nondum maturus imperio Ascanius Aeneae filius erat; 1.3.1.1
tamen id imperium ei ad puberem aetatem incolume mansit;
tantisper tutela muliebri—tanta indoles in Lauinia erat—res
Latina et regnum auitum paternumque puero stetit. haud 2.1
ambigam—quis enim rem tam ueterem pro certo adfirmet?—
hicine fuerit Ascanius an maior quam hic, Creusa matre Ilio
incolumi natus comesque inde paternae fugae, quem Iulum
eundem Iulia gens auctorem nominis sui nuncupat. is Asca- 3.1
nius, ubicumque et quacumque matre genitus—certe natum
Aenea constat—abundante Lauinii multitudine florentem
iam ut tum res erant atque opulentam urbem matri seu no-
uercae relinquit, nouam ipse aliam sub Albano monte condidit 5
quae ab situ porrectae in dorso urbis Longa Alba appellata.
inter Lauinium et Albam Longam coloniam deductam tri- 4.1
ginta ferme interfuere anni. tantum tamen opes creuerant
maxime fusis Etruscis ut ne morte quidem Aeneae nec deinde
inter muliebrem tutelam rudimentumque primum puerilis
regni mouere arma aut Mezentius Etruscique aut ulli alii 5
accolae ausi sint. pax ita conuenerat ut Etruscis Latinisque 5.1
fluuius Albula, quem nunc Tiberim uocant, finis esset.
Siluius deinde regnat Ascani filius, casu quodam in siluis 6.1
natus; is Aeneam Siluium creat; is deinde Latinum Siluium. 7.1
ab eo coloniae aliquot deductae, Prisci Latini appellati.
mansit Siluiis postea omnibus cognomen, qui Albae regna-
runt. Latino Alba ortus, Alba Atys, Atye Capys, Capye 8.1
Capetus, Capeto Tiberinus, qui in traiectu Albulae amnis
submersus celebre ad posteros nomen flumini dedit. Agrippa 9.1
inde Tiberini filius, post Agrippam Romulus Siluius a patre
accepto imperio regnat. Auentino fulmine ipse ictus regnum
per manus tradidit. is sepultus in eo colle qui nunc pars
Romanae est urbis, cognomen colli fecit. Proca deinde 5
regnat. is Numitorem atque Amulium procreat; Numitori, 10.1
qui stirpis maximus erat, regnum uetustum Siluiae gentis
legat. plus tamen uis potuit quam uoluntas patris aut uere-
cundia aetatis: pulso fratre Amulius regnat. addit sceleri 11.1
scelus: stirpem fratris uirilem interemit, fratris filiae Reae
Siluiae per speciem honoris cum Uestalem eam legisset per-
petua uirginitate spem partus adimit.