LIBER IIII
|
|
C. CALIGVLA
|
|
Germanicus, C. Caesaris pater, Drusi et minoris
|
Cal.1.1.1
|
Antoniae filius, a Tiberio patruo adoptatus, quaesturam
|
|
quinquennio ante quam per leges liceret et post eam
|
|
consulatum statim gessit, missusque ad exercitum in
|
|
Germaniam, excessu Augusti nuntiato, legiones uni-
|
5
|
uersas imperatorem Tiberium pertinacissime recusantis
|
|
et sibi summam rei p. deferentis incertum pietate an
|
|
constantia maiore compescuit atque hoste mox deuicto
|
|
triumphauit. consul deinde iterum creatus ac prius
|
2.1
|
quam honorem iniret ad componendum Orientis statum
|
|
expulsus, cum Armeniae regem deuicisset, Cappado-
|
|
ciam in prouinciae formam redegisset, annum agens
|
|
aetatis quartum et tricensimum diuturno morbo An-
|
5
|
tiochiae obiit, non sine ueneni suspicione. nam praeter
|
|
liuores, qui toto corpore erant, et spumas, quae per
|
|
os fluebant, cremati quoque cor inter ossa incorruptum
|
|
repertum est, cuius ea natura existimatur, ut tinctum
|
|
ueneno igne confici nequeat. obiit autem, ut opinio
|
2.1.1
|
fuit, fraude Tiberi, ministerio et opera Cn. Pisonis, qui
|
|
sub idem tempus Syriae praepositus, nec dissimulans
|
|
offendendum sibi aut patrem aut filium, quasi plane
|
|
ita necesse esset, etiam aegrum Germanicum grauissi-
|
5
|
mis uerborum ac rerum acerbitatibus nullo adhibito
|
|
modo adfecit; propter quae, ut Romam rediit, paene
|
|
discerptus a populo, a senatu capitis damnatus est.
|
|
omnes Germanico corporis animique uirtutes, et quantas
|
3.1.1
|
nemini cuiquam, contigisse satis constat: formam et
|
|
fortitudinem egregiam, ingenium in utroque eloquen-
|
|
tiae doctrinaeque genere praecellens, beniuolentiam sin-
|
|
gularem conciliandaeque hominum gratiae ac prome-
|
5
|
rendi amoris mirum et efficax studium. formae minus
|
|
congruebat gracilitas crurum, sed ea quoque paulatim
|
|
repleta assidua equi uectatione post cibum. hostem
|
|
comminus saepe percussit. orauit causas etiam trium-
|
2.1
|
phalis; atque inter cetera studiorum monimenta reli-
|
|
quit et comoedias Graecas. domi forisque ciuilis,
|
|
libera ac foederata oppida sine lictoribus adibat. sicubi
|
|
clarorum uirorum sepulcra cognosceret, inferias Mani-
|
5
|
bus dabat. caesorum clade Variana ueteres ac di-
|
|
spersas reliquias uno tumulo humaturus, colligere sua
|
|
manu et comportare primus adgressus est. obtrecta-
|
3.1
|
toribus etiam, qualescumque et quantacumque de causa
|
|
nanctus esset, lenis adeo et innoxius, ut Pisoni de-
|
|
creta sua rescindenti, clientelas di[u]uexanti non prius
|
|
suscensere in animum induxerit, quam ueneficiis quo-
|
5
|
que et deuotionibus impugnari se comperisset; ac ne
|
|
tunc quidem ultra progressus, quam ut amicitiam ei
|
|
more maiorum renuntiaret mandaretque domesticis ul-
|
|
tionem, si quid sibi accideret. quarum uirtutum fruc-
|
4.1.1
|
tum uberrimum tulit, sic probatus et dilectus a suis,
|
|
ut Augustus—omitto enim necessitudines reliquas—
|
|
diu cunctatus an sibi successorem destinaret, adoptan-
|
|
dum Tiberio dederit; sic uulgo fauorabilis, ut plurimi
|
5
|
tradant, quotiens aliquo adueniret uel sicunde disce-
|
|
deret, prae turba occurrentium prosequentiumue non-
|
|
numquam eum discrimen uitae adisse, e Germania uero
|
|
post compressam seditionem reuertenti praetorianas
|
|
cohortes uniuersas prodisse obuiam, quamuis pronun-
|
10
|
tiatum esset, ut duae tantum modo exirent, populi
|
|
autem Romani sexum, aetatem, ordinem omnem usque
|
|
ad uicesimum lapidem effudisse se. tamen longe maiora
|
5.1.1
|
et firmiora de eo iudicia in morte ac post mortem
|
|
extiterunt. quo defunctus est die, lapidata sunt templa,
|
|
subuersae deum arae, Lares a quibusdam familiares
|
|
in publicum abiecti, partus coniugum expositi. quin
|
5
|
et barbaros ferunt, quibus intestinum quibusque aduer-
|
|
sus nos bellum esset, uelut in domestico communique
|
|
maerore consensisse ad indutias; regulos quosdam bar-
|
|
bam posuisse et uxorum capita rasisse ad indicium
|
|
maximi luctus; regum etiam regem et exercitatione
|
10
|
uenandi et conuictu megistanum abstinuisse, quod apud
|
|
Parthos iusti<ti> instar est. Romae quidem, cum ad
|
6.1.1
|
primam famam ualitudinis attonita et maesta ciuitas
|
|
sequentis nuntios opperiretur, et repente iam uesperi
|
|
incertis auctoribus conualuisse tandem percrebruisset,
|
|
passim cum luminibus et uictimis in Capitolium con-
|
5
|
cursum est ac paene reuolsae templi fores, ne quid
|
|
gestientis uota reddere moraretur, expergefactus e
|
|
somno Tiberius gratulantium uocibus atque undique
|
|
concinentium:
|
|
salua Roma, salua patria, saluus est Germanicus.
|
10
|
et ut demum fato functum palam factum est, non sola-
|
2.1
|
ciis ullis, non edictis inhiberi luctus publicus potuit
|
|
durauitque etiam per festos Decembris mensis dies.
|
|
auxit gloriam desideriumque defuncti et atrocitas in-
|
|
sequentium temporum, cunctis nec temere opinantibus
|
5
|
reuerentia eius ac metu repressam Tiberi saeuitiam,
|
|
quae mox eruperit. habuit in matrimonio Agrippi-
|
7.1.1
|
nam, M. Agrippae et Iuliae filiam, et ex ea nouem
|
|
liberos tulit: quorum duo infantes adhuc rapti, unus
|
|
iam puerascens insigni festiuitate, cuius effigiem habitu
|
|
Cupidinis in aede Capitolinae Veneris Liuia dedicauit,
|
5
|
Augustus in cubiculo suo positam, quotiensque in-
|
|
troiret, exosculabatur; ceteri superstites patri fuerunt,
|
|
tres sexus feminini, Agrippina Drusilla Liuilla, con-
|
|
tinuo triennio natae; totidem mares, Nero et Drusus
|
|
et C. Caesar. Neronem et Drusum senatus Tiberio
|
10
|
criminante hostes iudicauit.
|
|