Caesar etsi a bello atque hoste discedere detrimen- 7.33.1.1
tosum esse existimabat, tamen non ignorans, quanta ex
dissensionibus incommoda oriri consuessent, ne tanta et
tam coniuncta populo Romano civitas, quam ipse sem-
per aluisset omnibusque rebus ornasset, ad vim atque 5
arma descenderet atque ea pars, quae minus sibi con-
fideret, auxilia a Vercingetorige arcesseret, huic rei prae- 2.1
vertendum existimavit et, quod legibus Haeduorum iis,
qui summum magistratum obtinerent, excedere ex fini-
bus non liceret, ne quid de iure aut de legibus eorum de-
minuisse videretur, ipse in Haeduos proficisci statuit 5
senatumque omnem et quos inter controversia esset ad
se Decetiam evocavit. cum prope omnis civitas eo con- 3.1
venisset docereturque paucis clam convocatis alio loco,
alio tempore atque oportuerit, fratrem a fratre renun-
tiatum, cum leges duos ex una familia vivo utroque non
solum magistratus creari vetarent, sed etiam in senatu 5
esse prohiberent, Cotum imperium deponere coegit,
Convictolitavem, qui per sacerdotes more civitatis inter- 4.1
missis magistratibus esset creatus, potestatem obtinere
iussit.
  Hoc decreto interposito cohortatus Haeduos, ut 34.1.1
controversiarum ac dissensionis obliviscerentur atque
omnibus omissis his rebus huic bello servirent eaque, quae
meruissent, praemia ab se devicta Gallia exspectarent
equitatumque omnem et peditum milia x sibi celeriter 5
mitterent, quae in praesidiis rei frumentariae causa dis-
poneret, exercitum in duas partes divisit: quattuor legio- 2.1
nes in Senones Parisiosque Labieno ducendas dedit, sex
ipse in Arvernos ad oppidum Gergoviam secundum flu-
men Elaver duxit; equitatus partem illi attribuit, par-
tem sibi reliquit. qua re cognita Vercingetorix omnibus 3.1
interruptis eius fluminis pontibus ab altera fluminis parte
iter facere coepit.