| Latium antiquum a Tiberi Cerceios servatum est m. | 3.56.1 |
| p. L longitudine: tam tenues primordio imperi fuere radices. | |
| colonis saepe mutatis tenuere alii aliis temporibus, Abori- | |
| gines, Pelasgi, Arcades, Siculi, Aurunci, Rutuli et ultra | |
| Cerceios Volsci, Osci, Ausones, unde nomen Lati processit | 5 |
| ad Lirim amnem. in principio est Ostia colonia ab Romano | |
| rege deducta, oppidum Laurentum, l<u>cus <I>o<v>is Indigetis, | |
| amnis Numicius, Ardea a Danaë Persei matre condita. dein | 57.1 |
| quondam Aphrodisium, Antium colonia, Astura flumen et | |
| insula, fluvius Nymphaeus, Clostra Romana, Cercei, quondam | |
| insula inmenso quidem mari circumdata, ut creditur Ho- | |
| mero, et nunc planitie. mirum est quod hac de re tra- | 5 |
| dere hominum notitiae possumus. Theophrastus, qui | |
| primus externorum aliqua de Romanis diligentius scripsit | |
| —nam Theopompus, ante quem nemo mentionem habuit, | |
| urbem dumtaxat a Gallis captam dixit, Clitarc<h>us, ab | |
| eo proximus, legationem tantum ad Alexandrum missam— | 10 |
| hic iam plus quam ex fama Cerceiorum insulae et men- | 58.1 |
| suram posuit stadia LXXX in eo volumine, quod scripsit | |
| Nicodoro Atheniensium magistratu, qui fuit urbis nostrae | |
| CCCCXL anno. quicquid ergo terrarum est praeter X p. | |
| ambitus adnexum insulae, post eum annum accessit Italiae. | 5 |
| aliud miraculum a Cerceis palus Pomptina est, quem locum | 59.1 |
| XXIIII urbium fuisse Mucianus ter consul prodidit. dein | |
| flumen Aufentum, supra quod Tarracina oppidum, lingua | |
| V<o>lscorum Anxur dictum, et ubi fuere Amyclae sive Amyn- | |
| clae, a serpentibus deletae, dein locus Speluncae, lacus | 5 |
| Fundanus, Caieta portus, oppidum Formiae, Hormiae dictum, | |
| ut existimavere, antiqua Laestrygonum sedes. ultra fuit | |
| oppidum Pirae, est colonia Minturnae, Liri amne divisa, | |
| <C>lani o<lim> appellato, Sinuessa, extremum in adiecto Latio, | |
| quam quidam Sinopen dixere vocitatam. hinc felix illa | 60.1 |
| Campania, ab hoc sinu incipiunt vitiferi colles et temulentia | |
| nobilis suco per omnes terras incluto atque, ut veteres | |
| dixere, summum Liberi Patris cum Cerere certamen. hinc | |
| Setini et Caecubi protenduntur agri; his iunguntur Falerni, | 5 |
| Caleni, dein consurgunt Massici, Gaurani Surrentinique | |
| montes. ibi Leborini campi sternuntur et in delicias alicae | |
| politur messis. haec litora fontibus calidis rigantur praeter- | |
| que cetera in toto mari conchylio et pisce nobili adnotantur. | |
| nusquam generosior oleae liquor e<s>t, hoc quoque certamen | 10 |
| humanae voluptatis. tenuere Osci, Graeci, Vmbri, Tusci, | |
| Campani. in ora Savo fluvius, Volturnum oppidum cum | 61.1 |
| amne, Liternum, Cumae Chalcidensium, Misenum, portus | |
| Baiarum, Bauli, lacus Lucrinus et Avernus, iuxta quem | |
| Cimmerium oppidum quondam, dein Puteoli colonia Dicae- | |
| archea dicti, postque P<h>legraei campi, Acherusia palus | 5 |
| Cumis vicina; litore autem Neapolis, Chalcidensium et ipsa, | 62.1 |
| Part<h>enope a tumulo Sirenis appellata, Herculaneum, Pompei | |
| haud procul spectato monte Vesuvio, adluente vero Sarno | |
| amne, ager Nucerinus et VIIII p. a mari ipsa Nuceria, | |
| Surrentum cum promunturio Minervae, Sirenum quondam | 5 |
| sede. navigatio a Cerceis II de LXXX patet. regio ea a | |
| Tiberi prima Italiae servatur ex discriptione Augusti. |