Dum haec ad Gergoviam geruntur, Convictolitavis 7.37.1.1
Haeduus, cui magistratum adiudicatum a Caesare de-
monstravimus, sollicitatus ab Arvernis pecunia cum
quibusdam adulescentibus conloquitur, quorum erat
princeps Litaviccus atque eius fratres, amplissima fa- 5
milia nati adulescentes. cum his praemium communi- 2.1
cat hortaturque ut se liberos et imperio natos memine-
rint. unam esse Haeduorum civitatem, quae certissimam 3.1
Galliae victoriam distineat; eius auctoritate reliquas
contineri; qua traducta locum consistendi Romanis in
Gallia non fore. esse nonnullo se Caesaris beneficio ad- 4.1
fectum, sic tamen, ut iustissimam apud eum causam ob-
tinuerit; sed plus communi libertati tribuere. cur enim 5.1
potius Haedui de suo iure et de legibus ad Caesarem dis-
ceptatorem quam Romani ad Haeduos veniant? cele- 6.1
riter adulescentibus et oratione magistratus et praemio
deductis, cum se vel principes eius consilii fore profite-
rentur, ratio perficiendi quaerebatur, quod civitatem
temere ad suscipiendum bellum adduci posse non con- 5
fidebant. placuit, uti Litaviccus decem illis milibus, quae 7.1
Caesari ad bellum mitterentur, praeficeretur atque ea
ducenda curaret fratresque eius ad Caesarem praecurre-
rent. reliqua qua ratione agi placeat constituunt.
  Litaviccus accepto exercitu cum milia passuum 38.1.1
circiter xxx a Gergovia abesset, convocatis subito mili-
tibus lacrimans 'quo proficiscimur,' inquit 'milites? om- 2.1
nis noster equitatus, omnis nobilitas interiit; principes
civitatis, Eporedorix et Viridomarus, insimulati pro-
ditionis ab Romanis indicta causa interfecti sunt. haec 3.1
ab his cognoscite, qui ex ipsa caede fugerunt; nam ego
fratribus atque omnibus meis propinquis interfectis do-
lore prohibeor quae gesta sunt pronuntiare.' producun- 4.1
tur ii, quos ille edocuerat quae dici vellet, atque eadem,
quae Litaviccus pronuntiaverat, multitudini exponunt:
omnes equites Haeduorum interfectos, quod conlocuti 5.1
cum Arvernis dicerentur; ipsos se inter multitudinem
militum occultasse atque ex media caede fugisse. con- 6.1
clamant Haedui et Litaviccum obsecrant, ut sibi con-
sulat. 'quasi vero' inquit ille 'consilii sit res ac non ne-
cesse sit nobis Gergoviam contendere et cum Arvernis
nosmet coniungere. an dubitamus, quin nefario facinore 7.1
admisso Romani iam ad nos interficiendos concurrant?
proinde si quid in nobis animi est, persequamur eorum 8.1
mortem, qui indignissime interierunt, atque hos latrones
interficiamus.' ostendit cives Romanos, qui eius praesi-
dii fiducia una ierant. continuo magnum numerum fru- 9.1
menti commeatusque diripit, ipsos crudeliter excrucia-
tos interficit. nuntios tota civitate Haeduorum dimittit, in 10.1
eodem mendacio de caede equitum et principum per-
manet; hortatur ut simili ratione atque ipse fecerit suas
iniurias persequantur.