XXIV
|
|
Gel. N.A. 16.8
|
|
(ἀξιώματα Varro appellat) alias profata alias proloquia.—
|
24.29.1
|
proloquium est sententia in qua nihil desideratur. erit autem
|
|
planius quid istud sit, si exemplum eius dixerimus. ἀξίωμα
|
|
igitur, sive id proloquium dicere placet, huiusce modi est:
|
|
'Hannibal Poenus fuit', 'Scipio Numantiam delevit', 'Milo
|
5
|
caedis damnatus est', 'neque bonum est voluptas neque ma-
|
|
lum'; et omnino quicquid ita dicitur plena atque perfecta
|
|
verborum sententia, ut id necesse sit aut verum aut falsum
|
|
esse . . . . sed quod Graeci συνημμένον ἀξίωμα dicunt, id alii
|
|
nostrorum adiunctum, alii conexum dixerunt. id conexum
|
10
|
tale est: 'si Plato ambulat, Plato movetur', 'si dies est, sol
|
|
super terras est'. item quod illi συμπεπλεγμένον, nos vel con-
|
|
iunctum vel copulatum dicimus, quod est eiusdem modi:
|
|
'P. Scipio Pauli filius et bis consul fuit et triumphavit et
|
|
censura functus est et collega in censura L. Mummii fuit'.
|
15
|
in omni autem coniuncto si unum est mendacium, etiamsi
|
|
cetera vera sunt, totum esse mendacium dicitur. nam si ad
|
|
ea omnia, quae de Scipione illo vera dixi, addidero: 'et Hanni-
|
|
balem in Africa superavit', quod est falsum, universa quoque
|
|
illa quae coniuncte dicta sunt propter hoc unum quod fal-
|
20
|
sum accesserit, quia simul dicentur, vera non erunt. est item
|
|
aliud, quod Graeci διεζευγμένον ἀξίωμα, nos disiunctum dici-
|
|
mus. id huiusce modi est: 'aut malum est voluptas aut bo-
|
|
num aut neque bonum neque malum est'. omnia autem quae
|
|
disiunguntur, pugnantia esse inter sese oportet, eorumque
|
25
|
opposita, quae ἀντικείμενα Graeci dicunt, ea quoque ipsa inter
|
|
se adversa esse. ex omnibus quae disiunguntur unum esse
|
|
verum debet, falsa cetera. quodsi aut nihil omnium verum
|
|
aut omnia plurave quam unum vera erunt aut quae disiuncta
|
|
sunt non pugnabunt aut quae opposita eorum sunt contraria
|
30
|
inter sese non erunt, tum id disiunctum mendacium est et
|
|
appellatur παραδιεζευγμένον, sicuti hoc est, in quo quae op-
|
|
posita non sunt contraria: 'aut curris aut ambulas aut stas'.
|
|
nam ipsa quidem inter se adversa sunt, sed opposita eorum
|
|
non pugnant: non ambulare enim et non stare et non currere
|
35
|
contraria inter sese non sunt, quoniam contraria ea dicuntur
|
|
quae simul vera esse non queunt: possis enim simul eodem-
|
|
que tempore neque ambulare neque stare neque currere.
|
|
Prisc. GL 2.540K
|
|
cum indidem haurierint.
|
30.1
|