DE NOMINE
  Omnis genetivus is syllaba terminatus accusativum pluralem es syllaba 21
terminatum facit. omnia nomina a terminata, si latina fuerint, genetivum
ae faciunt, si graeca, tis. omnia nomina graeca o terminata et nis et us
genetivum singularem faciunt, ut Dido Didus et Didonis. omnia nomina
monosyllaba genetivum singularem is faciunt, exceptis septem, tribus 25
declinabilibus, res spes vir, <quattuor indeclinabilibus, fas ir> git pus.
omnia nomina ser terminata, si ex se aliud genus fecerint, ri faciunt
genetivum, ut miser miseri; si non fecerint, is, <ut> anser anseris, passer 541.1
passeris. omnis nominativus es correpta terminatus, sive pura sive aliqua
consonante anteposita et iuncta, genetivum singularem tis faciat necesse
est, ut miles militis. omnis nominativus es producta terminatus pura
genetivum singularem ei faciat necesse est, <e> tamen producta, ut dies 5
diei, <series> seriei, et siqua talia, exceptis duobus, ut haec lues huius
luis et haec quies huius quietis. es vero producta terminatus nominativus
habens iunctam consonantem genetivum is facit, <ut> hic Hercules huius
Herculis, haec nubes huius nubis.
  Con syllaba tunc producitur, quando post illam <f aut s> sequitur, 10
ut confisus constans; siquae vero alterae consonantes fuerint subsecutae,
corripitur. <er syllaba terminatus> accusativus singularis nullius alterius
generis reperitur nisi neutri solum. omnis nominativus singularis er
syllaba terminatus, si graecus fuerit, producitur; si latinus, corripitur.
  Omnia nomina us terminata i ante us habentia in genetivo i duplicant, 15
in vocativo vero, si propria fuerint, i faciunt, ut Vergilius o Vergili,
Terentius o Terenti; si autem appellativa, e correpta faciunt, ut hic egregius
o egregie, excepto generis neutri comparativo, quod secundum rationem
us terminatorum ris facit genetivo, vocativo us simili nominativo. omnia
nomina us syllaba terminata facientia adverbia e producto faciunt, ut 20
summus summe, primus prime, egregius egregie; exceptis tribus, quae e
correpto faciunt contra rationem, ut bonus bene, malus male, ritus rite;
excepto uno quod o facit, non e, ut falsus falso, ut Sallustius 'falso
queritur de natura sua genus humanum', et rarus raro, ut est
'hic raro in urbem commeat', quod Terentium dixisse est notum. 25
  Fortunam, eventum teli. Haec conpago latinum
non est, sed haec compages, et ab eo quod est <compages> compagibus
facit, a compago compaginibus facit, quod nemo dixit.
Luere, absolvi pecunia aput antiquos, quoniam pecunia damnabantur.
Participium praesentis temporis a passivo Romani non habent 30
ideoque participio utuntur praeterito. Omnia nomina des exeuntia aut
propria sunt, ut Thucydides, aut patronymica, ut Tydides: nam nullum
nomen a patria exit in des, quoniam dubitant in illo quod dixit Vergilius
Mygdonides, unde alii dicunt a patria; sed errant, nam Mygdonius
dicitur, sed melius patronymicon ut sit. Legit, secutus est. 542.1
Hic et haec cognominis huius cognominis.
Piabunt, placabunt. Dira dicta quasi deorum ira.
Haec tiara dicitur genere feminino.
  Aput antiquos non licebat sacrificari sine Iano et Vesta. 5
Coo derivativum est, ceterum principale est Cos.
Cyllenes, huius Cyllenes, genetivus singularis.
In Teucros, pro Teucris, et in hoc loco solum in non pro contra positum
est, sed pro pro vel circa. Hoc locum lectum est
aput Ennium, sed nemo dicit hodie. Miscellania patella de 10
rebus variis dicitur.
  Nomen pro adverbio, aeternum pro aeterne.
Caput aperit, nudat. Informi limo, magno infinito.
Personat, aut personare facit aut per regna sonat, de Cerbero. Cerberus
dictus quasi κρεοβόρος. Et hos colubros et has colubras legi- 15
mus. Sepultus immobilis, quasi sine pultu. Exsortes,
ignaros, una pars orationis, sicut exspes. Et fortuitu et fortuito
dicitur. Perosus sum illam rem. Fas naturalis lex.
Inamabilis, pessima. Suave et suadet disyllaba sunt, non, ut quidam
imperiti putant, trisyllaba. Securus, contemnens Ver- 20
gilius. 'Dilectus mihi est' figuratum est, hodie 'dilectus a
me est' dicimus. Retexit, indicavit.
  Opes, possibilitates. Opus est consulto, opus est ut
consulas, et sunt omnia gerundi modi. Veniam, bene-
ficium. Geminentur, copulentur. Exlex, exspes, 25
exsors. Age adverbium est, plerumque verbum.
  Struices compositiones dicuntur patinarum, unde etiam structores
dicuntur. Pygargus, caper cum candidis clunibus:
hirquitalli, βούπαιδες. Gaditana, Tyria, quod Gades solas Hispaniae
Tyrii tenuerunt. Omnia nomina nis syllaba terminata latina 30
simplicia generis masculini sunt excepto nullo.
  Pharum genere feminino dicimus. Apis
taurus dicitur apud Aegyptios, qui in pectore lunam albam habet, quae
adversus lunam et crescit et decrescit. Imperatores qui vicerant
honoris gratia et praemii tibicinem accipiebant, candelam et sellam curulem; 35
milites ad colonias ducebantur et territoria accipiebant. Metatores domuum
dicuntur, mensores frumenti et frugum. Haec conpages dicitur, non haec
conpago.
  Antiqui declinabant vello vulsi, modo nemo dicit.
Seminecus declinatur et ab hoc semineco his seminecis. Sensus 40
nomen, sensa participialiter, sicut sibilus et sibila. Deductum,
tenue aput Vergilium. Vindex, sic nomine fuit qui Neronem
occidit. Rapti, cursim facti. Defendo, munio.
  Dapem singulariter non dicimus, sed pluraliter tantum.
Quiritem non dicimus, sed numero plurali tantum; ceterum si 45
volueris facere nominativum singularem, erit hic Quiritis. Ab hac 543.1
lauru non dicimus, sed ab hac lauro. Tesserarum aput antiquos
erant varia nomina, vulturis, caniculi, Veneris; sed tamen Veneris erant
optimae.
  Canusium oppidum est Apuliae. Berenice nomen 5
sororis est Ptolemaei, quam amavit et dedit ei optimum annulum cum
gemma pretiosa: exinde pretiosae gemmae Bernices appellabantur.
  Cea insula est patria Simonidis, qui neniarum metrum primus scripsit.
Perfidus est qui fidem frangit aliquotiens, perfidiosus
qui omnino caret fide. Apud antiquos numerus vitae dierum et qualitas 10
numerabatur, et boni dies albis calculis signabantur, mali nigris. etiam
post mortem proferebantur et numerabantur, et de bonis dicebatur 'vixit
dies tot', de malis 'duravit dies tot'. haec erat consuetudo.
Dedecet, deformat.
  Gryphes, animalia quaedam in hyperboreis montibus omni corpore 15
leones praeter os, quod habent aquilae sive accipitris, et quod pinnatae
sunt.
  Cannae Apuliae vicus est. Provectum, mercedem,
fructum Lucanus dicit †'tanton provectum'. Vix tanti, vix
utile, Lucanus dicit. 20
  Cyrna, Corsica. Anser poeta fuit, qui Antonio
laudes scribebat. 'Si valeam scribsisse' nemo dicit, sed si valeam
scribere, et meminere non meminisse. Insani, magni,
sicut 'insanam vatem'.
  Depositum, conmendationem Lucanus 'depositum 25
fortuna'. Legibus aevi, fatali ratione Lucanus.
  Latine Camilla, graece σύμμυστις. Accusativus
pluralis in as exiens semper longus est: verbenas, rorem marinum.
Pellexit, evocavit. Inter uvidum et umidum hoc interest: uvidus est qui
intrinsecus habet umores, umidus qui a foris, unde etiam uva dicta ab 30
eo, quod intrinsecus habeat umorem musti. Bianor,
quem dicit Vergilius in bucolicis, 'incipit apparere Bianoris',
Ocnus dicebatur: hic enim est qui condidit Mantuam. Gallus poeta fuit
optimus: hic imperatori comes fuit Aegypti, postea amavit meretricem
quandam nomine Cytheridem, quam Vergilius Lycorida dicit: hanc etiam 35
dicit Volumnii cuiusdam libertam.
  Omnia parent, in omnibus figura tumet. Incultus ἀπολιτικός. Pro-
fecto, sine dubio. Aemilium ludum, locum dicit. Hunc,
huic similem. Venus, venustas. Cinctutis, militaribus.
  Chalcidico, Euforionio. Sithoniis, Thracicis. 544.1
Versemus, pascamus. Parthenius, mons Arcadiae dictus a virgine
Atalante, quod in illo exercebatur. Vinitor, vitium custos.
Vulcanalia Vulcanalium, non Vulcanaliorum. Gradu pleno, cum cursu.
  Iuvencis, adulescentibus, unde apud Graecos adulescens βούπαις 5
dicitur. Macte illa re dicimus, non illius rei.
Garganus mons est Apuliae. Centenos ducenos
trecenos quadrigenos quingenos et deinde per omnia sic declinandum est
et dicendum est, non ducentenos tricentenos. Caecuba
vina optima dicuntur. 10
  Liquor, si nomen est, corripitur; si verbum, producitur.
Et vomer et vomis in nominativo vario et in genetivo similiter.
Veniunt, crescunt, 'veniens in corpore virtus'.
Sabaei dicti ἀπὸ τοῦ σέβεσθαι, quod apud ipsos nascitur
tus, quo deos placamus. Frictas dicimus, non frixas. 15
Atrine, sicut Nerine [Regine] Galatea. Situm, obli-
vionem, in Statio lectum.
  Poppysma, sibilum. Morbus regius dicitur ἴκτερος.
Chaldaeis, mathematicis. Formidatam tabellam,
pinacem. Cadurcum, fascem lecti. 20
  Palea Virgilius singulari dixit, nos tantum numero plurali dicimus.
Nux plurima, ἀμυγδάλη, quare etiam nux longa
dicitur. Buris curvamentum aratri, dicta quasi βοός οὐρά.
Κύλινδρον, arealem lapidem. Sublicei dicuntur pontes
lignei. Ripaeis, Scythicis: dicti ἀπὸ τῆς ῥιπῆς, hoc est a vi ventorum. 25
Denseo denses dicitur, aliter non. Rivos deducere,
agros siccare. Salubris, u naturaliter longa est.
  Omnes comparationes generis sunt communis excepto uno senior.
Occentassere, in alios conviciosa carmina dicere. Fescennina, conviciosa.
Defluxit, lenitus est Horatius. Vestigia 30
ruris, imperitia. Lituram, emendationem. Incogitat,
cogitat. Secundo pane, vili, δευτερίῳ. Obscenis,
vitiosis. Valeat, pereat, 'valeant qui inter nos
discidium volunt'.
  Ballaena, monstrum marinum. Saetinum vinum . . . 35
Tunica Iovis, toga . . . Sarrana, Tyria.
  Compendia, via cita; dispendia, via per circuitiones difficilis.
Vertigine, confusione.
  Hoc caenum, hoc lutum, genere neutro dicitur.
Eructo eructas hodie neutraliter dicimus tantum, antiqui utraque dicebant, 40
et eructo et eructor, quod hodie non invenitur. Portitor dicitur
proprie qui portam servat, tenet. Stant, plena sunt, horrent.
Epicurei definiunt quidquid visu aut tactu subiacet, hoc corpus
esse, unde et umbras corpora esse dicunt.