Primos inventores auri, sicut metallorum fere 33.58.1
omnium, septimo volumine diximus. praecipuam gratiam
huic materiae fuisse arbitror non colore, qui clarior in
argento est magisque diei similis, ideo militaribus signis
familiarior, quoniam longius fulget, manifesto errore eorum, 5
qui colorem siderum placuisse in auro arbitrantur, cum
in gemma aliisque rebus non sit praecipuus. nec pon- 59.1
dere aut facilitate materiae praelatum est ceteris metallis,
cum cedat per utrumque plumbo, sed quia rerum uni
nihil igne deperit, tuto etiam in incendiis rogisque. quin
immo quo saepius arsit, proficit ad bonitatem, aurique 5
experimentum ignis est, ut simili colore rubeat ignescatque
et ipsum; obrussam vocant. primum autem bonitatis argu- 60.1
mentum quam difficillime accendi. praeterea mirum, pru-
nae violentissimi ligni indomitum palea citissime ardescere
atque, ut purgetur, cum plumbo coqui. altera causa pretii
maior, quod minimum usus deterit, cum argento, aere, 5
plumbo lineae praeducantur manusque sordescant decidua
materia. nec aliud laxius dilatatur aut numerosius divi- 61.1
ditur, utpote cuius unciae in septingenas quinquagenas
pluresque bratteas quaternum utroque digitorum spar-
gantur. crassissimae ex iis Praenestinae vocantur, etiam-
num retinente nomen Fortunae inaurato fidelissime ibi 5
simulacro. proxima brattea quaestoria appellatur. Hispa- 62.1
nia striges vocat auri parvolas massas. super omnia solum
in massa aut ramento capitur. cum cetera in metallis
reperta igni perficiantur, hoc statim aurum est consum-
matamque materiam suam protinus habet, cum ita in- 5
venitur. haec enim inventio eius naturalis est; alia, quam
dicemus, coacta. super cetera non robigo ulla, non
aerugo, non aliud ex ipso, quod consumat bonitatem
minuatve pondus. iam contra salis et aceti sucos, domi-
tores rerum, constantia superat omnia, superque netur 10
ac texitur lanae modo vel sine lana. tunica aurea trium- 63.1
phasse Tarquinium Priscum Verrius docet; nos vidimus
Agrippinam Claudi principis, edente eo navalis proelii
spectaculum, adsidentem et indutam paludamento aureo
textili sine alia materia. Attalicis vero iam pridem in- 5
texitur, invento regum Asiae.