| DE SYLLABA | |
| Syllaba dicta est ex Graeco vocabulo, ἀπὸ τοῦ συλλαμβάνειν τὰ | 423.11 |
| γράμματα, id est a conceptione litterarum. ergo proprie illa dicitur syl- | |
| laba, quae de plurimis constat, ut est post. quae autem de una vocali | |
| perficitur, abusive dicitur syllaba, ut e. omnes autem syllabae a vocali- | |
| bus suis incipiunt habere tractatum, atque inde exordium sumunt. con- | 15 |
| sonantes enim quae sequuntur ipsi syllabae inputantur; praecedentes au- | |
| tem non ipsi, sed aut vacabunt aut superiorem brevem iuvabunt. ut puta | |
| glans: ab a considerantes n et <s> ipsi syllabae damus, quia secuntur vo- | |
| calem; g vero et l non ipsi inputamus, sed servamus ad auxilium supe- | |
| rioris brevis, si forte praecedat. consonantes autem non hae solae, quae | 20 |
| in eadem syllaba sunt, sed etiam in sequenti positae iuvant praeceden- | |
| tem vocalem, ut arma. syllabae breves quattuor modis considerandae | |
| sunt: primo ut habeant vocalem brevem, deinde ut non desinant in duas | |
| consonantes aut in unam duplicem aut in i inter duas vocales constitutam. | |
| quibus quattuor modis e contrario animadversis deprehendimus longas. | 25 |
| nam si sit vocalis naturaliter producta, syllaba erit longa, ut est dos: si | |
| etiam duae consonantes secuntur brevem, similiter longa erit, ut ars; vel | |
| si una duplex sequatur, ut est pix; vel si <i> inter duas vocales, ut est | |
| Troia. plane diphthongi semper longas syllabas faciunt [quae diphthongus | |
| sic declinatur quo modo doctus]. sunt autem quattuor, ae, ut Aeneas; oe, | 30 |
| ut poena; au, ut aurum; eu, ut Eurus. ceterum e et i apud antiquos | |
| tantum modo deprehenditur, ut eitur. y et i in Graecis nominibus diph- | |
| thongus est, ut Harpyia. plane quoniam difficilis est deprehensio circa | |
| syllabas naturaliter longas, idcirco primum debemus considerare, quem ad | |
| modum naturaliter proferantur; deinde inflexiones considerare debemus. | 35 |
| nam facilitas si non intellegis qualis est in nominativo, in genetivo cogno- | |
| sces, quia longa est et aperte producitur: facilitatis enim facit. item re- | |
| legerunt: le ne dubites qualis sit, significat singularis numeri pronuntia- | 424.1 |
| tio; relegit enim facit. deinde studeamus pronuntiationi, poetarum etiam | |
| exempla teneamus. deinde considerare debemus sermonum primas origi- | |
| nes. nam <prima positio> ut fuerit, similiter omnis derivatio sequitur, ut | |
| puta amor, a brevis est: sive postea amicus, sive amo, sive amator, sive | 5 |
| amant, sive amantem dicas, ubique a brevis erit. pauca sunt enim no- | |
| mina quae ab hac regula recedunt, ut puta lux et lucerna: nam cum lux | |
| longa sit, lucerna brevis est. et quia his rebus deficimur, superest ut ad | |
| exempla curramus, quae aput poetas per lectionem facillime deprendimus. | |
| Communes syllabae modis fiunt octo. primus modus est, si corre- | 10 |
| ptam vocalem duae consonantes sequuntur, quarum prior muta quaepiam | |
| est vel f semivocalis et sequens liquida: est enim longa in hoc, 'vasto | |
| Cyclopis in antro'; brevis in hoc, 'vastosque ab rupe Cyclopas'. | |
| secundus modus est, cum correpta vocalis in unam desinit consonantem | |
| sequente h, quae adspirationis est nota: est enim longa in hoc, 'terga | 15 |
| fatigamus hasta'; brevis in hoc, 'quisquis honos tumuli'. tertius | |
| modus est, cum correptam vocalem duae consonantes sequuntur, quarum | |
| prior s littera est: est enim longa in hoc, 'unde spissa coma'; brevis | |
| in hoc, | |
| ponite: spes sibi quisque, et haec quam angusta videtis. | 20 |
| quartus modus est, cum correpta vocalis partem terminat orationis, quae | |
| in unam desinit consonantem: est enim longa in hoc, | |
| nam tibi, Thymbre, caput Euandrius abstulit ensis; | |
| brevis in hoc, 'hoc caput o cives'. quamquam et si in nullam desinat | |
| consonantem, videtur posse exemplo probari: invenies enim apud Ver- | 25 |
| gilium | |
| dona dehinc auro gravia sectoque elephanto. | |
| sed sciendum est quod brevis syllaba potest pro brevi et pro longa poni. | |
| quintus modus est, cum diphthongum vocalis sequitur: est enim longa in | |
| hoc, 'Musae Aonides'; brevis in hoc, 'insulae Ionio in magno'. | 30 |
| sed et hoc tunc contingit, cum nulla consonans intervenit et nudam diph- | |
| thongon sequitur nuda vocalis. sextus modus est, cum nudam vocalem | |
| vocalis sequitur. est enim longa in hoc, 'o ego infelix'; brevis in hoc, | |
| 'sub Ilio alto'. septimus modus est, cum pronomen c littera termi- | |
| natum vocalis statim subsequitur: est enim longa in hoc, 'hoc erat alma | 35 |
| parens'; brevis in hoc, 'solus hic inflexit sensus'. sed quando | |
| c pro duabus consonantibus ponitur, debet cum quadam conlisione pro- | 425.1 |
| ferri. octavus modus est, cum brevem vocalem sequitur z: est enim | |
| longa in hoc, 'Mezenti ducis exuvias'; brevis in hoc, 'nemorosa | |
| Zacynthus'. |