DE METRIS HORATII
SERVIVS FORTVNATIANO DN.
  Superfluum, amice, fore putavi et post Terentianum metra dige<rere, 468.4
cum satis quae mihi lectio poetarum> aliud agenti obtulerat exposita vide- 5
rentur. quare Horatium, cum in Campania otiarer, excepi, quem separa-
tim mea per singulos cantus servata versuum replicatione tractares. et
quia ille fidicen uno metri genere pluribus saepe utitur cantibus, satis
erit semel ratione reddita ceterarum similitudinem primis versibus deno-
tare. non mihi autem criminandum puto, si in tractatu Latinis Graeca 10
miscuero, cum metrorum ratio huius linguae egeat sollertia et adprime
his litteris <sit> erudita. vale.
  Decem novem tantum odas variis Flaccus metrorum compositionibus
texuit, quarum decem in primo carminum libro, in tribus reliquis singu-
las, in epodon sex repperi constitutas. 15
  Prima igitur ode monocolos est. nam versus, qui asclepiadeus dicitur,
constat spondio, duobus choriambis et pyrrichio; ususque est hac metri
compositione cantibus tribus, quorum primordia subnotavi, Maecenas atavis
edite regibus, Exegi monumentum aere perennius, Donarem pateras gra-
taque commodus. 20
  Secunda ode dicolos est tetrastrofos. primi enim tres versus, quibus
nomen est safficis, constant trochaeo, spondio, dactylo et duobus trochaeis;
quartus vero, qui adonius dicitur, dactylo et spondio pedibus terminatur.
utitur autem hac metri compositione sex et viginti cantibus, quorum pri-
mordia subnotavi, Iam satis terris nivis atque dirae, Mercuri facunde ne- 25
pos Atlantis, Quem virum aut heroa lyra vel acri, Vile potabis modicis
sabinum, Integer vitae scelerisque purus, Parcius iunctas quatiunt fenestras,
O Venus regina Cnidi Pafique, Poscimus siquid vacui sub umbra, Persicos 469.1
odi puer apparatus, Nullus argento color est avaris, Ne sit ancillae tibi
amor pudori, Septimi Gades aditure mecum, Vlla si iuris tibi peierati,
Rectius vives Licini neque altum, Otium divos vocat in patentis, Martiis
caelebs quid agam Kalendis, Mercuri nam te docilis magistro, Herculis 5
modo ritu dictus o plebs, Faune nymfarum fugientum amator, Non vides
quanto moveas periclo, Montium custos nemorumque virgo, Impios parrae
recinentis omen, Pindarum quisquis studet aemulari, Dive quem proles
Niobea magnae, Est mihi nonum superantis <annum, Phoebe silvarumque
potens Diana>. 10
  Tertia ode dicolos est distrofos. nam primus versus, cui glyconio
vocabulum datur, constat spondio et duobus dactylis; secundus vero ascle-
piadeus est, cuius iam in prima ode dedimus rationem; ususque invenitur
hac metri compositione duodecim tantum cantibus, ut subscripta monstra-
bunt, Sic te diva potens Cypri, Cum tu Lydia Telefi, Mater saeva cupidi- 15
num, Et ture et fidibus iuvat, Donec gratus eram tibi, Vxor pauperis
Ibyci, Quantum distet ab Inacho, Intactis opulentior, Quo me Bacche
rapis tui, Festo quid potius die, Intermissa Venus diu, Quem tu Melpo-
mene semel.
  Quarta ode dicolos est distrofos. prior enim versus, qui est archi- 20
lochius, constat tetrametro heroico et trochaeis tribus; secundus vero pen-
themimeri iambica et tribus trochaeis similiter terminatur, ususque est
hac metri compositione uno tantum cantu, cuius versus adscriptus est,
Solvitur acris hiems grata vice veris et favoni.
  Quinta ode tricolos est tetrastrofos. nam primi duo versus asclepia- 25
dei sunt, tertius vero trimeter est heroicus, quartus autem glyconius,
cuius in tertia ode dedimus rationem; ususque est hac metri compositione
septem tantum cantibus, quorum primordia subnotavi, Quis multa gracilis
te puer in rosa, O navis referent in mare te novi [fluctus], Dianam tenerae
dicite virgines, Vitat inuleo me similis Chloe, Quid fles Asteria quem tibi 30
candidi, O fons Blandusiae splendidior vitro, Audivere Lyce di mea vota di.
  Sexta ode dicolos est tetrastrofos. primi enim tres versus asclepiadei
sunt, quorum iam meminimus, quartus glyconius; ususque est hac metri
compositione novem tantum cantibus, quorum subnotavi principia, Scri-
beris Vario fortis et hostium, Pastor cum traheret per freta navibus, Quis 35
desiderio sit pudor aut modus, * * * Nolis longa ferae bella Numantiae, Extre-
mum Tanaim si biberis Lyce, Inclusam Danaen turris aenea, Divis orte 470.1
bonis optume Romyleae, Iam veris comites quae mare temperant.
  Septima ode dicolos est distrofos. nam prior versus heroicus est,
qui sex pedibus, dactylo scilicet et spondio <in>differenter positis, termina-
tur, secundus vero tetrametro acefalo eius efficitur; ususque est hac metri 5
compositione tribus tantum cantibus, quorum primos versus adposui, Lau-
dabunt alii claram Rhodon aut Mitylenen, Te maris et terrae numeroque
carentis harenae, Quid tibi vis mulier nigris dignissima barris.
  Octava ode dicolos est distrofos. prior enim versus efficitur choriambo
et palinbacchio; secundus vero constat ex epitrito secundo, duobus cho- 10
riambis et palinbacchio; ususque <est> hac metri compositione uno tantum
cantu, cuius primus versus adscriptus est, Lydia dic per omnes.
  Nona ode tricolos <est> tetrastrofos. nam primi duo versus penthemi-
meri iambica et duobus dactylis finiuntur, tertius vero dimeter est iambi-
cus hypercatalectus, quartus autem dactylis duobus et duobus trochaeis 15
terminatur; ususque est hac metri compositione sex et triginta cantibus,
quorum primordia subnotavi, Vides ut alta stet nive candidum, O matre
pulchra filia pulchrior, Velox amoenum saepe Lucretilem, Musis amicus
tristitiam et metus, Natis in usus laetitiae scyfis, Icci beatis non invides
Arabum gazis, Quid dedicatum poscis Apollinem, Parcus deorum cultor et 20
infrequens, * * * Nunc est bibendum nunc pede libero, Motum ex Metello
consule civicum, Aequam memento rebus in arduis, Nondum subacta
ferre iugum valet, O saepe mecum tempus in ultimum, Non semper im-
bres nubibus hispidos, Quid bellicosus Cantaber et Scythes, Malo et ne-
fasto te posuit die, Eheu fugaces Postume Postume [et], Cur me querel- 25
lis exanimas tuis, Bacchum in remotis carmina rupibus, Non usitata nec
tenui ferar, Odi profanum vulgus et arceo, Angustam amice pauperiem
pati, Iustum et tenacem propositi virum, Descende caelo et dic age tibia,
Caelo tonantem credidimus Iovem, Delicta maiorum inmeritus lues, Aeli
vetusto nobilis ab Lamo, O nate mecum consule Manlio, Caelo supinas si 30
tuleris manus, Vixi puellis nuper idoneus, Tyrrena regum progenies tibi,
Qualem ministrum fulminis alitem, Ne forte credas interitura quae, Quae
cura patrum quaeve Quiritium, Foebus volentem carmina me loqui.
  Decima ode monocolos <est>. versu enim, cui choriambico nomen datur,
continetur et constat spondio, tribus choriambis et pyrrichio; ususque est 35
hac metri compositione tribus tantum cantibus, ut subiecta monstrabunt, 471.1
Tu ne quaesieris scire nefas quem mihi quem tibi, Nullam Vare sacra
vite prius severis arborem, O crudelis adhuc et Veneris muneribus potens.
  Vndecima ode dicolos est distrofos. nam prior versus cretico pede
et monometro iambico terminatur, secundus vero trimeter est iambicus, 5
sed claudus. iambicus autem versus non iambum solum sed et heroicos
recipit pedes, locis scilicet inparibus [et dibracchi coniuncto]; ususque
invenitur hac metri compositione uno tantum cantu, cuius primus versus
ascriptus est, Non ebur neque aureum.
  Duodecima ode monocolos est. metro enim quod ionico a minore 10
fit continetur, quod quidem non numero pedum, sed sensus fine conclu-
ditur, atque ideo a multis synafia potius nominatur; ususque est hac metri
compositione uno tantum cantu, cuius principium subnotavi, Miserarum
est neque amori dare ludum.
  Tertia decima ode dicolos est distrofos. nam prior versus heroicus 15
est, sequens vero penthemimeres eius efficitur; ususque est hac metri
compositione uno tantum cantu, cuius versus ascriptus est, Diffugere nives
redeunt iam gramina campis.
  Quarta decima ode dicolos est distrofos. prior enim versus trimeter
est iambicus, secundus vero dimeter invenitur; ususque est hac metri 20
compositione decem tantum cantibus, quorum primordia subnotavi, Ibis
Libyrnis inter alta navium, Beatus ille qui procul negotiis, Parentis olim
siquis impia manu, Lupis et agnis quanta sortito optigit, At o deorum
quicquid in caelo regit, Quid inmerentis hospites vexas canis, Quoquo
scelesti ruitis aut cur dexteris, Rogare longo putidam te saeculo, Quando 25
sepositum caecubum ad festas dapes, Mala soluta navis exit alite.
  Quinta decima ode dicolos est distrofos. nam prior versus trimeter
iambicus <est>, secundus vero constat ex penthemimere heroico et dimetro
iambico; ususque est hac metri compositione uno tantum cantu, cuius
versus ascriptus est, Pecti nihil me sicut antea iuvat. 30
  Sexta decima ode dicolos est distrofos. prior enim versus heroicus
invenitur, secundus vero constat ex dimetro iambico et penthemimere
heroico; ususque est hac metri compositione uno tantum cantu, cuius
principium subnotavi, Horrida tempestas caelum contraxit et imbres.
  Septima decima ode dicolos est distrofos. nam prior versus heroicus 35
est, secundus vero iambicus dimeter invenitur; ususque est hac metri
compositione duobus tantum cantibus, ut subiecta monstrabunt, Mollis 472.1
inertia cur tantum diffuderit imis, Nox erat et caelo fulgebat luna sereno.
  Duodevicensima ode dicolos est distrofos. nam prior heroicus, se-
cundus trimeter iambicus invenitur; ususque est hac metri compositione
uno tantum cantu, cuius versus ascriptus est, Altera iam teritur bellis 5
civilibus aetas.
  Vnadevicensima ode monocolos est. constat enim <ex> trimetro iam-
bico; ususque invenitur hac metri compositione uno tantum cantu, cuius
principium subnotavi, Iam iam efficaci do manus scientiae.
  His omnibus metris scripti sunt quattuor carminum libri, epodon 10
carmenque saeculare. ceterum artis poeticae epistolarum et sermonum
heroico iugiter continentur.