fas mihi subaudis 'sit'. et bene a diis petit veniam, ne
|
2.157.1
|
videatur proditor: nam et haec quae dicturus est tacuit, antequam
|
|
audiret 'noster eris'; si enim voluntate proderet, sequebatur quod
|
|
ait Cicero "nemo umquam sapiens proditori credendum puta-
|
|
vit". {⁴³aut 'fas mihi' ideo, quia non licet solvere sacramentum militare
|
5
|
adversariis vel hostibus; ideo dixit 'liceat arcana dicere'. et cum osten-
|
|
derit, se rem dicere quam non licet, ei facilius credetur.}⁴³ sacrata
|
|
resolvere ivra scilicet ut non incidat in sacramenti poenam:
|
|
{⁴³nam miles legibus sacramentorum rogabatur, ut exiens ad bellum iura-
|
|
ret, se nihil contra rem publicam facturum:}⁴³ quia militiae tria sunt
|
10
|
genera. plerumque enim 'evocati' dicuntur, et non sunt milites,
|
|
sed pro milite: unde Sallustius "neu quis miles neve pro milite",
|
|
item ipse "ab his omnes evocatos et centuriones": plerumque
|
|
'tumultuarii', hoc est qui ad unum militant bellum: plerumque
|
|
'sacramento rogati', quia post electionem in rem publicam iurant,
|
15
|
{⁴³sicut dictum est}⁴³. et hi sunt qui habent plenam militiam; nam
|
|
viginti et quinque annis tenentur. haec tria genera tangit Vergi-
|
|
lius: sacramenti hoc loco, tumultuarii illo "simul omne
|
|
tumultu coniurat trepido Latium", evocationis "mitti-
|
|
tur et magni Venulus Diomedis ad urbem".
|
20
|