| XVI | |
| Altera iam teritur bellis civilibus aetas, | 16.1 |
| suis et ipsa Roma viribus ruit. | |
| quam neque finitimi valuerunt perdere Marsi | |
| minacis aut Etrusca Porsenae manus | |
| aemula nec virtus Capuae nec Spartacus acer | 5 |
| novisque rebus infidelis Allobrox, | |
| nec fera caerulea domuit Germania pube | |
| parentibusque abominatus Hannibal: | |
| inpia perdemus devoti sanguinis aetas | |
| ferisque rursus occupabitur solum; | 10 |
| barbarus heu cineres insistet victor et urbem | |
| eques sonante verberabit ungula; | |
| quaeque carent ventis et solibus ossa Quirini, | |
| —nefas videre—dissipabit insolens. | |
| forte quid expediat communiter aut melior pars, | 15 |
| malis carere quaeritis laboribus. | |
| nulla sit hac potior sententia: Phocaeorum | |
| velut profugit exsecrata civitas | |
| agros atque lares patrios, habitandaque fana | |
| apris reliquit et rapacibus lupis, | 20 |
| ire, pedes quocumque ferent, quocumque per undas | |
| Notus vocabit aut protervos Africus. | |
| sic placet? an melius quis habet suadere? secunda | |
| ratem occupare quid moramur alite? | |
| sed iuremus in haec: simul imis saxa renarint | 25 |
| vadis levata, ne redire sit nefas; | |
| neu conversa domum pigeat dare lintea, quando | |
| Padus Matina laverit cacumina, | |
| im mare seu celsus procurrerit Appenninus | |
| novaque monstra iunxerit libidine | 30 |
| mirus amor, iuvet ut tigris subsidere cervis, | |
| adulteretur et columba miluo, | |
| credula nec ravos timeant armenta leones | |
| ametque salsa levis hircus aequora. | |
| haec et quae poterunt reditus abscindere dulcis | 35 |
| eamus omnis exsecrata civitas, | |
| aut pars indocili melior grege; mollis et exspes | |
| inominata perpremat cubilia. | |
| vos, quibus est virtus, muliebrem tollite luctum, | |
| Etrusca praeter et volate litora. | 40 |
| nos manet Oceanus circumvagus: arva beata | |
| petamus, arva divites et insulas, | |
| reddit ubi cererem tellus inarata quotannis | |
| et inputata floret usque vinea, | |
| germinat et numquam fallentis termes olivae | 45 |
| suamque pulla ficus ornat arborem, | |
| mella cava manant ex ilice, montibus altis | |
| levis crepante lympha desilit pede. | |
| illic iniussae veniunt ad mulctra capellae | |
| refertque tenta grex amicus ubera, | 50 |
| nec vespertinus circumgemit ursus ovile | |
| nec intumescit alta viperis humus; | |
| nulla nocent pecori contagia, nullius astri | 61 |
| gregem aestuosa torret inpotentia. | |
| pluraque felices mirabimur, ut neque largis | 53 |
| aquosus Eurus arva radat imbribus, | |
| pinguia nec siccis urantur semina glaebis, | 55 |
| utrumque rege temperante caelitum. | |
| non huc Argoo contendit remige pinus | |
| neque inpudica Colchis intulit pedem; | |
| non huc Sidonii torserunt cornua nautae, | |
| laboriosa nec cohors Ulixei. | 60 |
| Iuppiter illa piae secrevit litora genti, | 63 |
| ut inquinavit aere tempus aureum, | |
| aere, dehinc ferro duravit saecula, quorum | 65 |
| piis secunda vate me datur fuga. |