ACTVS III
|
|
Thraso Gnatho Parmeno
|
|
Th. Magnas vero agere gratias Thais mihi?
|
391
|
Gn. ingentis. Th. <³ai>³n tu, laetast? Gn. non tăm ĭpso quidem
|
|
dono quăm ăbs te datum esse: id vero serio
|
|
triumphat. Pa. hoc proviso ut, ubi tempus siet,
|
|
deducam. sed ĕccum militem. Th. est istuc datum
|
395
|
profecto ut grata mihi sint quae facio omnia.
|
|
Gn. advorti hercle animum. Th. vel rex semper maxumas
|
|
mihi agebat quidquid feceram: aliis non item.
|
|
Gn. labore alieno magno partam gloriam
|
|
verbis saepe in se transmovet quĭ habet salem;
|
400
|
quod ĭn test. Th. habes. Gn. rex te ergo in oculis . . Th. scilicet.
|
|
Gn. gestare. Th. vero: credere omnem exercitum,
|
|
consilia. Gn. mirum. Th. tum sicubi eum satietas
|
|
hominum aut negoti siquando odium ceperat,
|
|
requiescere ubi volebat, quasi . . nostin? Gn. scio:
|
405
|
quasi ubi ĭllam exspueret miseriam ex animo. Th. tenes.
|
|
tum me convivam solum abducebat sibi. Gn. hui
|
|
regem elegantem narras. Th. immo sic homost:
|
|
perpaucorum hominŭm. Gn. immo nullorum arbitror,
|
|
si tecum vivit. Th. invidere omnes mihi,
|
410
|
mordere clanculum: ego non flocci pendere:
|
|
illi invidere misere; verum unus tamen
|
|
inpense, elephantis quem Indicis praefecerat.
|
|
is ubi molestu' magis est, "quaeso" inquam "Strato,
|
|
eŏn es ferox quia habes imperium in beluas?"
|
415
|
Gn. pulchre mehercle dictum et sapienter. papae
|
|
iugularas hominem. quid ĭlle? Th. mutus ilico.
|
|
Gn. quidni esset? Pa. di vostram fidem, hominem perditum
|
|
miserumque et illum sacrilegum! Th. quid ĭllud, Gnatho,
|
|
quo pacto Rhodium tetigerim in convivio,
|
420
|
numquam tibi dixi? Gn. numquam; sed narra obsecro.
|
|
(plus miliens audivi.) Th. una in convivio
|
|
erat hic, quem dico, Rhodius adulescentulus.
|
|
forte habui scortum: coepit ad id adludere
|
|
et me inridere. "quid ais" inquam homini "inpudens?
|
425
|
lepu' tute's, pulpamentum quaeris?" Gn. hahahae.
|
|
Th. quid est? Gn. facete lepide laute nil supra.
|
|
tuŏmne, obsecro te, hoc dictum erat? vetu' credidi.
|
|
Th. audieras? Gn. saepe, et fertur in primis. Th. meumst.
|
|
Gn. dolĕt dictum inprudenti adulescenti et libero.
|
430
|
Pa. at te di perdant! Gn. quid ĭlle quaeso? Th. perditus:
|
|
risu omnes qui aderant emoriri. denique
|
|
metuebant omnes iam mē. Gn. haud iniuria.
|
|
Th. sed heus tu, purgon ego me dĕ ĭstac Thaidi,
|
|
quod eam me amare suspicatast? Gn. nil minus.
|
435
|
immo auge mage suspicionem. Th. quor? Gn. rogas?
|
|
scin, si quando illa mentionem Phaedriae
|
|
facit aut si laudat, te ut male urat? Th. sentio.
|
|
Gn. id ut ne fiat haec res solast remedio:
|
|
ubi nominabit Phaedriam, tu Pamphilam
|
440
|
continuo; siquando illa dicet "Phaedriam
|
|
intro mittamu' comissatum," Pamphilam
|
|
cantatum provocemu'; si laudabit haec
|
|
illiu' formam, tŭ hŭiu' contra. denique
|
|
par pro pari referto quod eam mordeat.
|
445
|
Th. siquidem me amaret, tŭm ĭstuc prodesset, Gnatho.
|
|
Gn. quando illud quod tu das exspectat atque amat,
|
|
iamdudum tĕ amat, iamdudum illi facile fit
|
|
quod doleat; metuit semper quem ipsa nunc capit
|
|
fructum nequando iratu' tu alio conferas.
|
450
|
Th. bene dixti, ac mihi ĭstuc non in mentem venerat.
|
|
Gn. ridiculum; non enĭm cogitaras. ceterum
|
|
idem hŏc tute meliu' quanto invenisses, Thraso!
|
|
Thais Thraso Gnatho Parmeno Pythias
|
|
Th. Audire vocem visa sum modo militis.
|
|
atque eccum. salve, mi Thraso. Thr. o Thais mea,
|
455
|
m<³eu>³m savium, quid agitur? ecquid nos amas
|
|
de fidicina istac? Pa. quam venuste! quod dedit
|
|
principium adveniens! Th. plurimum merito tuo.
|
|
Gn. eamus ergo ad cenam. quid stas? Pa. em alterum:
|
|
ex homine hunc natum dicas? Th. ubi vis, non moror.
|
460
|
Pa. adibo atque adsimulabo quasi nunc exeam.
|
|
ituran, Thais, quopiam es? Th. ehĕm Parmeno:
|
|
bene fecisti; hodie itura . . Pa. quo? Th. quid, hŭnc non vides?
|
|
Pa. video et me taedet. ubi vis, dona adsunt tibi
|
|
a Phaedria. Thr. quid stamu'? quor non imus hinc?
|
465
|
Pa. quaeso hercle ut liceat, pace quod fiat tua,
|
|
dare huic quae volumu', convenire et conloqui.
|
|
Thr. perpulchra credo dona aut nostri similia.
|
|
Pa. res indicabit. heus iubete istos foras
|
|
exire, quos iussi, ocius. procede tu huc:
|
470
|
ex Aethiopiast usque haec. Thr. hic sunt tres minae.
|
|
Gn. vix. Pa. ubi tu es, Dore? accede huc. em eunuchum tibi,
|
|
quam liberali facie, quam aetate integra!
|
|
Th. ita me dĭ ament, honestust. Pa. quid tŭ ais, Gnatho?
|
|
numquid habes quod contemnas? quid tu autem, Thraso?
|
475
|
tacent: sati' laudant. fac periclum in litteris,
|
|
fac in palaestra, in musicis: quae liberum
|
|
scire aequomst adulescentem, sollertem dabo.
|
|
Thr. ego illum eunuchum, si opu' siet, vel sobrius . .
|
|
Pa. atque haec qui misit non sibi soli postulat
|
480
|
te vivere et suă causa excludi ceteros,
|
|
neque pugnas narrat neque cicatrices suas
|
|
ostentat neque tibi obstat, quod quidam facit;
|
|
verum ubi molestum non erit, ubi tu voles,
|
|
ubi tempu' tibi erit, sat habet si tum recipitur.
|
485
|
Thr. adparet servom hunc esse domini pauperis
|
|
miserique. Gn. nam hercle nemo posset, sat scio,
|
|
quĭ haberet qui pararet alium, hunc perpeti.
|
|
Pa. tacĕ tu, quem te ego ĕsse infra infimos omnis puto
|
|
homines; nam qui huic animum adsentari induxeris,
|
490
|
e flamma petere te cibum posse arbitror.
|
|
Thr. iamne imus? Th. hos prius intro ducam et quae volo
|
|
simul imperabo: poste continuo exeo.
|
|
Thr. ego hĭnc abeo: tŭ ĭstanc opperire. Pa. haud convenit
|
|
una ire cŭm amica imperatorem in via.
|
495
|
Thr. quid tibi ego multa dicam? domini similis es.
|
|
Gn. hahahae. Thr. quid rides? Gn. istuc quod dixti modo;
|
|
et ĭllud de Rhodio dictum quom in mentem venit.
|
|
sed Thais exit. Thr. abĭ prae, curre, ut sint domi
|
|
parata. Gn. fiat.— Th. diligenter, Pythias,
|
500
|
fac cures, si Chremes hoc forte advenerit,
|
|
ut ores primum ut maneat; si id non commodumst,
|
|
ut redeat; si id non poterit, ad me adducito.
|
|
Py. ita faciam. Th. quid? quid aliud volui dicere?
|
|
ehĕm curate istam diligenter virginem:
|
505
|
domi ădsiti' facite. Thr. eamu'. Th. vos me sequimini.
|
|
Chremes Pythias
|
|
Ch. Profecto quanto mage magisque cogito,
|
|
nimirum dabit haec Thai' mihi magnum malum:
|
|
ita me ab ea astute video labĕfactarier,
|
|
iam tum quom primum iussit me ad se accersier.
|
510
|
roget quis "quid [rei] tibi cum illa?" ne noram quidem.
|
|
ubi veni, causam ut ibi manerem repperit:
|
|
<³ai>³t rem divinam fecisse [se] et rem seriam
|
|
velle agere mecum. iam tŭm erat suspicio
|
|
dolo malo haec fieri omnia. ipsa accumbere
|
515
|
mecum, mihi sese dare, sermonem quaerere.
|
|
ubi friget, huc evasit, quam pridem pater
|
|
mihi ĕt mater mortui essent. dico, iamdiu.
|
|
rus Sunii ecquod habeam et quam longe a mari.
|
|
credo <³ei>³ placere hoc: sperat se a me avellere.
|
520
|
postremo, ecqua inde parva periisset soror;
|
|
ecquis cŭm ea una; quid habuisset quom perit;
|
|
ecquis eam posset noscere. haec quor quaeritet?
|
|
nisi si illa forte quae olim periit parvola
|
|
sorŏr, hanc sĕ ĭntendit esse, ut est audacia.
|
525
|
verum ea si vivit annos natast sedecim,
|
|
non maior: Thai' quăm ego sum maiusculast.
|
|
misit porro orare ut venirem serio.
|
|
aut dicat quid volt aut molesta ne siet:
|
|
non hercle veniam tertio. heus heus, ecquis hic?
|
530
|
ego sum Chremes. Py. o capitulum lepidissimum!
|
|
Ch. dico ego mi insidias fieri? Py. Thais maxumo
|
|
te orabat opere ut cras redires. Ch. rus eo.
|
|
Py. fac amabo. Ch. non possum, inquam. Py. at tu apŭd nos hic mane
|
|
dum redeat ipsa. Ch. nil minus. Py. quor, mi Chremes?
|
535
|
Ch. malam rem hinc ibi'? Py. si istuc ita certumst tibi,
|
|
amabo ut illuc transeas ubi ĭllast. Ch. eo.
|
|
Py. abĭ, Dorias, cito hunc deduce ad militem.
|
|
Antipho
|
|
An. Heri aliquot adulescentuli coiimus in Piraeo
|
|
in hunc diem, ut de symbolis essemu'. Chaeream <³ei>³ r<³ei>³
|
540
|
praefecimus; dati anuli; locu' tempu' constitutumst.
|
|
praeteriit tempu': quo in loco dictumst parati nil est;
|
|
homo ipse nusquamst neque scio quid dicam aut quid coniectem.
|
|
nunc mi hoc negoti ceteri dedere ut illum quaeram
|
|
idque adeo visam si domist. quisnam hinc ab Thaide exit?
|
545
|
is est an non est? ipsus est. quid hŏc hominist? quĭ hic ornatust?
|
|
quid ĭllud malist? nequeo satis mirari neque conicere;
|
|
nisi, quidquid est, procul hinc lubet priu' quid sit sciscitari.
|
|
Chaerea Antipho
|
|
Ch. Numquis hic est? nemost. numquis hinc me sequitur? nemo homost.
|
|
iamne erumpere hoc licet mi gaudium? pro Iuppiter,
|
550
|
nunc est profecto interfici quom perpeti me possum,
|
|
ne hoc gaudium contaminet vita aegritudine aliqua.
|
|
sed neminemne curiosum intervenire nunc mihi
|
|
qui me sequatur quoquo eam, rogitando obtundat enicet
|
|
quid gestiam aut quid laetu' sim, quo pergam, unde emergam, ubi siem
|
555
|
vestitum hunc nanctu', quid mi quaeram, sanu' sim anne insaniam!
|
|
An. adibo atque ab eo gratiam hanc, quam video velle, inibo.
|
|
Chaerea, quid ĕst quod sic gestis? quid sibi hic vestitu' quaerit?
|
|
quid ĕst quod laetus es? quid tibi vis? satine sanu's? quid me adspectas?
|
|
quid taces? Ch. o festu' dies hominis! amice, salve:
|
560
|
nemost hominum quem ego nunc magis cuperem videre quam te.
|
|
An. narra istuc quaeso quid sit. Ch. immo ego te obsecro hercle ut audias.
|
|
nostin hanc quăm amat frater? An. novi: nempe, opinor, Thaidem.
|
|
Ch. istam ipsam. An. sic commemineram. Ch. quaedam hodie est <³ei>³ dono data
|
|
virgo: quid ego ĕiu' tibi nunc faciem praedicem aut laudem, Antipho,
|
565
|
quom ipsum me noris quam elegans formarum spectator siem?
|
|
in hac commotu' sum. An. <³ai>³n tu? Ch. primam dices, sciŏ, si videris.
|
|
quid multa verba? amare coepi. forte fortuna domi
|
|
erăt quidam eunuchu' quem mercatu' fuerat frater Thaidi,
|
|
neque is deductus etiamdum ad eam. submonuit me Parmeno
|
570
|
ibi servo' quod ego arripui. An. quid id est? Ch. tacitu' citius audies:
|
|
ut vestem cŭm ĭllo mutem et pro illo iubeam mĕ illoc ducier.
|
|
An. pro eunuchon? Ch. sic est. An. quid ĕx ea re tandem ut caperes commodi?
|
|
Ch. rogas? viderem audirem essem una quacum cupiebam, Antipho.
|
|
num parva causa aut prava ratiost? traditus sum mulieri.
|
575
|
illa ilico ubi me accepit, laeta vero ad se abducit domum;
|
|
commendat virginem. An. quoi? tibine? Ch. mihi. An. satis tuto tamen?
|
|
Ch. edicit ne vir quisquam ad eam adeat et mihi ne abscedam imperat;
|
|
in interiore parti ut maneam solu' cum sola. adnuo
|
|
terram intuens modeste. An. miser. Ch. "ego" inquit "ad cenam hinc eo."
|
580
|
abducit secum ancillas: paucae quae circum illam essent manent
|
|
noviciae puellae. continuo haec adornant ut lavet.
|
|
adhortor properent. dum adparatur, virgo in conclavi sedet
|
|
suspectans tabulam quandam pictam: ibi inerat pictura haec, Iovem
|
|
quo pacto Danaae misisse aiunt quondam in gremium imbrem aureum.
|
585
|
egomet quoque id spectare coepi, et quia consimilem luserat
|
|
iam olim ille ludum, inpendio magis animu' gaudebat mihi,
|
|
deŭm sese in hominem convortisse atque in alienas tegulas
|
|
venisse clanculum per ĭnpluvium fucum factum mulieri.
|
|
at quem deum! "qui templa caeli summa sonitu concutit."
|
590
|
ego homuncio hoc non facerĕm? ego ĭllud vero ita fecī—ac lubens.
|
|
dum haec mecum reputo, accersitur lavatum interea virgo:
|
|
iit lavit rediit; deinde eam in lecto illae conlocarunt.
|
|
stŏ ĕxspectans siquid mi imperent. venit una, "heus tu" inquit "Dore,
|
|
cape hoc flabellum, ventulum huic sic facito, dum lavamur;
|
595
|
ubi nos laverimu', si voles, lavato." accipio tristis.
|
|
An. tum equidem istuc os tuom inpudens videre nimium vellem,
|
|
quĭ ĕsset status, flabell<ul>um tenere te asinum tantum.
|
|
Ch. vix elocutast hoc, foras simul omnes proruont se,
|
|
abeunt lavatum, perstrepunt, ita ut fit domini ubi absunt.
|
600
|
interea somnu' virginem opprimīt. ego limis specto
|
|
sic per flabellum clanculum; simul alia circumspecto,
|
|
satin explorata sint. video esse. pessulum ostio obdo.
|
|
An. quid tum? Ch. quid "quid tum," fatue? An. fateor. Ch. an ego occasionem
|
|
mi ostentam, tantam, tam brevem, tam optatam, tam insperatam
|
605
|
amitterem? tum pol ego is essem vero qui simulabar.
|
|
An. sane hercle ut dici'. sed ĭnterim de symbolis quid actumst?
|
|
Ch. paratumst. An. frugi es: ubi? domin? Ch. immo apŭd libertum Discum.
|
|
An. perlongest, sed tanto ocius properemu': muta vestem.
|
|
Ch. ubi mutem? perii; nam domo exsulo nunc: metuo fratrem
|
610
|
ne intus sit; porro autem pater ne rure redierit iam.
|
|
An. eamus ad me, ibi proxumumst ubi mutes. Ch. recte dicis.
|
|
eamus; et de istac simul, quo pacto porro possim
|
|
potiri, consilium volo capere una tecum. An. fiat.
|
|