fas mihi subaudis 'sit'. et bene a diis petit veniam, ne 2.157.1
videatur proditor: nam et haec quae dicturus est tacuit, antequam
audiret 'noster eris'; si enim voluntate proderet, sequebatur quod
ait Cicero "nemo umquam sapiens proditori credendum puta-
vit". {⁴³aut 'fas mihi' ideo, quia non licet solvere sacramentum militare 5
adversariis vel hostibus; ideo dixit 'liceat arcana dicere'. et cum osten-
derit, se rem dicere quam non licet, ei facilius credetur.}⁴³ sacrata
resolvere ivra scilicet ut non incidat in sacramenti poenam:
{⁴³nam miles legibus sacramentorum rogabatur, ut exiens ad bellum iura-
ret, se nihil contra rem publicam facturum:}⁴³ quia militiae tria sunt 10
genera. plerumque enim 'evocati' dicuntur, et non sunt milites,
sed pro milite: unde Sallustius "neu quis miles neve pro milite",
item ipse "ab his omnes evocatos et centuriones": plerumque
'tumultuarii', hoc est qui ad unum militant bellum: plerumque
'sacramento rogati', quia post electionem in rem publicam iurant, 15
{⁴³sicut dictum est}⁴³. et hi sunt qui habent plenam militiam; nam
viginti et quinque annis tenentur. haec tria genera tangit Vergi-
lius: sacramenti hoc loco, tumultuarii illo "simul omne
tumultu coniurat trepido Latium", evocationis "mitti-
tur et magni Venulus Diomedis ad urbem". 20