Brutus illis luctu occupatis cultrum ex uolnere 1.59.1.1
Lucretiae extractum, manantem cruore prae se tenens, 'per
hunc' inquit 'castissimum ante regiam iniuriam sanguinem
iuro, uosque, di, testes facio me L. Tarquinium Superbum
cum scelerata coniuge et omni liberorum stirpe ferro igni 5
quacumque dehinc ui possim exsecuturum, nec illos nec
alium quemquam regnare Romae passurum.' cultrum deinde 2.1
Collatino tradit, inde Lucretio ac Ualerio, stupentibus mira-
culo rei, unde nouum in Bruti pectore ingenium. ut prae-
ceptum erat iurant; totique ab luctu uersi in iram, Brutum
iam inde ad expugnandum regnum uocantem sequuntur 5
ducem.
elatum domo Lucretiae corpus in forum deferunt, con- 3.1
cientque miraculo, ut fit, rei nouae atque indignitate homines.
pro se quisque scelus regium ac uim queruntur. mouet 4.1
cum patris maestitia, tum Brutus castigator lacrimarum
atque inertium querellarum auctorque quod uiros, quod
Romanos deceret, arma capiendi aduersus hostilia ausos.
ferocissimus quisque iuuenum cum armis uoluntarius adest; 5.1
sequitur et cetera iuuentus. inde patre praeside relicto
Collatiae [ad portas] custodibusque datis ne quis eum motum
regibus nuntiaret, ceteri armati duce Bruto Romam profecti.
ubi eo uentum est, quacumque incedit armata multitudo, 6.1
pauorem ac tumultum facit; rursus ubi anteire primores
ciuitatis uident, quidquid sit haud temere esse rentur. nec 7.1
minorem motum animorum Romae tam atrox res facit quam
Collatiae fecerat; ergo ex omnibus locis urbis in forum curri-
tur. quo simul uentum est, praeco ad tribunum celerum,
in quo tum magistratu forte Brutus erat, populum aduocauit. 5
ibi oratio habita nequaquam eius pectoris ingeniique 8.1
quod simulatum ad eam diem fuerat, de ui ac libidine Sex.
Tarquini, de stupro infando Lucretiae et miserabili caede,
de orbitate Tricipitini cui morte filiae causa mortis indignior
ac miserabilior esset. addita superbia ipsius regis mise- 9.1
riaeque et labores plebis in fossas cloacasque exhauriendas
demersae; Romanos homines, uictores omnium circa popu-
lorum, opifices ac lapicidas pro bellatoribus factos. indigna 10.1
Ser. Tulli regis memorata caedes et inuecta corpori patris
nefando uehiculo filia, inuocatique ultores parentum di. his 11.1
atrocioribusque, credo, aliis, quae praesens rerum indignitas
haudquaquam relatu scriptoribus facilia subicit, memoratis
incensam multitudinem perpulit ut imperium regi abrogaret
exsulesque esse iuberet L. Tarquinium cum coniuge ac liberis. 5
ipse iunioribus qui ultro nomina dabant lectis armatisque, 12.1
ad concitandum inde aduersus regem exercitum Ardeam in
castra est profectus: imperium in urbe Lucretio, praefecto
urbis iam ante ab rege instituto, relinquit. inter hunc 13.1
tumultum Tullia domo profugit exsecrantibus quacumque
incedebat inuocantibusque parentum furias uiris mulieri-
busque.