iam primum omnium satis constat Troia capta in ceteros 1.1.1.1
saeuitum esse Troianos, duobus, Aeneae Antenorique, et ue-
tusti iure hospitii et quia pacis reddendaeque Helenae semper
auctores fuerant, omne ius belli Achiuos abstinuisse; casibus 2.1
deinde uariis Antenorem cum multitudine Enetum, qui sedi-
tione ex Paphlagonia pulsi et sedes et ducem rege Pylaemene
ad Troiam amisso quaerebant, uenisse in intimum maris
Hadriatici sinum, Euganeisque qui inter mare Alpesque in- 3.1
colebant pulsis Enetos Troianosque eas tenuisse terras. et
in quem primo egressi sunt locum Troia uocatur pagoque
inde Troiano nomen est: gens uniuersa Ueneti appellati.
Aeneam ab simili clade domo profugum sed ad maiora rerum 4.1
initia ducentibus fatis, primo in Macedoniam uenisse, inde in
Siciliam quaerentem sedes delatum, ab Sicilia classe ad Lau-
rentem agrum tenuisse. Troia et huic loco nomen est. ibi 5.1
egressi Troiani, ut quibus ab immenso prope errore nihil
praeter arma et naues superesset, cum praedam ex agris
agerent, Latinus rex Aboriginesque qui tum ea tenebant loca
ad arcendam uim aduenarum armati ex urbe atque agris 5
concurrunt. duplex inde fama est. alii proelio uictum Lati- 6.1
num pacem cum Aenea, deinde adfinitatem iunxisse tradunt:
alii, cum instructae acies constitissent, priusquam signa 7.1
canerent processisse Latinum inter primores ducemque
aduenarum euocasse ad conloquium; percontatum deinde
qui mortales essent, unde aut quo casu profecti domo quidue
quaerentes in agrum Laurentinum exissent, postquam audierit 8.1
multitudinem Troianos esse, ducem Aeneam filium Anchisae
et Ueneris, cremata patria domo profugos, sedem conden-
daeque urbi locum quaerere, et nobilitatem admiratum gentis
uirique et animum uel bello uel paci paratum, dextra data 5
fidem futurae amicitiae sanxisse. inde foedus ictum inter 9.1
duces, inter exercitus salutationem factam. Aeneam apud
Latinum fuisse in hospitio; ibi Latinum apud penates deos
domesticum publico adiunxisse foedus filia Aeneae in matri-
monium data. ea res utique Troianis spem adfirmat tandem 10.1
stabili certaque sede finiendi erroris. oppidum condunt;
Aeneas ab nomine uxoris Lauinium appellat. breui stirpis 11.1
quoque uirilis ex nouo matrimonio fuit, cui Ascanium
parentes dixere nomen.