. Ut histriones, quom palliolatim saltant, caudam cycni,
|
|
|
capillum Veneris, Furiae flagellum eodem pallio demonstrant, ita
|
|
|
isti unam eandemque sententiam multimodis faciunt: ventilant
|
5
|
|
commutant comvertunt, eadem lacinia salutant, refricant eandem
|
|
|
unam sententiam saepius quam puellae olfactoriae sucina.
|
|
|
Dicendum est de fortuna aliquid? Omnis ibi Fortunas Anti-
|
6.1
|
|
atis, Praenestinas, respicientis, balnearum etiam Fortunas omnis
|
|
|
cum pennis cum roteis cum gubernaculis reperias.
|
|
|
Unum exempli causa poetae prohoemium commemorabo,
|
7.1
|
|
poetae eiusdem temporis eiusdemque nominis: fuit aeque Annaeus.
|
|
|
Is initio carminis sui septem primis versibus nihil aliud quam "bella
|
|
|
plus quam civilia" interpretatus est. Nu<mera> replicet quot
|
|
|
sententiis: "Iusque datum sceleri", una sententia est. "In sua
|
5
|
|
victrici conversum viscera", iam haec altera est. "Cognatasque
|
|
|
acies", tertia haec erit. "In commune nefas", quartam numerat.
|
|
|
"Infestisque obvia signa", <accumu>lat quoque quintam. "Sig-
|
|
|
nis, pares aquilas", sexta haec Herculis aerumna. "Et pila mi-
|
|
|
nantia pilis", septima, de Aiacis scuto corium. Annaee, quis finis
|
10
|
|
erit? Aut si nullus finis nec modus servandus est, cur non addis
|
|
|
'et similes lituos'? Addas licet 'et carmina nota tubarum'. Sed
|
|
|
et loricas et conos et enses et balteos et omnem armorum supellec-
|
|
|
tilem sequere.
|
|
|
Apollonius autem (non enim Homeri prohoemi<oru>m par
|
8.1
|
|
<artificiu>m est) Apollo<niu>s, inquam, qui Argonautas scrip-
|
|
|
sit, quinque rerum capita p<ro>hoemio et implor<ation>e
|
|
|
quattuor versibus nar<rat: "Παλαιγε>ν<έ>ων κλέα φωτῶν", viros qui
|
|
|
navigassent; "οἳ Πόντοιο διὰ στόμα", iter quo navigassent; "βασιλῆος
|
5
|
|
ἐφημοσύνῃ Πελίαο", cuius imperio navigassent; "<χρύσειον με>τὰ
|
|
|
κῶας", cui rei navigassent; "<ἐύζυ>γον ἤλασαν Ἀργώ", navem
|
|
|
qua vecti essent.
|
|
|
Isti autem tam oratores quam poetae consimile faciunt ut
|
9.1
|
|
quae citharoedi solent: unam aliquam vocalem litteram de Inone
|
|
|
vel de Aedone multis et variis accentibus <can>tare.
|
|
|
Quid ego verborum sordes et illuvies? ...............
|
10.1
|
|
.......................................... Ibi igitur * * *
|
|
|
et aversantes * * * nare hoc eloquentiae genus * * * rem
|
|
|
laudant * * * quaerit * * * quis istorum * * * pandere * * * apud * * *.
|
|
|
* * * 'oculos convenientes' dixisti. Quis clamor iteratur! Ap-
|
11.1
|
|
paruit enim utrumque verbum quaesitum et inventum; quod ubi
|
|
|
verbum inve<ni>sti, cavere pulchre sciv<isti>. Impedita voce
|
|
|
dicuntur qui balbuttiunt, et contrarium est soluta et expedita voce;
|
|
|
multo melius apparuit 'enodata'. Quaesisse te arbitror ex eodem
|
5
|
|
isto loco quod est ἀπὸ τοῦ ἐναντίου, cum inperfecta vox balbuttien-
|
|
|
tium sit, potuisse dici 'perfectam'. Quae ignoras—delicias orationis
|
|
|
'oculos convenientes' dixisti ......... inprobatur hic locus ab
|
|
|
............................ significatione est, Theodorus ἀπὸ
|
|
|
τοῦ <πολλ>αχῶς λέγεσθαι appellat. Nam convenire et decere et aptum
|
10
|
|
esse et congruere Graeci ἡρμόσθαι appellant.
|
|
|
Non dubito alia item verba percensuisse; nam straboni oculi
|
12.1
|
|
dispares sunt; potuisse te pares aut impares dicere; disconcinnos
|
|
|
illos, hos concinnos dici potuisse; 'comvenientes' multo melius.
|
|
|
Dicas fortasse: quid in orationibus meis novicium, quid
|
13.1
|
|
crispulum, quid luscum, quid purpurisso litum aut <t>umi-
|
|
|
<dum aut> pollutum? Nondum quicquam; sed vereor ......
|
|
|
eas promo.................en..................nu...........
|
|
|
.....unt.
|
5
|
|
Laudo Censoris factum, qui ludos talarios prohibuit, quod
|
14.1
|
|
semet ipsum diceret, cum ea praeteriret, difficile dignitati servire,
|
|
|
quin ad modum crotali aut cymbali pedem poneret. Tum praeterea
|
|
|
multa sunt in isto genere dicendi sinceris similia, nisi quis dili-
|
|
|
genter examinat. "Iusque datum sceleri", M. Annaeus ait; contra
|
5
|
|
Sallustius: "Omne ius in validioribus esse".
|
|
|
Gallicanus quidam declamator, cum Macedones deliberarent
|
15.1
|
|
Alexandro morbo mortuo, an et Babylonem perverte<re>nt:
|
|
|
"Quid si operas conduc<iti>s leones?" inquit. Is<te> et super-
|
|
|
be: "Factum est"; eod<e>m hoc ve<r>bo Enni: "Vobis lustra-
|
|
|
<tis>", exclamavit, "factum est, factum est opus inex<supe>-
|
5
|
|
rabile: Tiberis est, Tusce, Tiberis, quem iubes cludi; Tiber amnis
|
|
|
et dominus et fluentium circa regnator undarum". Ennius: "Pos
|
|
|
aquam consistit isti fluvius, qui omnibus princeps, qui sub ovilia",
|
|
|
ait.
|
|
|
Peritia opus est ut vestem interpolem a sincera discernas.
|
16.1
|
|
Itaque tutissimum est lectionibus eius modi abstinere. Facilis ad
|
|
|
lubrica lapsus est.
|
|
|
Unum edictum tuum memini m<e> animadvertisse,
|
17.1
|
|
q<uo> pe<r>iculose scripseris <v>el indigna defecto aliquo
|
|
|
libro; huius edicti initiu<m est>: "Fl<o>rere in suis ac<ti>-
|
|
|
bus inlibatam iuventutem". Quid hoc est, Marce? Hoc nempe
|
|
|
dicere vis, cupere te Italica oppida frequentari copia iuniorum.
|
5
|
|
Quid in primo versu et verbo primo facit 'florere'? Quid signi-
|
|
|
ficat 'inlibatam iuventutem'? Quid sibi volunt ambitus isti et
|
|
|
circumitiones? Alia quoque eodem edicto sunt eius modi. Rever-
|
|
|
tere potius ad verba apta et propria et suo suco imbuta. Scabies
|
|
|
porrigo ex eius modi libris concipitur. Monetam illam veterem
|
10
|
|
sectator. Plumbei nummei et cuiusce modi adulterini in istis re-
|
|
|
centibus nummis saepius inveniuntur quam in vetustis, quibus
|
|
|
signatus est Perperna, arte factis pristina.
|
|
|
Quid igitur? Non malim mihi nummum Antonini aut Com-
|
18.1
|
|
modi aut Pii? Polluta et contaminata et varia et maculosa
|
|
|
maculosioraque quam nutricis pallium. Omni ergo ..et...
|
|
|
opera, si possit ...... linguam communem reddas; verbum ali-
|
|
|
quod adquiras non fictum a te (nam id quidem absurdum est),
|
5
|
|
sed usurpatum concinnius aut congruentius aut accommodatius.
|
|
|
"T<a>ntum antiquitatis curaeque pro Italica gente maiori-
|
19.1
|
|
bus fuit", Sallustius ait. Antiquitatis verbum usitatum, sed nus-
|
|
|
quam isto sensu usurpatum neque ideo probe placitum. Nam volgo
|
|
|
dicitur, quod potius sit, antiquius esse; inde antiquitas a Sallustio
|
|
|
derivata, et quoniam minus clarum quod et minus usitatum ver-
|
5
|
|
bum est, insequenti verbo interpretatus est: "antiquitatis curae-
|
|
|
que".
|
|
|
Hoc modo * * * municipes sacrorum * * * actus * * * quid vero
|
20.1
|
|
te impulit, ut * * * 'vetustas curaque' iterares? * * * vale * * * poculum * * *
|
|
|
* * * In ore plebis ad hoc pervolgatum est usque hoc genus verborum;
|
|
|
Accius, Plautus, Sallustius saepe numero, etiam raro Tullius
|
|
|
<adhibet>. * * * dere rem * * * le <q>uae reno * * * de vire * * *
|
5
|
